KRZYŻACY

Henryk Sienkiewicz "Krzyżacy"

Henryk Sienkiewicz

Geneza utworu

Zdaniem badaczy i krytyków twórczości Henryka Sienkiewicza najważniejszą przyczyną powstania Krzyżaków – ostatniej (dokończonej) powieści historycznej pisarza była chęć „krzepienia zwątlałych serc Polaków”1. Nasilone w drugiej połowie XIX wieku działania germanizacyjne i rusyfikacyjne zaborców sprawiły, że w umyśle „autora Trylogii dojrzała decyzja darowania społeczeństwu polskiemu dzieła, które dodałoby sił do przetrwania ucisku i – może – doczekania innych czasów”. Pokazanie wyższości naszej polskiej, słowiańskiej kultury, naszego świata wartości, naszych postaw w opozycji do wyraźnie negatywnego obrazu realiów świata krzyżackiego, germańskiego stało się najważniejszym elementem rzeczywistości wykreowanej w powieści. Leonarda Mariak Świat wartości swoich i obcych w Krzyżakach Henryka Sienkiewicza

Tło historyczne

Tłem historycznym powieści „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza jest konflikt polsko-krzyżacki rozgrywający się na początku XV wieku. Krzyżacy, a właściwie Zakon Szpitalny Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego został sprowadzony na ziemie polskie przez Konrada Mazowieckiego w 1226 roku. Za zadanie mieli oni walkę z pogańskimi plemionami Prusów. Rycerze zakonni szybko jednak sfałszowali swe nadania, przejmując na zajmowanych i podbijanych terenach pełnię władzy. W kolejnych dziesięcioleciach mimo zawieranych traktatów i mediacji konflikt narastał. Po wygaśnięciu dynastii Piastów na polskim tronie zasiadła Jadwiga Andegaweńska. W 1386 roku na mocy personalnej unii polsko-litewskiej wyszła za mąż za Władysława Jagiełłę – litewskiego księcia, który został królem Polski. W 1399 roku umiera także królowa Jadwiga – w powieści dowiadujemy się o jej porodzie (21 czerwca), śmierci córeczki (13 lipca), a także śmierci samej władczyni (17 lipca).Konflikt polsko-krzyżacki wzmagał się. Ostateczne starcie odbyło się 15 lipca 1410 roku na polach Grunwaldu.

Wątki i postacie

Powieść łączy elementy prawdy historycznej (postacie, zdarzenia, miejsca) z elementami fikcyjnymi wkomponowanymi w tok wydarzeń historycznych.

Miejsca i czas akcji

Zdarzenia osadzone są w miejscach historycznych oraz fikcyjnych.

Krzyżacy a Polacy

W powieści pojawiają się dwa przeciwne sobie rycerstwa – Zakon Krzyżacki i rycerze polscy. W jakim świetle Sienkiewicz przedstawia polski i niemieckich rycerzy?

Bitwa pod Grunwaldem

W jakim celu Sienkiewicz umieścił opis bitwy pod Grunwaldem?

Honor rycerski

W powieści zostały przedstawione obyczaje i świat rycerski

Kto był najsłynniejszym polskim rycerzem?

Powieść historyczna

Powieść historyczna to powieść łącząca elementy prawdy historycznej (postacie, zdarzenia, miejsca) z elementami fikcyjnymi wkomponowanymi w tok wydarzeń historycznych. Autorzy dbają zazwyczaj o zgodność składników świata przedstawionego z realiami epoki, w której osadzają akcję powieści.

Podsumowanie

Utrwal wszystkie wiadomości dotyczące lektury