Globalne ocieplenie

Globalne ocieplenie klimatu

Mateusz Kozioł 8C

01

Atmosfera

Ziemia otoczona jest atmosferą złożoną z różnych gazów. Atmosfera zabezpiecza przed dotarciem do powierzchni planety szkodliwego dla organizmów promieniowania kosmicznego oraz pochłania część promieniowania ultrafioletowego, którego źródłem jest Słońce. Stabilizuje ona także temperaturę globu. Na naszej planecie temperatura jest stała, ponieważ gazy atmosferyczne chronią Ziemię przed nagrzaniem i wychłodzeniem.

02

Gazy cieplarniane

Nie wszytskie gazy tworzące atmosferę mają wpływ na temperaturę Ziemi. Te, które chronią planetę przed nagrzaniem to gazy cieplarniane. Dzięki nim pochodzące od Słońca promieniowanie może dotrzeć do powierzchni Ziemi, ale ciepło, które wydziela nagrzana Ziemia, nie może wydostać się z powrotem w kosmos. Gazami cieplarnianymi są para wodna, dwutlenek węgla (ditlenek węgla), metan, ozon, podtlenek azotu (tlenek diazotu), a także inne gazy.

03

Gazy cieplarniane

Występują one naturalnie w atmosferze. Głównym gazem cieplarnianym jest para wodna. Trafia ona do atmosfery przede wszystkim wskutek parowania powierzchni oceanów i lądów. Im wyższa temperatura, tym intesywniejsze parowanie. Para wodna towarzyszy też na przykład gazom wyrzucanym do atmosfery podczas wybuchów wulkanów oraz procesów spalania paliw w przemyśle i transporcie. Zawartość pary wodnej w atmosferze ulega dużym wahaniom i szybkim zmianom.

04

Para wodna - schemat

05

Dwutlenek węgla

Dwutlenek węgla jest produktem naturalnych procesów przyrodniczych: oddychania organizmów, w tym także tego prowadzonego przez mikroorganizmy glebowe rozkładające szczątki organiczne, a także pożarów i wietrzenia skał. Jego źródłem mogą być wybuchy wulkanów. Dwutlenku węgla jest coraz więcej w wyniku działalności przemysłowej i motoryzacji.

06

Dwutlenek węgla - schemat

07

08

Efekt cieplarniany

Efekt, jaki jest skutkiem obecności gazów cieplarnianych, można porównać do tego, który pojawia się w szklarni i zamkniętym samochodzie: temperatura pod powłoką atmosfery jest znacznie wyższa niż na zewnątrz. Zjawisko to nosi nazwę efektu cieplarnianego. Dzięki niemu średnia roczna temperatura na Ziemi wynosi ok. 15°C i umożliwia istnienie życia.

09

Efekt cieplarniany - schemat

10

Chmury

Bardzo ważną rolę w regulacji temperatury naszej planety odgrywają chmury. W dzień odbijają one część światła słonecznego, które inaczej ogrzewałoby powierzchnię Ziemi. Dlatego w bezchmurny letni dzień jest znacznie goręcej niż wtedy, kiedy niebo jest zachmurzone. Chmury pochłaniają też promieniowanie cieplne Ziemi, a potem je oddają do atmosfery. Z tej przyczyny pochmurne noce są cieplejsze niż noce bez chmur, podczas których ciepło zgromadzone w dzień przez powierzchnię Ziemi jest szybko wypromieniowane.

11

Globalne ocieplenie

Badania dowodzą one, że począwszy od połowy XIX w. średnia temperatura atmosfery Ziemi stale się zwiększa, a gwałtowny wzrost rozpoczął się około roku 1950. Zmiany te nazywane są globalnym ociepleniem. Wśród naukowców nie ma jednomyślnej opinii, czy są one naturalnym procesem, czy też wynikiem rozwoju naszej cywilizacji. Najprawdopodobniej obie te hipotezy są po części słuszne – zmiany mogą być naturalne, jednak działalność człowieka może nasilać ich przebieg.

12

Skutki ocieplenia - zwierzęta

Badania geologiczne dowodzą, że w dziejach Ziemi po okresach ocieplenia następowały tzw. epoki lodowe. W okresach ochłodzeń, w wyniku których kontynenty pokrył lądolód, lasy paprotników ginęły, by potem pojawić się w nieco zmienionym składzie.Ziemia wtedy także przechodziła cykliczne zlodowacenia i okresy cieplejsze, jednym z ich skutków było wymieranie gatunków, w miejsce których pojawiały się nowe. I tak na przykład w ostatniej epoce lodowej pojawiły się olbrzymie ssaki posiadające gęste futro (mamut, nosorożec włochaty, lemur olbrzymi, tygrys szablozębny).

13

Skutki ocieplenia - pogoda

Bardzo zmienna pogoda - łagodne i słoneczne zimy, upalne lata albo wyjątkowo mroźne zimy i chłodne lata, gwałtowne, katastrofalne zjawiska pogodowe (obfite deszcze powodujące powodzie, czy trąby powietrzne). Z kolei w klimacie zwrotnikowym wzrost temperatur powoduje przedłużające się susze i zwiększanie się zasięgu pustyń.

14

Skutki ocieplenia - lodowce, woda

Maleją zasoby wody pitnej dostępnej dla zwierząt oraz ludzi, którzy nie tylko potrzebują jej do picia, ale także do hodowli, uprawy roślin i procesów przemysłowych. Skutkiem susz są częste pożary. W Arktyce topnieje pokrywa lodowa. W ten sposób zanika środowisko życia arktycznych zwierząt, zwłaszcza niedźwiedzi polarnych.

15

Skutki ocieplenia - morza, oceany

Ogromne ilości wody z topniejących lodów dostają się do oceanu. Powoduje to stałe podwyższanie się poziomu wód morskich i zalewanie nisko położonych terenów.Szacuje się, że poziom mórz i oceanów może podnieść się w 2100 roku nawet o 2 m. Podwyższenie poziomu oceanów w przyszłości może mieć katastrofalne skutki dla bogatych ekosystemów związanych ze strefą brzegową oraz płytkimi wodami morskimi, takich jak rafy koralowe, lasy mangrowe czy ujścia dużych rzek.

16

17

Skutki ocieplenia - prądy morskie

Stały dopływ słodkiej wody z topniejących lodowców do słonej wody oceanicznej zaburza przepływ prądów morskich. Prądy mają duży wpływ na klimat w wielu rejonach świata. Najważniejszy dla Europy prąd morski, zwany Prądem Zatokowym powoli zanika. Ponieważ prąd ten ogrzewa atlantyckie wybrzeże Europy, jego brak powoduje ochładzanie się klimatu w zachodniej Europie

18

Jak spowolnić proces ocieplenia?

Spośród gazów cieplarnianych największy wpływ mamy na ilość dwutlenku węgla. Z tego względu Unia Europejska dąży do ograniczenia jego emisji. Wymaga to m.in. zmniejszenia zużycia energii na przykład w przemyśle, transporcie, gospodarstwach domowych i rezygnacji ze spalania paliw kopalnych.