Bajkoterapia

Bajkoterapia

Przygotowały: Agata Koszyl i Adriana Szymków Manager artystyczny i arteterapia

„Metoda profilaktyczna i terapeutyczna adresowana do małych dzieci w wieku od czterech do dziewięciu lat. Oddziaływanie polega na zapoznaniu małego słuchacza (któremu czyta się bądź poznaje on samodzielnie tekst) ze specjalnie do tego celu ułożonymi bajkami, zwanymi terapeutycznymi. Określenie «terapeutyczne» wskazuje na cechy charakterystyczne tych bajek, podporządkowane celom, jakim służą.”

~ Maria Molicka

Źródła bajkoterapii

Można doszukiwać się ich w teoriach Bruno Bettelheima. Dokonał on analizy bajek i baśni według której: - podstawą oddziaływania jest identyfikacja czytelnika z pozytywnym bohaterem; - baśnie konfrontują dziecko z podstawowymi wewnętrznymi problemami; - pomagają odkrywać cechy charakterologiczne dziecka; - baśnie pozwalają identyfikować trudności i pokazują, jak sobie z nimi radzić; - wspierają rozwój dziecięcej psychiki; - sprawiają dzieciom radość; - baśnie zachęcają do aktywnego pokonywania trudności; - baśnie wspierają dzieci w problemach psychologicznych związanych z dorastaniem.

Cele bajkoterapii

- nauka nazywania uczuć i ich wyrażania; - rozwój samoświadomości i myślenia; - pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji i problemów; - pokazanie, że inni mogą mieć podobne problemy; - pobudzanie do dyskusji; - zachęcanie do działania.

Bajka terapeutyczna

“Krótkie opowiadanie z morałem tworzone dla dzieci w wieku od 3 do 9 lat. W opowiadaniach tych świat jest widziany z dziecięcej perspektywy. Jej głównym zadaniem jest przezwyciężanie i redukowanie lęku u dzieci. Cechą bajek terapeutycznych jest to, że bohater znajduje się w trudnej sytuacji i przeżywa stany lękowe. Wprowadzone do bajki postaci pomagają bohaterowi znaleźć sposoby przezwyciężenia trudnych chwil życia. Dziecko ma możliwość przebycia z bohaterem całej drogi wyjścia z lęku. Zazwyczaj bohaterami bajek terapeutycznych są małe zwierzątka, dzieci lub zabawki, z którymi czytelnik (słuchacz), może się identyfikować.“

„Bajka terapeutyczna mówi o trudnej emocjonalnie sytuacji w kontekście społecznym, ilustruje różne sposoby myślenia o nieprzyjemnych wydarzeniach i sposobach, strategiach działania.” ~ Maria Molicka

Bajki terapeutyczne pozwalają dziecku

- zrozumieć swoje uczucia; - przyswoić społecznie akceptowane sposoby zachowania się w trudnych sytuacjach; - uczy radzić sobie ze swoimi emocjami; - uczy się stawiać i osiągać swoje cele; - jest motywowane do działania.

Utożsamienie się dziecka z głównym bohaterem

- dzięki temu może wspólnie z nim przeżywać jego problem, jak i dochodzenie do jego rozwiązania; - kiedy dziecko zrozumie cel, motywy i działania bohatera, to może sprawić, że znajdzie wsparcie emocjonalne w rozwiązaniu trudnej dla siebie sytuacji; - identyfikacja i modelowanie pomagają uświadomić, nazwać dziecku istniejące i odczuwane emocje i uczucia; - projekcja i identyfikacja pozwalają na rozładowanie negatywnego napięcia i pogodzenie się z trudną sytuacją w bezpiecznej dla niego przestrzeni.

Typy bajek terapeutycznych

PSYCHOTERAPEUTYCZNE

RELAKSACYJNE

PSYCHOEDUKACYJNE

Jak powinna wyglądać bajkoterapia?

- w sesji grupowej ważne jest, aby dzieci miały podobny wiek i poziom rozumienia; - należy odpowiednio dobrać bajkę do celów, jakie chcemy osiągnąć; - warto skorzystać ze scenariusza, albo stworzyć go samemu (zajęcia powinny zacząć się od ćwiczenia integrującego, następującego po nim odczytania bajki oraz jej omówienia połączonego z innymi formami oddziaływania); - ramy czasowe zajęć (dla młodszych dzieci zajęcia muszą być krótsze [dzieci młodsze max 30 minut, starsze 45 minut]); - zastosowane środki terapeutyczne muszą być dostosowane do uczestniczących w nich dzieci i ich możliwości; - wyeliminować bodźce, które mogą rozpraszać dzieci; - prowadzący powinien dać dzieciom możliwość wypowiedzenia się i wyrażenia swoich opinii, zadawania pytań; - powinien kierować dyskusją; - zajęcia bajkoterapeutyczne dla ich skuteczności i ciekawości warto jest łączyć z innymi metodami oddziaływać np: choreoterapii, arteterapii, muzykoterapii. Stanowi to dodatkową możliwość ekspresji związanej z przeżywaniem opowieści przez dziecko. BAJKĘ TERAPEUTYCZNĄ MOŻE ODCZYTAĆ I OMÓWIĆ Z DZIECKIEM NIE TYLKO TERAPEUTA, ALE RÓWNIEŻ RODZIC :)

Polecamy

• "Bajki terapeutyczne dla dzieci" M. Molicka, Media Rodzina, Poznań 1999

• "Bajki z morałem" https://mcdonalds.pl/bajki-z-nowym-moralem/

• "Nazywam się Cukinia" https://vod.tvp.pl/website/nazywam-sie-cukinia,45842619#

• "Bajki terapeutyczne. Molicka Maria" Audiobook, https://www.youtube.com/watch?v=UuvWpAIwCXg

Wykorzystane źródła

• Wiedza uzyskana podczas webinarium "Bajkoterapia przeciwko koronawirusowi" zorganizowane przez Fundację Badań Społecznych

• "Bajka terapeutyczna" Wikipedia,https://pl.wikipedia.org/wiki/Bajka_terapeutyczna

• "Bajkoterapia" Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Bajkoterapia