II RP

II Rzeczpospolita

Stronnictwa w odrodzonej Polsce 1. Rada Regencyjna (utworzona jeszcze w 1917 roku przez Niemcy i Austro - Węgry; sprawowała władzę nad urzędami, szkołami, sądami; nie cieszyła się sympatią większości Polaków) 2. Obóz lewicy niepodległościowej (dawna orientacja proaustriacka; skupiał działaczy PPS i żołnierzy Legionów Polskich; dysponował POW - Polską Organizacją Wojskową) peowiacy 3. Obóz narodowy (dawna orientacja prorosyjska; skupiał sympatyków endecji; dysponował błękitną armią i Komitetem Narodowym Polskim)

7 X - Rada Regencyjna ogłasza niepodległość Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej * listopad 1918 *Lublin (ponieważ nie było tam wojsk państw centralnych; były oddziały POW) *Ignacy Daszyński *zapowiedź reform i powstania państwa; żądanie rozwiązania Rady Regencyjnej - zagrożenie wojną domową - zagrożenie rewolucją (do której namawiali przede wszystkim komuniści)

10 listopada - przyjazd Józefa Piłsudskiego 11 listopada - lubelski rząd podporządkowuje się Piłsudskiemu; powierzenie mu komendy nad wojskiem, wycofywanie się wojsk niemieckich, rozejm w Compiegne 14 listopada - rozwiązanie Rady Regencyjnej 18 listopada - powołanie rządu Jędrzeja Moraczewskiego, ustanowienie Republiki Polskiej Józef Piłsudski jako Tymczasowy Naczelnik Państwa; reformy (8 godzin pracy, płace minim., prawa wyborcze dla kobiet i mężczyzn); powołanie rządy Ignacego Jana Paderewskiego (styczeń 1919)

Mała konstytucja 10 II 1919 - zebranie się Sejmu Ustawodawczego 20 II 1919 - przyjęcie tymczasowych zasad ustrojowych Polski - Małej konstytucji 1. Sejm Ustawodawczy jako naczelny organ władzy 2. Sejmowi podlegał Rada Ministrów i Naczelnik Państwa 3. Naczelnikiem Pańswa został Józef Piłsudski

Pierwsze obchody Święta Niepodległości Święto ustanowione w kwietniu 1937 roku

Pierwsze obchody Święta Niepodległości

WALKA O GRANICE II RP

https://mapyonline.gwo.pl/files/28602.pdf

Pomorze Gdańskie - dostęp do morza - brak Gdańska - zaślubiny z morzem - traktat wersalski

(...)...oto dziś dzień krwi i chwały. Jest on dniem wolności, bo rozpostarł skrzydła Orzeł Biały nie tylko nad ziemiami polskimi, ale i nad morzem polskim (...) zawdzięczamy to przede wszystkim Miłosierdziu Bożemu, a potem wszystkim, którzy w walce nie ustawali (...), z przemówienia gen. Józefa Hallera w czasie ceremonii zaślubin Polski z morzem w Pucku[3]

Warmia - deyzja o przeprowadzeniu plebiscytu - VII 1920 - większość mieszkańców była za przyłączeniemi do Niemiec (kwestia kart, wyznania, sytuacji politycznej Polski)

Wielkopolska - 27 XII 1918 - wybuch powstania - przywódcy: Stanisław Taczak, Józef Dowbor - Muśnicki - pierwszy poległy powstaniec - Franciszek Ratajczak - rozejm w Trewirze 16 II 1919 - wynik - zwycięstwo Wielkopolan - traktat wersalski Paderewski Ignacy Jan , Bazar

Obrazy Leona Prauzińskiego

Górny Śląsk - decyzja o przeprowadzeniu plebiscytów - antypolska polityka, represje na Polakach, masakra w Mysłowicach, aresztowania przywódców POW-----> wybuch I powstania (VIII 1919)---------->powstanie stłumione, decyzja o amnestii - dalsze represje, walka o dostęp Polaków do urzędów -----> wybuch II powstania (VIII 1920)----> dostęp Polaków do administracji, likwidacja niemieckiej policji, - plebiscyt; nadużycia Niemców przy głosowaniu, niezadowolający wynik plebiscytu----->wybuch III powstania (V 1921); przywódca Wojciech Korfanty; starcia o Górę Św. Anny i pod Olzą ---->przyłączenie w 1922 r. (konwencja genewska) 1/3 Śląska (50% hutnictwa, 76 % kopalń)

Wojciech Korfanty

Śląsk Cieszyński - początkowe porozumienie z Czechami - zajęcie Śląska przez Czechów w I 1919 r. - decyzja o przeprowadzeniu plebiscytów; zaniechanie tej decyzji wskutek starań Czechów na konferencji w Spa - wynik: strata terytorialna, Polacy byli wówczas zaangażowani w konflikt z bolszewikami

Granica wschodnia - dwie koncepcje

kocepcja inkorporacyjna

koncepcja federacyjna

Roman Dmowski - złączenie wszystkich państw (Białoruś, Litwa, Ukraina, Łotwa)

Józef Piłsudski - stworzenie federacji państw (Białoruś, Litwa, Ukraina, Łotwa) - stworzenie strefy buforowej między Polską a Rosją bolszewicką

https://mapyonline.gwo.pl/files/28603.pdf

Galicja Wchodnia - Zachodnioukraińska Republika Ludowa (ZURL) - 0d XI 1918 r. - walki z Ukraińcami (walki o Lwów; Orlęta Lwowskie) - przybycie wojsk z Wlkp i wojsk J. Hallera - opanowanie w VII 1919 terenów Galicji aż po rzekę Zbrucz - ......

Granica wschodnia - opuszczenie wojsk niemieckich - walki z bolszewikami (1919 - 1921) - postęp wojsk bolszewików - ofensywa wojsk polskich na Białorusi, Litwie w II 1919 r. - porozumienie Piłsudskiego z atamanem Symonem Petlurą (Ukraińska Republika Ludowa) - wyprawa kijowska na Armię Czerwoną

Propozycja państw zachodnich Linia Curzona

Granica wschodnia - bitwa warszawska (cud nad Wisłą) 1920 - zwycięstwa nad Niemnem i pod Komarowem - zatrzymanie bolszewików

Granica wschodnia - traktat ryski - 18 III 1921 r.

Wileńszczyzna - najazd Polaków (przed bolszewikami) - odezwa Józefa Piłsudskiego - granica ustalona przez Ligę Narodów - bunt Żeligowskiego - X 1920 r. - utworzenie Litwy Środkowej, a następnie przyłączenie jej do Polski - bunt był w rzeczywistości wykonaniem rozkazu Piłsudskiego