CZARNOBYL - EDB

26 kwietnia 1986 rok

Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

Prypeć to miasto założone 4 lutego 1970 r. jako osiedle dla pracowników Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej w odległości ok. 4 km od samej elektrowni.

27 kwietnia 1986 roku, dzień po katastrofie, zapadła decyzja o ewakuacji miasta. Około 50 tysięcy mieszkańców do wieczora musiało opuścić swoje domy i zabrać ze sobą tylko najważniejsze rzeczy m.in. dokumenty, ubrania oraz pożywienie. Pod bloki mieszkańców przyjechały autobusy, które miały ich zabrać z niebezpiecznej strefy.

Komunikat o ewakuacji miasta Prypeć (nagranie)

Obecnie miasto jest niemalże skansenem ostatnich lat epoki radzieckiej. W opuszczonych budynkach można znaleźć rzeczy pozostawione przez byłych domowników. W niektórych miejscach zostały ślady po przygotowaniach do Święta Pracy, które miało być obchodzone 1 maja 1986 roku (cztery dni po ewakuacji miasta).

Katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu była wypadkiem jądrowym.Była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof przemysłowych XX wieku. Razem z katastrofą w elektrowni jądrowej Fukushima I została zakwalifikowana do siódmego, najwyższego stopnia w skali INES (po tłumaczeniu: Międzynarodowa Skala Zdarzeń Jądrowych i Radiologicznych).

26 kwietnia 1986 w Czarnobylu doszło do przegrzania oraz częściowego stopienia rdzenia reaktora i chemicznego wybuchu wodoru powstałego w wyniku nieprawidłowo przeprowadzonego testu bezpieczeństwa układu chłodzenia reaktora, w wyniku czego została rozerwana obudowa reaktora i budynek, w którym się mieścił. Nastąpiła bezpośrednia emisja do atmosfery i otoczenia elektrowni radioaktywnego pyłu grafitu oraz uranu z wnętrza reaktora. Koniec końców skażona została znaczna część Europy.

Władze ZSRR początkowo zaprzeczały katastrofie, a później podawały skąpe i niemożliwe do sprawdzenia dane na ten temat. Wywołało to w Europie spekulacje o tysiącach ofiar śmiertelnych i zagrożeniu dla mieszkańców sąsiadujących państw. Wielu ludzi biorących udział w akcji zabezpieczenia reaktora zginęło podczas towarzyszących akcji wypadków budowlanych. Według sporządzonych raportów przez kilku specjalistów, awaria pociągnęła za sobą kilkadziesiąt ofiar i można się spodziewać jeszcze od czterech do dziewięciu tysięcy zgonów spowodowanych rakiem.

Z kolei organizacja Greenpeace szacuje, że na choroby, których przyczyną mogło być promieniowanie, zmarło już ok. 200 tysięcy osób, a w przyszłości na raka spowodowanego katastrofą w Czarnobylu, umrze jeszcze ok. 100 tysięcy osób.

Wybuch w Czarnobylu naruszył równowagę środowiska

kilkadziesiąt lat po katastrofie środowisko wciąż walczy z jej skutkami. Liczne badania potwierdziły, że rośliny i zwierzęta wykazują tam wyraźne oznaki napromieniowania - drzewa rosną wolniej, zmniejszyły się mózgi ptaków. Udowodniono również spadek liczby mikroorganizmów oraz wielu gatunków stawonogów i grzybów, wśród których znajdują się organizmy odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie leśnego ekosystemu. Cierpi na tym przede wszystkim obieg materii, ponieważ składniki zawarte w martwym materiale nie wracają do gleby.

Czerwony Las

Bardzo ciekawym zjawiskiem jest Czerwony Las. Jego nazwa wzięła się od sosen w rdzawym kolorze, które uległy zabarwieniu, a następnie obumarły w wyniku wchłonięcia zbyt dużej dawki promieniowania. Okazuje się, że po zdecydowanej większości tych drzew wciąż nie widać śladów rozkładu, choć są martwe od ponad 20 lat.

Ludzie - choroba popromienna

Osoby, które znajdowały się najbliżej reaktora, w czasie trwania akcji zostały poddane dawce promieniowania kilkukrotnie przekraczającej dawkę śmiertelną, za którą przyjmuje się poziom już ok. 3-4 Gy w krótkim czasie. Szacuje się, że najniższa dawka promieniowania mająca niekorzystny wpływ na organizm to już 1-2 Sv. Dla porównania, dawka, którą otrzymujemy podczas prześwietlenia klatki piersiowej wynosi ok. 0,06 do 0,11 mSv.

Ludzie - choroba popromienna

Choroba popromienna jest wynikiem ekspozycji organizmu na promieniowanie jonizujące w wysokiej dawce. Promieniowanie jonizujące wpływa na kierunek przemian wody wewnątrz organizmu, w konsekwencji dochodzi do uwolnienia wysoce reaktywnych wolnych rodników, które m.in. uszkadzają DNA, a w efekcie – prowadzą do powstania mutacji genetycznych lub martwicy komórek. Choroba może mieć przebieg przewlekły oraz ostry, w zależności od dawki promieniowania, czasu ekspozycji i podatności organizmu.

Ludzie - choroba popromienna

Co się działo w Polsce?

W Polsce, mimo braku przygotowania, działała dobrze zorganizowana i wyszkolona Służba Pomiarów Skażeń Promieniotwórczych koordynowaną przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) w Warszawie. CLOR był jedyną w Europie placówką, która miała możliwość mierzenia skażeń przestrzeni powietrznej państwa, na wszystkich wysokościach troposferycznych i w dolnej stratosferze, co było wówczas ewenementem w Europie.

Co się działo w Polsce?

28 kwietnia, placówka SPSP w Mikołajkach zarejestrowała aktywność izotopów promieniotwórczych w powietrzu ponad pół miliona razy większą, niż normalnie. 29 kwietnia członkowie Biura Politycznego KC PZPR i rządu powołali Komisję Rządową, która podjęła decyzję o podaniu płynu Lugola dzieciom i młodzieży w województwach północno-wschodnich, nad którymi przeszła radioaktywna chmura. W wyniku akcji jodowej 18.5 mln ludzi przyjęło blokującą dawkę płynu Lugola, w tym ponad 95% dzieci i młodzieży.

Co się działo w Polsce?

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ :)