Świat w okresie międzywojennym

świat w okresie międzywojennym

80%

25%

Świat na drodze ku II wojnie światowej

1. Militaryzacja Niemiec i jej konsekwencje: - łamanie postanowień traktatu wersalskiego; - produkcja zbrojeniowa; - przywrócenie powszechnej służby wojskowej (1935 r.) - rozbudowa sił zbrojnych (Wehrmacht), lotnictwa (Luftwaffe), marynarki wojennej (Kriegsmarine); - remilitaryzacja Nadrenii (wkroczenie wojsk niemieckich do Nadrenii). 2. Wojna domowa w Hiszpanii i jej kontekst międzynarodowy: - 1936 r.- wybuch wojny; - lewicowe władze(zwycięstwo w wyborach w 1936 r.; plan radykalnych reform spowodował bunt dowódców armii) zyskały poparcie ZSRS - Niemcy i Włochy poparły gen. Francisco Franco - konflikt zakończył się zwycięstwem rebeliantów (wojsk gen Franco)w roku 1939. 3. Znaczenie zbliżenia politycznego Włoch, Niemiec i Japonii: - 1936-1937- pakt antykominternowski; - Niemcy, Włochy, Japonia; Oś Berlin-Rzym-Tokio; państwa Osi; - cel: współpraca państw w celu podboju świata i nowego podziału stref wpływów. 4. Anschluss Austrii. - 1938 r.- przyłączenia Austrii do III Rzeszy; wkroczenie wojsk niemieckich do Austrii; - złamane postanowień traktatu wersalskiego (zakaz łączenia obu państw); brak reakcji państw zachodnich. 5. Konferencja w Monachium- 1938 r.: schemat s. 189. - cel Hitlera- Czechosłowacja (w czeskich Sudetach mieszkało ok. 3 mln Niemców- chcieli oni autonomii, a gdy ją otrzymali, żądali przyłączenia do Niemiec); - uczestnicy konferencji: premierzy Wielkiej Brytanii i Francji, przywódcy Włoch i Niemiec - włączenie Sudetów do Niemiec 6. Europa w przededniu wojny: - aneksja Czechosłowacji: niepodległość Słowacji, utworzenie Protektoratu Czech i Moraw (zależny od Niemiec) - zajęcie Kłajpedy przez III Rzeszę. 7.Ekspansja Japonii na Dalekim Wschodzie: - rozwój Japonii, rozbudowa armii; chęć ekspansji i zdobycia surowców naturalnych; - 1931 r.- początek ekspansji- atak na Chiny; - Japończycy opanowali Mandżurię (bogata w surowce)- utworzono z niej marionetkowe cesarstwo Mandżukuo; - 1937 r.- ponowny atak Japonii na Chiny (okrucieństwo Japończyków- zbrodnie na ludności cywilnej).

Faszyzm, nazizm i kumunizm

Faszyzm we Włoszech

Przyczyny powojennego kryzysu demokracji: - wzrost nastrojów nacjonalistycznych - kryzys gospodarczy - niezadowolenie z rządów demokratycznych- wzrost popularności władzy dyktatorskiej- silny przywódca rozwiąże problemy państwa. Narodziny i rozwój włoskiego faszyzmu (ideologia, działalność partii faszystowskiej): - rozczarowanie Włochów ( państwo należące do grupy państw zwycięskich)- niezadowolenie z postanowień traktatu wersalskiego, bezrobocie, kryzys gospodarczy, wzrost cen; - trudności Włochów z odnalezieniem się w powojennej rzeczywistości- weterani wojenni, inwalidzi nie otrzymywali wystarczającej pomocy; - powstanie w 1919 r. Związku Włoskich Kombatantów (środowisko byłych żołnierzy)- przekształcone w 1921 r. w Narodową Partię Faszystowską- na czele Benito Mussolini. Okoliczności przejęcia władzy przez B. Mussoliniego i budowa państwa totalitarnego:

• październik 1922 r. – zamach stanu, „marsz czarnych koszul na Rzym”- w kierunku stolicy Włoch wyruszyły uzbrojone oddziały faszystów ubranych w czarne koszule; król WiktorEmanuel III powierzył Mussoliniemu misję utworzenia rządu;
• monarchia pozostała, ale król stracił wpływ na rządy;

• likwidacja opozycji, zakaz działalności innych partii, związków zawodowych

• ideologia faszyzmu:

• nacjonalizm (wyższość Włochów nad innymi narodami);

• system monopartyjny (jedna partia);

• likwidacja opozycji;

• budowa państwa policyjnego (bojówki, czarne koszule);

• bezwzględna wierność i posłuszeństwo wobec wodza i państwa;

• kult wodza (duce);

• podporządkowanie jednostki interesowi państwa;

• cenzura;

• wychowanie młodzieży przez państwo;

• ingerencja państwa w gospodarkę; potępienie komunizmu.

Nazizm w Niemczech

Powstanie i rozwój niemieckiego narodowego socjalizmu (ideologia, działalność partii narodowosocjalistycznej): - sytuacja w Niemczech po zakończeniu I wojny światowej- kryzys gospodarczy, odszkodowania wojenne, wzrost cen, inflacja, bezrobocie, ludzie żyli na skraju nędzy nie otrzymując dostatecznych rent i zapomóg;- na popularności zyskiwali ci, którzy głosili hasła poprawy losu najuboższych; - założenie w styczniu 1919 r. w Monachium Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP)- ugrupowanie o ideologii nacjonalistycznej i antysemickiej, którego jednym z przywódców był Adolf Hitler; - nazizm=narodowy socjalizm; - Adolf Hitler „Mein Kampf” („Moja walka”). Okoliczności przejęcia władzy przez A. Hitlera, budowa państwa i społeczeństwa totalitarnego w Niemczech: - 1923 r- pucz w Monachium- nieudana próba przejęcia władzy w państwie, Hitler trafił do więzienia- wzrost jego popularności; - wykorzystanie oddziałów szturmowych - wzrost popularności NSDAP; - 1933 r.- objęcie urzędu kanclerza przez Hitlera; - 1934 r. – „noc długich noży”- wymordowanie przeciwników politycznych wewnątrz partii, nowa organizacja SS (posłuszna Hitlerowi) kierowana przez Heinricha Himmlera rozprawiła się z SA. Charakterystyka nazizmu:

• nacjonalizm (wyższość Niemców nad innymi narodami);
• rasizm ( teoria o wyższości rasy aryjskiej, stanowiącej rasę panów);
• antysemityzm (niechęć, wrogość do Żydów);
• kontrola państwa nad życiem obywateli
• system monopartyjny (jedna partia NSDAP);
• potępienie komunizmu;
• terror i likwidacja opozycji;
• budowa państwa policyjnego (bojówki SS, gestapo);
• kult wodza (fuhrer);
• cenzura;
• indoktrynacja- systematyczne i natarczywe wpajanie społeczeństwu idei, przekonań;
• propaganda- Josef Goebbels- „Kłamstwo powtarzane tysiąc razy staje się prawdą”;
• ingerencja państwa w gospodarkę;Represje i zbrodnie nazistów w pierwszych latach sprawowania władzy w Niemczech: - obozy koncentracyjne- od 1933 r. tworzone w Niemczech- trafiali do nich przeciwnicy nowej władzy bez wyroku sądowego;- ustawy norymberskie- 1935 r.- ludność żydowska pozbawiona została większości praw obywatelskich- zakaz zawierania małżeństw żydowsko-niemieckich;- „noc kryształowa”- 9/10.11.1938 r. – pogrom ludności żydowskiej, spalono wiele synagog, zniszczono kilka tysięcy sklepów żydowskich, zamordowano wielu Żydów, a ok. 20 tys. z nich trafiło do obozów koncentracyjnych. Opublikowanie listy zawodów, których nie mogli wykonywać Żydzi, zakaz wstępu do kina i teatru dla Żydów;- dążenie do całkowitego wyeliminowania ze społeczeństwa osób niepełnoprawnych fizycznie i umysłowo.

Komunizm w ZSRS

1. Ekspansja terytorialna Rosji Radzieckiej: - opanowanie Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu (1920 r.) - Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia i Polska- odzyskały niepodległość. 2. Utworzenie ZSRS:- 30.12.1922 r. w Moskwie utworzono Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich (ZSRS); - początkowo 3 republiki: Rosja, Białoruś, Ukraina; - federacja niezależnych demokratycznych republik- wizja propagandowa; - najbardziej scentralizowane państwo na świecie- ważne decyzje zapadały w Moskwie; - pilnie strzeżone granice państwa- aby informacje o zbrodniach komunistycznych nie wydostały się na zewnątrz. 3. Okoliczności przejęcia władzy przez J. Stalina i metody jej sprawowania: - do 1924 r. na czele rządu i partii bolszewickiej stał Włodzimierz Lenin- po śmierci Lenina walka o władzę między bolszewikami- zwyciężył Józef Stalin; - usunięcie z partii znanych działaczy; - Stalin sekretarzem generalnym partii bolszewickiej; - zmiana nazwy partii na Wszechzwiązkową Komunistyczną Partię (bolszewików)- w skrócie WKP (b);- kult jednostki- kult Stalina- przedstawiano go jako ojca narodu, osobę nieomylną, której cały naród jest winien wdzięczność, jego wizerunek obecny był w obrazach, poezji i pomnikach; - zakaz działalności innych, prócz komunistycznych, partii politycznych; - kontrola partii nad każdym obszarem życia; - indoktrynacja dzieci i młodzieży- wpajanie ideologii komunistycznej; - likwidacja przeciwników politycznych (także z własnego grona- "czystki"); - w latach 1936- 1938 Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych (NKWD- rodzaj tajnej policji politycznej) przeprowadził tzw. wielką czystkę wśród dawnych przywódców bolszewickich oraz dowództwa Armii Czerwonej. Był to czas największego terroru; - propaganda komunistyczna. 4. Funkcjonowanie gospodarki w ZSRS w okresie międzywojennym:- komunizm wojenny- upaństwowiono gospodarkę, przemysł, handel, transport, wprowadzono obowiązkowe dostawy żywności ze wsi do miast; - ruina gospodarcza kraju; - Nowa Ekonomiczna Polityka (NEP)- kierunek w gospodarce, który charakteryzował się zaprzestaniem przymusowych dostaw artykułów spożywczych ze wsi, przywrócono wolny rynek towarowo-pieniężny, zezwolono na własność prywatną w niektórych dziedzinach przemysłu, dzięki temu nastąpiło ożywienie gospodarcze i wzrost produkcji, trwała do 1928 r.; - kolektywizacja rolnictwa- proces łączenia gruntów chłopskich w gospodarstwa, które stawały się własnością grupową, spółdzielczą; - kołchozy- rolnicza spółdzielnia produkcyjna w ZSRS; - sowchozy- państwowe gospodarstwo rolne tworzone przez bolszewików; - gospodarka planowa. 5. Zbrodnie komunistyczne do 1939 roku: - likwidacja przeciwników politycznych; - łagier- obóz pracy; - Gułag- Główny Zarząd Obozów; 6. Stosunki sowiecko-niemieckie w okresie międzywojennym i znaczenie współpracy tych państw: - 1922 r.- Rapallo- traktat o współpracy niemiecko- rosyjskiej; - 23 sierpnia 1939 r. pakt Ribbentrop-Mołotow- układ o podziale stref wpływów w Europie Środkowej.

POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI

Przywódcy państw totalitarnych

Skorzystaj z filmików