Świtezianka

Adam Mickiewicz

"Świtezianka"

start

oprac. Bożena Furgol

Spis treści

LUDOWOŚĆ

BALLADA

WYDARZENIA

rOLA PRZYRODY

MOTYW WINY I KARY

bohaterowie

MIEJSCE WYDARZEŃ

BALLADA

Najważniejsze cechy gatunku:

przenikanie się świata rzeczywistego (postać strzelca) i fantastycznego (nimfa wodna), nastrój tajemniczości i grozy, akcja skoncentrowana wokół gwałtowynych wydarzeń (zdrada, zemsta), ludowość (ludowe wierzenia - nimfy mieszkające w jeziorze; ludowa moralność - nie ma winy bez kary, połączenie elementów epiki (narrator), liryki (podział na zwrotki, emocje bohaterów) i dramatu (dialogi).

WYDARZENIA

Młody strzelec co noc spotyka się nad brzegiem jeziora Świteź z tajemniczą dziewczyną. Prosi ją, aby z nim zamieszkała. Dziewczyna ma obawy, czy chłopak będzie jej wierny. Zakochany strzelec przysięga jej dozgonną miłość i wierność. Dziewczyna przestrzega go, że "(...) kto przysięgę naruszy, Ach, biada jemu, za życia biada I biada jego złej duszy!".

Po tych słowach dziewczyna odchodzi. Strzelec próbuje ją odszukać, jednak mu się to nie udaje. Podczas poszukiwań zauważa, że ze wzburzonych wód jeziora wyłania się nimfa wodna. Namawia go ona, aby zapomniał o ukochanej, która do zostawiła. Strzelec ulega pokusie i łamie dane słowo. Kiedy zbliża się do rusałki, rozpoznaje w niej swoją ukochaną - w obie dziewczyny wcieliła się Świtezianka, nimfa z jeziora Świteź. Zdradzona kochanka wymierza strzelcowi karę - pochłaniają go wody jeziora, a jego dusza błąka się obok modrzewia, pod którym się spotykali.

Kadr z filmu "Świtezianka", reż. siostry Bui

MIEJSCE WYDARZEŃ

Akcja utworu rozgrywa się nad brzegami jeziora Świteź (obecnie Białoruś)

+info

Zdjęcia pochodzą ze strony: Globtroter.pl

MOTYW WINY I KARY

Utwór Adama Mickiewicza podkreśla, że należy się liczyć z konsekwencjami popełnianych czynów. Zasady panujące w świecie bohaterów odwołują się do ludowej moralności - zgodnie z nimi każdy, kto zawini, zostanie ukarany. Złamanie przysięgi jest zbrodnią, która zaśługuje na najsurowszy wyrok.

Kadr z filmu "Świtezianka", reż. siostry Bui

ROLA PRZYRODY

Przyroda ukazana w balladzie Mickiewicza jest niezwykła, mroczna i tajemnicza. Buduje nastrój niesamowitości i grozy, tworzy tło dramatycznych wydarzeń. Natura jest także potężną siłą, która ma wpływ na ludzkie losy. Zapowiada niektóre wydarzenia, wykonuje wyrok.

BOHATEROWIE

ŚWITEZIANKA

STRZELEC

Nimfa wodna, mieszkająca w jeziorze Świteź. Posiada nadprzyrodzone moce. Przybiera postać pięknej dziewczyny, aby poddać strzelca próbie.

Młody chłopak, myśliwy z boru. Łatwo ulega pokusom. Niezbyt odpowiedzialnie traktuje uczucia oraz własną przysięgę. Nie dotrzymuje słowa danego Świteziance, za co spotyka go surowa kara.

LUDOWOŚĆ

W "Świteziance" Mickiewicz odwołuje się do ludowych wyobrażeń. Przywołuje ludową wiarę w to, że w jeziorze mieszkają nimfy. Ballada pokazuje także ludową moralność, zgodnie z którą nie ma winy bez kary. Każde przewinienie zostanie kiedyś ukarane.