funkcjonowanie zwierząt 1

FUNKCJONOWANIE ZWIERZĄT

NATALIA WIECZOREK IIA

Powłoki ciała

Powłoka ciała to najbardziej zewnętrzna warstwa organizmu zwierzęcia, oddziela organy wewnętrzne od otoczenia i zapewnia niezbędny kontakt ze środowiskiem zewnętrznym

Funkcje:- zabezpiecza przed urazami mechanicznymi - zapobiega wnikaniu do orgaznimu drobnoustrojów i substancji chemicznych - chroni przed szkodliwym promieniowaniem, np. UV - dzięki receptorom pozwala na odbiór informacji - umożliwia utrzymanie homeostazy - uczestniczy w formowaniu kształtu zwierząt, szczególnie tych ze szkieletem hydraulicznym lub zewnętrznym.

BEZKRĘGOWCE

Ciało pokrywa jednowarstwowy nabłonek,, komórki ściśle do siebie przylegają tworząc szczelną strukturę. Nabłonek pokryty znacznie grubszym od niego oskórkiem nazywamy podskórkiem lub hipodermą.

PARZYDEŁKOWCE

NICIENIE

PŁAZIŃCE

STAWONOGI

MIĘCZAKI

SZKARŁUPNIE

PIERŚCIENICE

STRUNOWCE

OSŁONICE

BEZCZASZKOWCE

KRĘGOWCE

Ciało kręgowców pokrywa skóra zbudowana z wielowarstwowego nabłonka, położonego na skórze właściwej i z tego powodu zwanego naskórkiem. Pod skórą właściwą leży warstwa podskórna zbudowana z tkanki łącznej i tłuszczowej. U wielokręgowców naskórek rogowacieje, wypełniając się substancją rogową - keratyną. Martwe komórki są stale złuszczane, u niektórych gadów okresowo zrzucane w postaci wylinki.

GADY

SSAKI

RYBY

PTAKI

PŁAZY

RUCH

Ruch jest jedną z podstawowych funkcji organizmów żywych. Aktywność ruchową wywołuje sygnał z układu nerwowego, powstający w odpowiedzi na róznorodne bodźce ze środowiska. W zależności od rozmiarów ciała zwierzęta wykształciły dwa sposoby poruszania się: rzęskowy, oparty na ruchu rzęsek i wici oraz mięśniowy, w którym biorą udział mięśnie.

NARZĄDY LOKOMOTORYCZNE ZWIERZĄT

ODNÓŻA

SKRZYDŁA

KOŃCZYNY

PŁETWY

PARAPODIUM

Pierwszy narząd lokomotoryczny u zwierząt, występuje u wieloszczetów - wodnych pierścienic. Ma postać fałdu ciała ze szczecinkami.

To członowate narządy, które w zależności od środowiska i trybu życia ulegają modyfikacją.

U owadów - uwypuklenia powłoki ciała. U ptaków i ssaków to przekształcone kończyny przednie.

To narządy lokomotoryczne kręgowców wodnych.

Kręgowce lądowe posiadają różnie wykształcone parzyste kończyny. Ulegają one przekształceniom w zależności od trybu zycia i zamieszkiwanego środowiska.

ODŻYWIANIE SIĘ ZWIERZĄT

Żeby organizm mógł rosnąć i rozwijać się, musi pozyskiwać związki budulcowe, energetyczne i regulujące. Zwierzęta są organizmami cudzożywnymi (heterotroficznymi), oznacza to, że nie wytwarzają samodzielnie potrzebnych substancji, ale pozyskują je zjadając inne organizmy. Pokarm składa się z wielocząsteczkowych związkó organicznych, których heterotroficzny organizm nie przyswaja. Dlatego związki organiczne rozkładane są w procesie trawienia.

PODZIAŁ HETEROTROFÓW

EWOLUCJA UKŁADU POKARMOWEGO

• Stułbiopławy i koralowce - układ pokarmowy w postaci jamy gastralnej (chłonąco-trawiącej). Otwór gębowy służy zarówno do pobierania, jak i usuwania resztek pokarmu.
• Krążkopławy, wirki i przyrwy - u krążkopławów mających postać meduzy transport wchłoniętych substancji odbywa się dzięki systemowi kanałów promienistych. Układ pokarmowo - naczyniowy składa się z jelita przedniego (rospoczynający się otworem gębowym) i środkowego (odpowiadającego za rozprowadzanie substancji pokarmowych do wszystkich komórek).
• Nicienie - jako pierwsze posiadają drożny układ pokarmowy, który składa się z trzech części: jelita przedniego, środkowego i tylnego zakończonego odbytem.
• Pierścienice - ich układ pokarmowy uległ udoskonaleniu, w jelicie przednim pojawiło się wole (rozszerzony odcinek służący do przechowywania pokarmu). Na granicy przełyku i jelita środkowego znajduje się żołądek, w którym zachodzi wstępne trawienie. Dzięki mięśnią gładkim w ścianach przewodu pokarmowego występują ruchy perystaltyczne (skurcze przesuwające się wdłuż ścian przewodu pokarmowego), które popychają porcje pożywienia.
• Stawonogi - niektóre odnóża głowowe są przekształcone w narządy gębowe. Stawonogi z wyjątkiem owadów posiadają gruczoł wątrobowo-trzustkowy wydzielający ezymy trawienne.
• Mięczaki - charakterystyczna dla ich układu pokarmowego jest tarka służąca do zeskrobywania pokarmu i mieszcząca się w gardzieli lub na języku. Nie występuje ona u małży, które są filtratorami.

PRZEWÓD POKARMOWY KRĘGOWCÓW

Układ pokarmowy kręgowców rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do jamy gębowej, która często wyposarzona jest w zęby. Znajdujący się w niej język miesza i przesuwa pkarm do dalszych odcinków układu pokarmowego. U kręgowców lądowych w jamie gębowej są ujścia gruczołów ślinowych (ślinianek), ich wydzielina - ślina zmiększa pokarm, zawiera też enzymy, które częściowo go trawią. Przez gardziel i przełyk pokarm pzresuwany jest do żołądka, gdzie natępuje trawienie wstępne. Z żołądka pokarm dociera do dwunastnicy, gdzie uchodzą przewody wątroby i trzustki. Żółć z wątroby rozbija duże cząsteczki tłuszczów na mniejsze, a enzymy trzustki przeprowadzają dalsze trawienie. W następnych odcinkach jelita cienkiego zachodzi ostatni etap trawienia i wchłanianie pokarmu. Ostatni odcinek przewodu pokarmowego to jelito grube, w którym następuje formowanie kału.

UKŁAD POKARMOWY ROŚLINOŻERCÓW I DRAPIEŻNIKÓW

Przewód pokarmowy ma różną długość, zależną od rodzaju zjadanego pokarmu. U drapieżnika jest zaledwie kilka razy dłuższy od długości jego ciała, co ma związek z szybkim trawieniem i wchłanianiem pokarmu. Przewód pokarmowy roślinożercy może być nawet kilkanaście razy dłuższy od ciała. Wynika to z faktu, że pokarm roślinny jest trudniej przyswajalny. Dlatego u zwierząt roślinożernych i niektórych zwierząt wszystkożernych trawienie wspomagane jest przez endosymbionty - mikroorganizmy symbiotyczne wystepujące w ich przewodach pokarmowych. Stanowią one tzw. florę jelitową konieczną dla zdrowia i dobrej kondycji zwierzęcia. Uniemożliwiają one rozwój bakterii chorobotwórczych, utrzymują właściwe środowisko w układzie pokarmowym, mogą stymulować wytwarzanie przeciwciał i wytwarzać substancje bakteriobójcze. Roslinożercy dostarczają endosymbiontom rozdrobnione rośliny i zapewniają im środowisko życia.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!