INTERPUNKCJA

Interpunkcja

O przecinkach i nie tylko

Interpunkcja

Czym jest i po co sie jej używa?

Stawiana na końcu wypowiedzenia, po zdaniu lub równowazniku zdania.

DWUKROPEK

ŚREDNIK

...

PRZECINEK

Zapowiada nową treść, np. wymienianie wyrazów lub czyjąś wypowiedź.

Używany gdy kropka byłaby zbyt silnym znakiem, a przecinek za słabym.

Oddziela mniejsze całości w obrębie wypowiedzenia.

KROPKA

CUDZYSŁÓW

WIELOKROPEK

PYTAJNIK

WYKRZYKNIK

Używany do zaznaczenia pseudonimów, cytatów i ironii. Jeden znak stawiamy przed, a drugi po wyodrębnienia wypowiedzi.

Używany w celu podkreślenia, że dane zdanie jest pytaniem.

Używany m.in. po okrzykach, zawołaniach, życzeniach i rozkazach.

Oznacza przerwanie toku mowy, podkreśla szczególną intonację lub stany uczuciowe mówiącego.

NAWIAS

ASTERYSK

MYŚLNIK (PAUZA)

Wyodrębnia w tekście inny człon lub wprowadza do tekstu głównego.

Używany do wyodrębnienia wtrącenia w zdaniu oraz na początku każdej wypowiedzi w dialogach.

Znak pisarski w kształcie gwiazdki. Odsyła do przypisu.

JAK POPRAWNIE ZAPISYWAĆ DIALOGI?

Kto może wypowiadać powyższe zdania?

Zapamiętajcie, że kiedy zwracacie się do kogoś, przecinek jest KONIECZNY

• Co chcesz na śniadanie, synu?
• Cześć, Sebastianie!
• Proszę pani, która godzina?

Jest też KONIECZNY, aby wyraźnie zaznaczyć pauzę!

A: Czy Michał przypadkiem nie narzekał na nauczyciela chemii?B: Nie jest zadowolony.A: To znaczy, ze nauczyciel robi coś nie tak?B: Wszystko jest w porządku.

Kiedy stawiamy przecinki?

WYLICZENIA

POWTÓRZENIA

Wyrazy powtarzające się w zdaniu, w tym także spójniki, należy oddzielić od siebie przecinkami:

• Dziś jest bardzo, bardzo gorąco.
• Gdy miałem 6 lat, chciałem zostać i strażakiem, i policjantem, i górnikiem.
• Dawno, dawno temu, za górami, za lasami…

Przecinki są potrzebne, kiedy wymieniamy w zdaniu wyrazy tego samego typu, np. rzeczy, czynności, cechy:

• Kupiłem ukochanej ciasteczka, czekoladki, lody i żelki.
• Jesienią jest zimno, szaro, ponuro, depresyjnie.
• W wakacje wciąż leżę, odpoczywam, rozmyślam.

UWAGA! Nie każdy powtarzający się wyraz należy oddzielić przecinkiem!Zapytał, czy napije się kawy czy herbaty, czy wody.

Dlaczego tak?

ZDANIA ZŁOŻONE

WTRĄCENIA I DOPOWIEDZENIA

Każde zdanie składowe powinno być wyodrębnione za pomocą spójników, przecinków lub przecinków i spójników.

• Zjem obiad, zdrzemnę się, wstanę, odrobię lekcje.
• Zjem obiad, zdrzemnę się, wstanę i odrobię lekcje.
• Zjem obiad, po czym zdrzemnę się, wstanę i odrobię lekcje.

• Praca, którą podjęłam, usatysfakcjonowała mnie finansowo. (wtrącenie)
• Następny semestr, mam nadzieję, będzie prostszy. (wtrącenie)
• Uwielbiam taniec, szczególnie tango argentyńskie. (dopowiedzenie)

!Uwaga, uwaga! Nie rozdziela się przecinkiem zdań złożonych współrzędnie połączonych następującymi spójnikami:

• łącznymi: i, oraz, tudzież, i zarazem;
• rozłącznymi: lub, albo, bądź, czy;
• wyłączającymi: ani, ni.

JEDNAKŻE przed większością spójników stawiajcie śmiało przecinki!

WAŻNE

UWAGA!Spójników złożonych nie rozdziela się dodatkowo przecinkiem. (Nie przed każdym że postawimy więc przecinek! tzw. cofanie przecinka):

• dopiero gdy
• mimo że
• dlatego że
• podczas gdy
• chyba że
• tym bardziej że
• zwłaszcza że
• tam gdzie

UWAGA! Tzw. imiesłowowy równoważnik zdania (bazujący na imiesłowie przysłówkowym współczesnym lub uprzednim) wymaga oddzielenia przecinkiem:

• Idąc do sklepu, spotkałam plotkarę z bloku obok. (imiesłów przysłówkowy współczesny)
• Przyszedłszy do domu, zmyłam stertę naczyń zalegających w zlewie po wczorajszej kolacji. (imiesłów przysłówkowy uprzedni)

Nie pożyczę ci pieniędzy, mimo że na ich brak nie narzekam. Przestanę jeść chipsy, dopiero gdy nie zmieszczę się w moje ulubione spodnie.

ĆWICZENIOWO - wstaw przecinek (jeśli to konieczne) w odpowiednim miejscu

1. Nie tylko słowa były piękne w tej piosence ale także melodia.
2. Z jednej strony podziwiali wspaniałe widoki z drugiej strony zachwycali się architekturą.
3. Ile dzisiaj napiszesz tyle zostanie w archiwum.
4. Tak długo będziemy czekali jak będzie to konieczne.
5. Jaki pan taki kram.
6. Lubię naszą znajomą ponieważ zawsze się uśmiecha.
7. Nie jem ani jabłka ani brzoskwini.
8. Kiedy spadnie deszcz nałożę nowe kalosze.
9. Powiedz mamie żeby sie pospieszyła.
10. Wybiorę ramen albo sushi.

11. Zrobię to dopiero gdy będę miał czas.12. Dopiero gdy zadzwonił budzik wstałem z łóżka.13. Mimo że dziś sobota, idę do pracy.14. Mimo tego że długo spałem nie czuję się wypoczęty.15. Podczas gdy byłem w parku zaczepił mnie nieznajomy. 16. Tam gdzie raki zimują. 17. Zrób to dla mnie chyba że nie masz teraz czasu. 18. Nerwy puściły jej dopiero gdy ją przytulił. 19. Odejdź tam skąd przyszedłeś. 20. Chciałbym tam pojechać zwłaszcza że w końcu mam czas.

ĆWICZENIOWO - wstaw odpowiednie znaki przestankowe

1. Ciocia Ania siostra mojej mamy przychodzi dziś na kolację
2. Powiesić nie można uwolnić
3. Mówili wolno idąc
4. Pianista śpiewając cicho grał na fortepianie
5. Adam zrób mi wreszcie obiad
6. Ach ile dzisiaj mam pracy
7. Czy wiesz co jest zadane na jutro
8. Janek jest zdrowszy czy jeszcze choruje
9. Czy tutaj czy tam
10. Musisz to zrobić bo inaczej
11. Śpi lub pracuje
12. I ona i ja
13. W sklepienie nie było mleka miodu kawy i piankowych zębów wampira

14. Nie wiem co robisz15. Kupiłem ten słownik ponieważ tak zdecydowałem16. Znam uniwersytet na który chcesz zdawać17. Dostałem książkę o jakiej marzyłem 17. Piszę dalej i choć jestem zmęczony popracuję jeszcze dwie godziny18. Kupi motor albo gdy się wzbogaci zdecyduje się na samochód19. Cała klasa wybiera się na wycieczkę a ja muszę zostać w domu20. Nie uważał na lekcji teraz czeka go dużo pracy w domu21. Chcielibyśmy mieć dobre stopnie i nie uczyć się za dużo i nie tracić czasu na prace domowe 22. Dostał rower o którym marzył i będzie mógł trenować23. Ponieważ był zdenerwowany odpowiadał słabo

Dziękuję!

...

Skorzystano ze strony polszczyna.pl Koniecznie zajrzyjcie!