Historia zatacza koło, czyli... mit o Edypie.
Na dzisiejszej lekcji...
1. Poznacie historię rodu Labdakidów. 2. Poznacie dzieła zainspirowane tą opowieścią mitologiczną.
Kilka słów o dzieciństwie Edypa
Antoine-Denis Chaudet, „Edyp jako dziecko uratowane przez pasterza Forbasa, który zdjął go z drzewa”, 1810 r., Luwr, Paryż, Francja
1. Dlaczego Lajos i Jokasta przekłuli pięty dziecku i porzucili je w lesie? 2. Jaką przestrogę od wyroczni otrzymał Edyp? 3. Jak rozumiecie słowa "historia zatoczyła krąg" i jaki mają one związek z poznaną historią?
Historia Sfinksa
Edyp i Sfinks, amfora czerwonofigurowa, ok. 450 r. p.n.e., Muzeum Sztuk Pięknych, Boston, Stany Zjednoczone
Prawda czy fałsz?
1. Sfinks był potworem o głowie i piersiach kobiety, ciele węża, orlich skrzydłach i lwim ogonie. 2. Edyp rozwiązał zagadkę Sfinksa, podając odpowiedź - człowiek. 3. Edyp darzył matkę wielką miłością, dlatego się z nią ożenił.
4. Kiedy Sfinks usłyszał odpowiedź Edypa, za karę wykuł mu oczy. 5. Karą za nierozwiązanie zagadki Sfinksa było pożarcie przez potwora. 6. Wdzięczny lud Teb przekzał władzę w królestwie Edypowi.
Rodzinna tragedia
Para królewska panowała zgodnie przez wiele lat, doczekawszy się czwórki potomstwa: Eteoklesa, Polynejkesa, Antygony oraz Ismeny. Po pewnym czasie jednak w Tebach zapanowała zaraza - na oczach władcy umierali poddani w różnym wieku, także dzieci. Edyp chciał poznać przyczynę spustoszenia, które zapanowało w jego królestwie, wezwał więc na pomoc wróżbitę Tejrezjasza.
W R I T E A S U B T I T L E H E R E
Fulchran - Jean Harriens, „Edyp w Kolonos”, 1798 r., Muzeum Sztuki, Cleveland, Stany Zjednoczone
Zasięgnął też rady wyroczni w Delfach, która zasugerowała, że winę za tragiczny stan rzeczy w państwie ponosi zabójca Lajosa. Zdesperowany Edyp usilnie pragnął znaleźć winowajcę i wkrótce prawda wyszła na jaw. To on sam zabił swego ojca, Lajosa podczas utarczki na wąskiej drodze, a następnie poślubił własną matkę. Pochodzenie Edypa poświadczył pasterz, który uratował go w dzieciństwie.
Bénigne Gagneraux, „Oślepiony Edyp powierza swoje dzieci bogom”, 1784 r., Muzeum Narodowe, Sztokholm, Szwecja
Usłyszawszy to wszystko Jokasta powiesiła się z rozpaczy. Edyp wziął ciało żony w ramiona i wyłupił sobie oczy jej złotą spinką. Zdruzgotany opuścił Teby w towarzystwie córki, Antygony. Dotarł do Kolonos, niedaleko Aten, gdzie zmarł, a władzę w Tebach objął Kreon.
Jean Auguste Dominique Ingres, „Edyp i Sfinks”, 1864 r., Muzeum Sztuki „Walters”, Baltimore, Stany Zjednoczone
Popularność mitu w kulturze europejskiej
Historia Edypa była jednym z najpopularniejszych mitów, do których chętnie sięgali poeci i pisarze. Z czasów starożytnych zachowały się jednak głównie tragedie. Najsłynniejsze z nich to tragedie Sofoklesa: "Król Edyp" i "Edyp w Kolonos", a także tragedia Seneki - "Edyp".Motyw króla, który bezwiednie wypełnia słowa przepowiedni był często używany takżew późniejszych epokach i podejmowali go m.in. Oskar Wilde, Konstandinos Kawafis czy Jean Cocteau.
Kompozytor Igor Strawinsky wykorzystał historię Edypa do stworzenia opery w języku łacińskim pt. "Król Edyp".
Ciekawostka
Francuski malarz Jean Giroust zatytułował swoje dzieło "Edyp w Kolonie" (1788). Taki sam tytuł nosi ostatnia tragedia Sofoklesa, wystawiona już po jego śmierci. Grecki twórca umieścił akcję w swej rodzinnej Kolonie (wiosce niedaleko Aten). Właśnie tam, zgodnie z tradycją, zmarł Edyp.
Jean-Antoine-Théodore Giroust, Edyp w Kolonie, 1788, Dallas Museum of Art
Dziękuję za uwagę!
dod_6_Mit o Labdakidach
e.rajewska
Created on April 13, 2021
Start designing with a free template
Discover more than 1500 professional designs like these:
View
Women's Presentation
View
Vintage Photo Album
View
Geniaflix Presentation
View
Shadow Presentation
View
Newspaper Presentation
View
Memories Presentation
View
Zen Presentation
Explore all templates
Transcript
Historia zatacza koło, czyli... mit o Edypie.
Na dzisiejszej lekcji...
1. Poznacie historię rodu Labdakidów. 2. Poznacie dzieła zainspirowane tą opowieścią mitologiczną.
Kilka słów o dzieciństwie Edypa
Antoine-Denis Chaudet, „Edyp jako dziecko uratowane przez pasterza Forbasa, który zdjął go z drzewa”, 1810 r., Luwr, Paryż, Francja
1. Dlaczego Lajos i Jokasta przekłuli pięty dziecku i porzucili je w lesie? 2. Jaką przestrogę od wyroczni otrzymał Edyp? 3. Jak rozumiecie słowa "historia zatoczyła krąg" i jaki mają one związek z poznaną historią?
Historia Sfinksa
Edyp i Sfinks, amfora czerwonofigurowa, ok. 450 r. p.n.e., Muzeum Sztuk Pięknych, Boston, Stany Zjednoczone
Prawda czy fałsz?
1. Sfinks był potworem o głowie i piersiach kobiety, ciele węża, orlich skrzydłach i lwim ogonie. 2. Edyp rozwiązał zagadkę Sfinksa, podając odpowiedź - człowiek. 3. Edyp darzył matkę wielką miłością, dlatego się z nią ożenił.
4. Kiedy Sfinks usłyszał odpowiedź Edypa, za karę wykuł mu oczy. 5. Karą za nierozwiązanie zagadki Sfinksa było pożarcie przez potwora. 6. Wdzięczny lud Teb przekzał władzę w królestwie Edypowi.
Rodzinna tragedia
Para królewska panowała zgodnie przez wiele lat, doczekawszy się czwórki potomstwa: Eteoklesa, Polynejkesa, Antygony oraz Ismeny. Po pewnym czasie jednak w Tebach zapanowała zaraza - na oczach władcy umierali poddani w różnym wieku, także dzieci. Edyp chciał poznać przyczynę spustoszenia, które zapanowało w jego królestwie, wezwał więc na pomoc wróżbitę Tejrezjasza.
W R I T E A S U B T I T L E H E R E
Fulchran - Jean Harriens, „Edyp w Kolonos”, 1798 r., Muzeum Sztuki, Cleveland, Stany Zjednoczone
Zasięgnął też rady wyroczni w Delfach, która zasugerowała, że winę za tragiczny stan rzeczy w państwie ponosi zabójca Lajosa. Zdesperowany Edyp usilnie pragnął znaleźć winowajcę i wkrótce prawda wyszła na jaw. To on sam zabił swego ojca, Lajosa podczas utarczki na wąskiej drodze, a następnie poślubił własną matkę. Pochodzenie Edypa poświadczył pasterz, który uratował go w dzieciństwie.
Bénigne Gagneraux, „Oślepiony Edyp powierza swoje dzieci bogom”, 1784 r., Muzeum Narodowe, Sztokholm, Szwecja
Usłyszawszy to wszystko Jokasta powiesiła się z rozpaczy. Edyp wziął ciało żony w ramiona i wyłupił sobie oczy jej złotą spinką. Zdruzgotany opuścił Teby w towarzystwie córki, Antygony. Dotarł do Kolonos, niedaleko Aten, gdzie zmarł, a władzę w Tebach objął Kreon.
Jean Auguste Dominique Ingres, „Edyp i Sfinks”, 1864 r., Muzeum Sztuki „Walters”, Baltimore, Stany Zjednoczone
Popularność mitu w kulturze europejskiej
Historia Edypa była jednym z najpopularniejszych mitów, do których chętnie sięgali poeci i pisarze. Z czasów starożytnych zachowały się jednak głównie tragedie. Najsłynniejsze z nich to tragedie Sofoklesa: "Król Edyp" i "Edyp w Kolonos", a także tragedia Seneki - "Edyp".Motyw króla, który bezwiednie wypełnia słowa przepowiedni był często używany takżew późniejszych epokach i podejmowali go m.in. Oskar Wilde, Konstandinos Kawafis czy Jean Cocteau.
Kompozytor Igor Strawinsky wykorzystał historię Edypa do stworzenia opery w języku łacińskim pt. "Król Edyp".
Ciekawostka
Francuski malarz Jean Giroust zatytułował swoje dzieło "Edyp w Kolonie" (1788). Taki sam tytuł nosi ostatnia tragedia Sofoklesa, wystawiona już po jego śmierci. Grecki twórca umieścił akcję w swej rodzinnej Kolonie (wiosce niedaleko Aten). Właśnie tam, zgodnie z tradycją, zmarł Edyp.
Jean-Antoine-Théodore Giroust, Edyp w Kolonie, 1788, Dallas Museum of Art
Dziękuję za uwagę!