Różne odmiany polszczyzny

Przygotowała: Elżbieta Finster

różne odmiany polszczyzny

We współczesnym języku polskim możemy wyróżnić dwie odmiany polszczyzny:oficjalną i nieoficjalną.

używana jest podczas prywatnych rozmów. Możemy wówczas posłużyć się wyrazami potocznymi i zabarwionymi uczuciowo.

Polszczyzna nieoficjalna

stosowana jest w sytuacjach oficjalnych, np. podczas wystapień publicznych, pisania wypracowania, w mediach lub w rozmowach z osobami dorosłymi spoza naszego najbliższego otoczenia (np. sąsiadką, nauczycielem).Staranniej wtedy dobieramy słowa i używamy zwrotów grzecznościowych.

polszczyzna oficjalna

Każda z nich może mieć występować w tekstach mówionych lub pisanych.Pamiętajmy jednak, że w żadnej z odmian języka nie należy używać wyrazów wulgarnych lub obraźliwych.Stosowanie wulgaryzmów jest traktowane jako oznaka niskiej kultury osobistej.

to wyrazy lub związki frazeologiczne o potocznym charakterze.Posługujemy się nimi w nieoficjalnej odmianie języka.

kolokwializmy

to odmiana języka, którą znają wszyscy Polacy. Jest powszechnie używana w szkołach, urzędach i środkach masowego przekazu.

Język ogólnopolski (ogólny)

Słownictwo o ograniczonym zasięgu występuje przede wszystkim w odmianie nieoficjalnej.

- środowiskowe- zawodowe- terytorialne

Odmiany języka:

Języki środowiskowe to odmiany języka używane przez różne środowiska, np. uczniów, miłośników literatury fantasy, więźniów itd.

Języki zawodowe to odmiany języka używane przez różne grupy zawodowe, np. prawników, lekarzy, górników itd.

Języki terytorialne to odmiany języka używane na określonych obszarach Polski, np. na Śląsku, Kaszubach, w Wielkopolsce.

Językoznawcy dokonali takiego podziału, aby rozwiązać nasze dylematy, co jest poprawne, a co dopuszczalne w języku.

Norma wzorcowa a użytkowa

Norma wzorcowa jest pewnym ideałem, do jakiego powinniśmy dążyć.Co ważne, norma ta pozostaje też ponad podziałami regionalnymi, co oznacza, że miejsce naszego zamieszkania czy pochodzenia nie powinno wpływać na język, jakim się posługujemy.Norma wzorcowa powinna cechować zwłaszcza wypowiedzi o charakterze publicznym: w mediach, w kościele, na uczelni, w sejmie itd.

Norma użytkowa (potoczna) Cechuje ona wypowiedzi w kontaktach nieoficjalnych, swobodnych, o różnorodnej tematyce. Są to np. dopuszczalne formy odmiany wyrazów (użytkowa:tą książkę - wzorcowa: tę ksiązkę).

Wreszcie, oprócz normy wzorcowej i użytkowej, są jeszcze – dobrze nam wszystkim znane – błędy. Błędem językowym jest wszystko to, co nie mieści się w żadnej z obu powyższych norm. Błędu językowego nie usprawiedliwiają więc – inaczej niż w przypadku normy użytkowej – okoliczności danej sytuacji. To, że np. piszemy szybko SMS czy post na forum, nie jest usprawiedliwieniem dla błędów ortograficznych.

KANAŁU KOMUNIKACJI

SYTUACJI

CELU WYPOWIEDZI

ODBIORCY

Pamiętaj, aby dostosować komunikat do: