Bohater romantyczny - Emilia Plater

Słynne Polki

Emilia Plater

Kto to?

Emilia Plater to jedna z najsłynniejszych bohaterek epoki romantyzmu.

Urodziła się w Wilnie w 1806r. Na wieść o wybuchu powstania listopadowego nawoływała do podjęcia walki na Litwie, ale – jako kobietę – odsunięto ją. Plater obcięła włosy i uzbrojona, w męskim stroju, utworzyła kilkusetosobowy oddział powstańczy, w skład którego weszli strzelcy, kawalerzyści i kosynierzy. W drodze do Dyneburga zbierała kolejnych ochotników i stoczyła kilka zwycięskich potyczek z siłami rosyjskimi. Emilia Plater zmarła 23 grudnia 1831.

Śmierć Pułkownika

A gdy konia już z izby wywiedli,Potem do niej wszedł ksiądz z Panem Bogiem;I żołnierze od żalu pobledli.A lud modlił się klęcząc przed progiem.Nawet starzy Kościuszki żołnierze,Tyle krwi swej i cudzej wylali,Łzy ni jednej - a teraz płakaliI mówili z księżami pacierze.

W głuchej puszczy, przcd chatką leśnika,Rota strzelców stanęła zielona;A u wrót stoi straż Pułkownika,Tam w izdebce Pułkownik ich kona.Z wiosek zbiegły się tłumy wieśniacze,Wódz to był wielkiej mocy i sławy,Kiedy po nim lud prosty tak płaczeI o zdrowie tak pyta ciekawy.

Z rannym świtem dzwoniono w kaplicy;Już przed chatą nie było żołnierza,Bo już Moskal był w tej okolicy.Przyszedł lud widzieć zwłoki rycerza,Na pastuszym tapczanie on leży -W ręku krzyż, w głowach siodło i burka,A u boku kordelas, dwururka.

Kazał konia Pułkownik kulbaczyć,Konia w każdej sławnego potrzebie;Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,Kazał przywieść do izby - do siebie.Kazał przynieść swój mundur strzelecki,Swój kordelas i pas, i ładunki;Stary żołnierz - on chce jak Czarniecki.Umierając, swe żegnać rynsztunki.

Lecz ten wódz, choć w żołnierskiej odzieży,Jakie piękne dziewicze ma lica?Jaką pierś? - Ach, to była dziewica,To Litwinka, dziewica-bohater,Wódz Powstańców - Emilija Plater!

Okoliczności wydarzenia

Kiedy?

Rok 1831

Gdzie?

" W głuchej puszczy, przed chatką leśnika,"

Kto?

Emilia Plater

Co? (sytuacja liryczna)

Umiera.

Ostatnie chwile Pułkownika

gesty, polecenia, ich znaczenie

Kazał konia Pułkownik kulbaczyć,Konia w każdej sławnego potrzebie;Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,Kazał przywieść do izby - do siebie.Kazał przynieść swój mundur strzelecki,Swój kordelas i pas, i ładunki;Stary żołnierz - on chce jak Czarniecki.Umierając, swe żegnać rynsztunki. A gdy konia już z izby wywiedli,Potem do niej wszedł ksiądz z Panem Bogiem;

Reakcje świadków

I żołnierze od żalu pobledli.A lud modlił się klęcząc przed progiem.Nawet starzy Kościuszki żołnierze,Tyle krwi swej i cudzej wylali,Łzy ni jednej - a teraz płakaliI mówili z księżami pacierze.

Powód zdziwienia

Cechy Pułkownika

Wódz to był wielkiej mocy i sławy, Kiedy po nim lud prosty tak płacze

WIERNA

WALECZNA

GOTOWA umrzeć dla Ojczyzny

ODDANA Ojczyźnie

Co oznaczają słowa: apoteoza gloryfikacja idealizacja

CECHY UTWORU

W tekście pojawiają się wyraziste epitety, porównanie spełniające funkcję gloryfikującą czyn Platerówny, pytania stopniujące napięcie oraz wykrzyknienie na końcu wiersza podkreślające zaskoczenie podmiotu lirycznego.Emilia Plater zostaje w utworze porównana do rycerza. „Śmierć Pułkownika” pod względem formalnym przypomina balladę. Mamy tu bowiem do czynienia zarówno z elementami liryki, jak i epiki. Poeta buduje nastrojowy i wzruszający obraz śmierci Emilii Plater, co jest typową cechą tekstu poetyckiego.

Śmierć Pułkownika Adam Mickiewicz

Omówienie dla dociekliwych.