5

Nie dukat czyni szczęśliwym - Artur Oppman "Złota kaczka".

Wysłuchaj legendy...

Spacer z przewodnikiem po Warszawie

Ordynacka

Krakowskie Przedmieście

Nowy Świat

Stare Miasto

Tamka

powrót na Stare Miasto

wejście do lochów ordynackiego zamczyska

– ul. Świętojańska (sklepy z odzieżą), – gospoda (obiad), – wycieczka do Wilanowa, – spektakl w Teatrze Narodowym.

Ulicami Warszawy...

Zatytułuj każdą z części tekstu. Wymień kolejne zdarzenia. Skorzystaj z poniższego schematu.

ZDARZENIE 2

Propozycja rozwiązania...

ZDARZENIE 1

poszukiwanie złotej kaczki

bieda Lutka

ZDARZENIE 3

CEL

rozmowa z zaklętą królewną

osiągnięcie szczęścia i dostatku

przyjęcie stu dukatów i zobowiązania

ZDARZENIE 4

zauważenie biednego weterana (żołnierza)

wydawanie pieniędzy na własne potrzeby

ZDARZENIE 5

obdarowanie go złotem

odebranie Lutkowi bogactwa

wsparcie dobrych ludzi

Zapamiętaj

Akcja to ciąg zdarzeń zmierzających do określonego celu, zazwyczaj przedstawionych chronologicznie i w układzie przyczynowo-skutkowym.

Wyjaśnij, dlaczego opowieść o złotej kaczce została zamieszczona w zbiorze legend.

Złota kaczka

legenda

elementy cudowności, fantastyki (zaklęta królewna)

autentyczne, historyczne miejsca (warszawskie ulice)

Spotkanie z Lutkiem...

Kto jest głównym bohaterem legendy?

Gdzie mieszka?

Jaki zawód wykonuje?

Kogo odnalazł w podziemiach starego zamku?

Wskaż w wypowiedziach Lutka słowa, które świadczą o pochodzeniu chłopca i jego pozycji w społeczeństwie. Poszukaj podobnych wyrazów w narracji utworu.

Lutek jest prostym czeladnikiem: „– Jaśnie wielmożna królewno – Lutek powiada – nic ci ja nie chcę, ino zrobię to, co ty chcesz, abyś rozkazała”; „– Boże drogi! prawdę mówił szewc kuternoga: złota kaczka pływa, piórkami szeleści”.

Narracja podkreśla pochodzenie Lutka: „Dobre było chłopczysko, wesołe, pracowite, ale biedne jak ta mysz kościelna”; „Ano trudno! Raz się zdecydował: wejść trzeba!”; „Ledwo się do okna dogramolił, wylazł na Tamkę i smyrgnął na Stare Miasto”.

Zapamiętaj

kolokwializm – wyraz lub wyrażenie typowe dla języka potocznego; używanie kolokwializmów świadczy o niedbałym sposobie wypowiadania się.

Rachunek dla złotej kaczki...

Przygotuj rachunek dla Lutka za wydane złote dukaty

Kim tak naprawdę jest złota kaczka?

Wyjaśnij, jaki warunek postawiła Lutkowi?

Zapisz w zeszycie jej cechy.

AFORYZM (maksyma, sentencja, złota myśl)

jest krótki, zwięzły

skłania do refleksji

ma w sobie mądrość

wyraża ogólną myśl związaną z życiem człowieka

Przytocz z tekstu wypowiedź, która ma charakter sentencji, złotej myśli mówiącej, jak postępować w życiu.

PRACA DOMOWA

Przedstaw swoją opinię na temat sposobów osiągania życiowej pomyślności. Przeznacz sto dukatów na wartości, które są dla ciebie najważniejsze