Fizyka

Prezentacja na temat Benjamina Franklina

stworzone przez Jakuba Jabłońskiego

Dzieciństwo

Dzieciństwo

Urudzony 17.01.1706

Urodził się 17 stycznia 1706 w Bostonie jako dziesiąty syn z siedemnaściorga dzieci. Jego ojcem był niezamożny wytwórca świec i mydła Josiah Franklin, pochodzący z Ecton w hrabstwie Northamptonshire do Stanów Zjednoczonych przybył ok. 1683.

Po śmierci pierwszej żony, Josiah poślubił Abiah Folger, która urodziła mu jeszcze dziesięcioro dzieci (w tym Benjamina) i zajmowała się domem. Młody Benjamin miał być początkowo przeznaczony do służby kościelnej. W wieku dwunastu lat, rozpoczął jednak pracę w zakładzie drukarskim swojego brata Jamesa, który od 1721 wydawał „New England Courant. Pracując tam podrzucał potajemnie Jamesowi artykuły podpisane „Silence Dogood” (w wolnym tłumaczeniu: „milczenie jest złotem”), które potem ukazywały się w gazecie. Konflikty z bratem, który uciekał się nawet do przemocy, spowodowały, że w wieku siedemnastu lat Benjamin uciekł do Filadelfii.

Kariera Polityczna

Pierwszy urząd państwowy Franklin objął w 1736

zostając członkiem zgromadzenia Pensylwanii. W 1751 wybrano go do rady miejskiej Filadelfii, w której zasiadał 13 lat. W międzyczasie został delegatem stanu Pensylwania na kongres siedmiu kolonii w Albany. Przedstawił na nim pierwszy pomysł utworzenia unii, który został odrzucony, zarówno przez delegatów, jak i Anglików. W 1757 wyjechał na pięć lat do Anglii by reprezentować swój stan na procesach przeciwko właścicielom kolonii. Następnie powrócił na krótko do Stanów, jednak ponownie pojechał do Anglii, gdzie stał się nieoficjalnym reprezentantem kolonii, przemawiającym przeciwko arbitralnemu opodatkowaniu. Następnie powrócił na krótko do Stanów, jednak ponownie pojechał do Anglii, gdzie stał się nieoficjalnym reprezentantem kolonii, przemawiającym przeciwko arbitralnemu opodatkowaniu. W czasie pobytu na wyspach, jego poglądy, odnoszące się do kolonializmu, uległy znacznej radykalizacji – w 1770 roku zaprzeczył władzy Parlamentu Brytyjskiego nad Ameryką

W styczniu 1774, w Londynie, dotarła do Franklina wiadomość o tak zwanej „herbatce bostońskiej”, mającej miejsce miesiąc wcześniej. Dzięki jego staraniom opublikowano listy Thomasa Hutchinsona, gubernatora prowincji Massachusetts, który zalecał użycie siły wobec kolonii. Kiedy Franklin chciał wystąpić z przemówieniem 30 stycznia, Alexander Wedderburn uniemożliwił je ponadgodzinną przemową obfitującą w inwektywy mające na celu zdyskredytowanie roszczeń kolonii i upokorzenie Franklina. Parlament brytyjski przyjął wówczas tak zwane ustawy represyjne uderzające zwłaszcza w Nową Anglię. Tajna Rada Wielkiej Brytanii pozbawiła Franklina godności zastępcy poczmistrza generalnego i odesłała do Ameryki[15]. Po powrocie do Filadelfii 5 maja 1775 został jednogłośnie wybrany na delegata na Drugi Kongres Kontynentalny. W początkowych sesjach (odbywających się w Filadelfii) pełnił rolę przewodniczącego Tajnego Komitetu ds. Korespondencji Zagranicznej Na tym kongresie przedstawiono projekt utworzenia unii i mianowano Franklina na Poczmistrza Generalnego Stanów Zjednoczonych. Benjamin Franklin był współautorem i sygnatariuszem (Komitet Pięciu) uchwalonej 4 lipca 1776 Deklaracji Niepodległości.

Benjamin Franklin jako poseł USA na audiencji w Wersalu 20 marca 1778

W grudniu tego samego roku został wysłany do Francji, gdzie potajemnie uzyskał od ministra spraw zagranicznych Charles’a de Vergennes'a pomoc finansową dla kolonii. Dzięki dobrym stosunkom obu państw, 6 lutego 1778 podpisano francusko-amerykański traktat sojuszniczy, sygnowany przez Franklina, Silasa Deane'a i Arthura Lee. Wkrótce potem Deane został zastąpiony przez Johna Adamsa, jednak antagonizmy między Franklinem a Lee skłoniły do mianowania Franklina w początkach 1779 roku pełnoprawnym ministrem pełnomocnym Stanów Zjednoczonych we Francji. Lee kontynuował kampanię opozycyjną wobec Franklina w Kongresie, co zaowocowało rezygnacją Franklina z misji we Francji. Jednak nie została ona przyjęta, a zwycięstwo nad Brytyjczykami 17 października 1781 umożliwiło dalszą współpracę USA i Francji.

Niebawem Franklin został wydelegowany, wraz z Henrym Laurensem, Johnem Jayem i Johnem Adamsem do negocjowania traktatu pokojowego z Anglią. Premierem Anglii był wówczas sympatyzujący z koloniami lord Rockingham i dzięki temu, między innymi, 20 stycznia 1783 podpisano wstępny traktat pokojowy z Anglią, przy udziale Francji i Hiszpanii. Ostatecznie 3 września 1783 w Paryżu podpisano pokój wersalski, który zakończył wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. We wrześniu 1785, po odwołaniu z funkcji posła we Francji powrócił do USA i ponownie zaangażował się w działalność polityczną. Został przewodniczącym Najwyższej Rady Wykonawczej Stanu Pensylwania. W 1787 wziął aktywny udział w Konwencji Konstytucyjnej, gdzie większość z jego postulatów została odrzucona. Mimo to Franklin gorąco zachęcał do przyjęcia projektu konstytucji. Pod koniec życia zaangażował się w kampanię na rzecz zniesienia niewolnictwa.

Działalność naukowa

Benjamin Franklin - ujarzmił pioruny i Amerykanów

Dorobek Franklina w badaniach nad elektrycznością obejmuje teorię zakładającą elektryzowanie dodatnie i ujemne, co wykazał na przykładzie butelki lejdejskiej. Stwierdził, że ciała naelektryzowane jednakowo odpychają się, zaś naelektryzowane różnoimiennie – przyciągają się. Franklin przeprowadził szereg doświadczeń z latawcami, udowadniając, że ładunki elektryczne spływające z chmur burzowych po wilgotnym sznurze mogą naładować butelkę lejdejską. Wymyślił zabezpieczenie przed wyładowaniami elektrycznymi poprzez uziemienie. Uważany jest przez to za wynalazcę piorunochronu, choć w podobnym czasie dokonał tego Czech Václav Prokop Diviš.

Benjamin Franklin piorunuchron

co to jest piorunochron?

Jego działalność naukowa zaowocowała przyznaniem tytułów doctor honoris causa renomowanych uczelni: Uniwersytetu Yale’a, Uniwersytetu Harvarda (1753), College of William & Mary , Uniwersytetu w St Andrews (1759) i Uniwersytetu Oksfordzkiego. Opracowania Franklina, zarówno filozoficzne jak i wynalazcze, spotkały się z przychylnymi opiniami jemu współczesnych. Niemiecki filozof Johann Gottfried Herder stwierdził, że Franklin był „najszlachetniejszym pisarzem ludu”. Jego rozprawy ekonomiczne przyciągnęły także uwagę Karola Marksa. Współpracował on także z naukowcami z innych krajów, na przykład z Georgiem Wilhelmem Richmannen, Franzem Aepinusem czy Michałem Łomonosowem. Dzięki tym znajomościom Franklin został wyróżniony członkostwem honorowym Petersburskiej Akademii Nauk, Akademii Francuskiej i Royal Society. Otrzymał tytuł Master of Arts od Uniwersytetu Harvarda jako pierwsza osoba niebędąca pracownikiem akademickim. Takie samo odznaczenie otrzymał od Uniwersytetu Yale’a, natomiast Royal Society przyznało mu Medal Copleya. Naukową i polityczną działalność Franklina streszcza łaciński napis na jego popiersiu w Paryżu, autorstwa Jeana d’Alemberta: „Eripuit coelo fulmen, mox sceptra tyrannis”, cytowany czasem jako „Eripuit coelo fulmen sceptrumque tyrannis” („Grom wydarł niebu, a berła tyranom”).

Wynalazł okulary dwuogniskowe oraz nadał współczesny kształt instrumentowi harmonika szklana (glasharmonika). Odkrył także i opisał Golfsztrom. Ku jego czci jednostkę ładunku elektrycznego w układzie CGS nazwano franklinem. Pisał także o potrzebie stosowania czasu letniego, jednakże humorystyczny wdźwięk jego artykułu sprawił, że nie zaczęto go stosować (Franklin postulował, by ludzie wstawali i kładli się spać wcześniej).

Dodatkowe informacje

idealny podział dnia stworzony przez Benjamina Franklina

W podeszłym wieku cierpiał na kamicę pęcherza moczowego, z powodu której odczuwał silne bóle i zażywał opium. Benjamin Franklin zmarł 17 kwietnia 1790 w Filadelfii.

Dziękuje za przeczytanie