Arteterapia

Marzena Ledwoń

Co to jest arteterapia?

Arteterapia, czy inaczej artterapia, to - jak nazwa wskazuje - terapia przez sztukę. Dokładniej, jest to rodzaj psychoterapii, która wykorzystuje różne dziedziny artystyczne.

Co nam daje?

Działania artystyczne są sposobem na wyrażenie siebie, a wie o tym doskonale każdy plastyk, tancerz, czy muzyk. Osoby z problemami natury emocjonalnej, psychologicznej, często dopiero przez sztukę są w stanie się otworzyć. Jest to bezcenne, bo tylko wtedy terapeuta może im pomóc. Należy podkreślić, że w arteterapii nie trzeba mieć żadnych uzdolń. Działanie terapeutyczne ma sam proces twórczy.

Dla kogo?

Terapia sztuką jest skuteczna zwłaszcza w przypadku osób mających kłopoty z komunikacją werbalną, zmagających się z depresją, nerwicami, zaburzeniami lękowymi, leczących uzależnienia lub u ludzi, którzy po jakiejś traumie starają się powrócić do normalnego funkcjonowania.

Jak działa?

Ekspresja artystyczna powoduje w człowieku uczucie wyzwolenia, można to określić jako katharsis (z greckiego - oczyszczenie). Polega to na tym, że w pewnym momencie, gdy intensywnie i z zaangażowaniem pracujemy nad swoim dziełem, "puszczają" blokady emocjonalne, nagromadzone emocje znajdują w końcu ujście, lęki ustępują, zmniejsza się napięcie. To sprawia, że pacjent zyskuje większą łatwość w otworzeniu się przed terapeutą, ale i sam zaczyna uświadamiać sobie podłoże swoich problemów, a to z kolei jest zwykle początkiem pozytywnych zmian.

Funkcje arteterapii

Są trzy podstawowe funkcje arteterapii: korekcyjna – odzyskanie równowagi psychicznej, rozładowanie frustracji, zmniejszenie lub unicestwienie lęków, wyleczenie depresji, ułatwienie komunikacji z innymi ludźmi, budowanie pozytywnego nastawienia do świata, zmniejszenie poziomu agresji, podniesienie samooceny, itp.; edukacyjna – wzbogacenie życia wewnętrznego, zdobycie nowych umiejętności, poszerzenie wiedzy; rekreacyjna – zajęcia z arteterapii mogą być przecież wspaniałym sposobem na spędzenie wolnego czasu, po prostu formą relaksu.

Plastykoterapia

Terapia przez sztuki plastyczne, takie jak: rysunek, malarstwo, rzeźba, grafika, tkactwo, wycinanki, kolorowanki i wiele innych – przez plastyczne dzieła pacjenta można dowiedzieć się wielu rzeczy o nim samym. Wyjątkiem są kolorowanki, które działają raczej wyłącznie relaksująco (no, chyba, że ktoś koloruje wszystko na czarno). Ale prosty rysunek, na którym pacjent proszony jest o narysowanie swojej rodziny, może być cennym drogowskazem dla terapeuty. Jak dziecko widzi swoją rodzinę? A jak siebie na jej tle? Może się okazać, że jest największą postacią na rysunku. Albo, że wcale go tam nie ma...

Plastykoterapia

Działalność plastyczna rozluźnia ciało, uwalniając je od stresu. Zachęca też do wyrażania wszelkich uczuć. Daje szansę na ujawnienie tłumionych emocji i trudnych do przekazania myśli. Pozwala odreagować skumulowane napięcia. Jednocześnie zajmuje czas, nie dopuszczając do ciągłego myślenia o życiowych problemach. Tworzenie dowartościowuje dzieci oraz wpływa na ich ambicję. Sprawia, że stają się coraz bardziej otwarte na świat i wrażliwe. Sztuka uczy wytrwałości w dążeniu do celu. Jak każda forma zabawy jest też źródłem radości. Rozwija wyobraźnię, pamięć i koncentrację. Zaszczepia zaradność i samodzielność.

Plastykoterapia

Jednym z najbardziej popularnych ćwiczeń z wykorzystaniem arteterapii jest metoda malowania dziesięcioma palcami, opracowana przez R. F. Show w 1934 roku. Do zabawy należy przygotować dużą kartkę jasnego papieru i specjalne farby przeznaczone do malowania palcami, które wcześniej warto wycisnąć do większych plastikowych pojemników. Ćwiczenie rozpoczyna się od wymyślenia tematu pracy. Najlepiej ze sfery życia, o której dziecko z różnych powodów nie rozmawia. Kiedy dziecko zacznie tworzyć, jakakolwiek ingerencja jest zbędna. Konieczna jest jednak uważna obserwacja. Po zakończeniu malowania następuje najważniejszy etap ćwiczenia: wysłuchanie historii przedstawionej na papierze. Rodzic lub terapeuta powinien zwrócić szczególną uwagę na elementy budzące u dziecka niepokój.

Dziękuję za uwagę!