Juliusz Słowacki "Balladyna"

Juliusz Słowacki "Balladyna"

Temat: W baśniowej scenerii, w czasie legendarnym... O świecie przedstawionym w dramacie Juliusza Słowackiego.

Temat: "Zazdroszczę tej, co dzisiaj rano mną byla". Oblicza zbrodni.

Temat: Dwie siostry - Alina i Balladyna.

Temat: "Ach czarowna!" czy "dziwne stworzenie z mgły i galarety"?

Temat: Sprawiedliwe wyroki. Dramat o władzy, winie i karze.

Temat: "Balladyna" jako tragedia.

Temat: W baśniowej scenerii, w czasie legendarnym... O świecie przedstawionym w dramacie Juliusza Słowackiego.

Juliusz Słowacki

1809-1849

Pochodził z rodziny mieszczanskiej o tradycjach szlacheckich. Poeta miał szczególne relacje z matką – był z nią bardzo mocno związany. Po ukończeniu studiów Słowacki wyjechał do Warszawy. W czasie powstania listopadowego pracował jako urzędnik w powstańczym Biurze Dyplomatycznym, ponieważ słabe zdrowie nie pozwoliło mu zaciągnać się do armii. W 1831 r. wyjechał w misji dyplomatycznej do Paryża i Londynu. Postanowił zostać na emigracji – najpierw osiadł we Francji, pózniej w Szwajcarii, w pobliżu Jeziora Genewskiego. W kolejnych latach dużo podrózował (m.in. do Egiptu, Palestyny i Grecji). Następnie powrócił do Paryża, gdzie mieszkał aż do śmierci.

Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 roku w Krzemieńcu, w zasobnej rodzinie. W 1814 roku zmarł ojciec Juliusza, a matka wyszła ponownie za mąż za Augusta Becu, profesora medycyny.

Juliusz ukończył gimnazjum w Krzemieńcu, a potem studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim. Na jego późniejsze życie wpłynęła również nieszczęśliwa i niespełniona miłość do Ludwiki Śniadeckiej oraz samobójstwo jego przyjaciela. Drugi okres jego życia to czas pobytu w Warszawie. Po studiach zaczął tam pracę jako urzędnik, w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Po wybuchu powstania listopadowego wyjechał do Anglii.

Kolejny okres to czas emigracji. W 1832 roku Słowacki wyjechał do Szwajcarii i do 1836 roku mieszkał w Genewie. Tam też powstały jego powstańcze utwory. W 1836 roku wyruszył w podróż do Rzymu, Neapolu, do Grecji, Egiptu oraz Palestyny. Wkrótce też poznał Zygmunta Krasińskiego. W latach 1837 – 1838 zamieszkiwał we Florencji.

Kolejny okres to czas pobytu poety w Paryżu. Jego autorytetem stał się wtedy Adam Mickiewicz. W 1848 roku Słowacki przyjechał do Wielkopolski, chcąc wspomóc powstańców. Wtedy też spotkał się z matką. Następnie powrócił do Paryża i tam zmarł w kwietniu 1849 roku na gruźlicę. W 1927 roku jego prochy złożono na Wawelu.

KONTEKST Słowacki napisał "Balladynę" w Szwajcarii w 1834 r., ale opublikował ją dopiero w 1839 r., po powrocie z podróży na Bliski Wschód. W zamierzeniu poety dzieło miało stanowić pierwszą część cyklu sześciu dramatów poświęconych legendarnym dziejom Polski. Oprócz tego utworu powstała jednak tylko Lilla Weneda. Tytuł dramatu i zarazem imię głównej bohaterki Balladyny nawiązuja do popularnego w pierwszej połowie XIX w. gatunku literackiego – ballady romantycznej. Podobnie jak w innych utworach tego typu w dramacie świat rzeczywisty współistnieje z nadprzyrodzonym. Postacie i fabuła zostały zaczerpnięte z folkloru, głównym tematem jest miłość i zbrodnia, a zasady moralne odwołują się do ludowego pojęcia sprawiedliwości.

Badacze twórczości Słowackiego przypuszczają, iż postać Balladyny powstała pod wpływem twórczości Szekspira, zwłaszcza "Makbeta". Uważają, iż na powstanie tragedii wpłynął też sposób odbioru historii przez całe pokolenie romantyków. Była ona dla nich nie tylko konkretnymi wydarzeniami z przeszłości, ale głosem wyrażającym ogólne, boskie zasady. Stąd też w wielu romantycznych utworach pojawiały się postaci fantastyczne, baśniowe.

Czas i miejsce akcji:

- nieokreślony (panowanie legendarnego króla Popiela II), akcja trwa 4 dni,- okolice jeziora Gopło.

Bohaterowie:

-realistyczni i fantastyczni

Wyjaśnij, jaki związek z treścią utworu mają przedstawione poniżej grafiki.

W utworze mieszają się motywy baśniowe, legendarne i realistyczne.

obecność elementów:

legendarnych: związanych z początkami polskiej państwowości, w których występują postacie króla Popiela, Lecha i jego korony baśniowych: to przede wszystkim postacie fantastyczne (wróżka Goplana, leśne duszki: Skierka i Chochlik), uosobienie przyrody, działania związane z użyciem magii, motyw walki dobra ze złem. Jednak motywy te są wykorzystane na opak: czary utrudniają życie bohaterom, a dobra Alina ginie z rąk złej Balladyny.

Wątki:

- dążenie Balladyny do uzyskania nieograniczonej władzy - dzieje nieznanego historykom króla Popiela III

Najważniejsze motywy:

- wina i kara - dobro i zło - władza i władca - zbrodnia i jej konsekwencje

- zdrada - sprawiedliwość - miłość

Przypomnij, czym jest baśń i legenda

Wskaż, jakie motywy baśniowe, legendarne i realistyczne pojawiają sie w utworze. Tabelkę przerysuj do zeszytu.

Temat: "Zazdroszczę tej, co dzisiaj rano mną byla". Oblicza zbrodni.

Wyobraź sobie, że jesteś detektywem i badasz pozostawione przez Balladynę ślady zbrodni. Przedstaw okoliczności i motywy postępowania bohaterki. Ustal, czy zbrodnie były dokonywane w afekcie czy z premedytacją.

- ciało Aliny pozostawione w lesie; krwawy ślad na czole Balladyny

– turniej miał rozstrzygnąć, która z dziewcząt będzie żoną Kirkora.

- Alina została zabita podczas zbierania malin w lesie

- chęć zmiany życia, opuszczenia wiejskiej chaty, poślubienia bogatego Kirkora;

- zabójstwo Gralona;

- Gralon został zabity ciosem z tyłu w czasie walki z Kostrynem;

- podejrzenie, że Kirkor i jego świta znaleźli ciało Aliny, chęć zatajenia poprzedniej zbrodni;

- zeznania pokrzywdzonej, skarga matki Balladyny

- ukrywanie matki przed ludźmi, nieludzkie traktowanie, wypędzenie do lasu starej, schorowanej, głodnej Wdowy;

- chęć odcięcia się od przeszłości, ukrycia swego pochodzenia, uczucie wstydu

- zabójstwo Grabca.

- ślady krwi na nożu i ciele Balladyny, korona Lecha na czole Balladyny;

- Grabiec został zabity nocą, w czasie burzy, kiedy zasnął po uczcie;

- pragnienie pozbycia się niewygodnego świadka;

- doprowadzenie do śmierci Kirkora;

- dowody przekupienia żołnierzy Kirkora;

– żołnierze zostali przekupieni przez Balladynę;

- Kirkor zginął w walce pod murami Gniezna, opuszczony przez swoje wojsko

- chęć przejęcia nieograniczonej władzy królewskiej;

- zabójstwo Kostryna;

- zatruty nóż;

- Kostryn został otruty, kiedy jadł chleb podany mu przez Balladynę;

- chęć zdobycia legendarnego atrybutu władzy królewskiej, niechęć do dzielenia się władcż

Zbrodnia: - doprowadzenie do śmierci Kirkora; - uwięzienie w wieży, a potem wygnanie Wdowy, własnej matki; - zabójstwo Gralona; - zabójstwo Aliny; - zabójstwo Kostryna; - zabójstwo Grabca. Ślad zbrodni, okoliczności: - dowody przekupienia żołnierzy Kirkora; - zeznania pokrzywdzonej – skarga matki Balladyny; - ciało Aliny pozostawione w lesie; - Grabiec został zabity nocą, w czasie burzy, kiedy zasnął po uczcie; - zakrwawiony miecz; - Kostryn został otruty, kiedy jadł chleb podany mu przez Balladynę; - ukrywanie matki przed ludźmi, nieludzkie traktowanie, wypędzenie do lasu starej, schorowanej, głodnej Wdowy; - Kirkor zginął w walce pod murami Gniezna, opuszczony przez swoje wojsko – żołnierze zostali przekupieni przez Balladynę; - ślady krwi na nożu i ciele Balladyny; - korona Lecha na czole Balladyny; - zatruty nóż; - krwawy ślad na czole Balladyny; - Gralon został zabity ciosem z tyłu w czasie walki z Kostrynem; - Alina została zabita podczas zbierania malin w lesie – turniej miał rozstrzygnąć, która z dziewcząt będzie żoną Kirkora. Motyw: - chęć odcięcia się od przeszłości, ukrycia swego ubogiego pochodzenia; - chęć przejęcia nieograniczonej władzy królewskiej; - pragnienie wyjścia za mąż za bogatego i wpływowego Kirkora; - chęć zmiany życia, opuszczenia wiejskiej chaty; - chęć zatajenia poprzedniej zbrodni; - podejrzenie, że Kirkor i jego świta znaleźli ciało Aliny; - pragnienie pozbycia się niewygodnego świadka; - uczucie wstydu; - chęć zdobycia legendarnego atrybutu władzy królewskiej i przejęcia władzy; - niechęć do dzielenia się władzą

Balladyna by osiągnąć własny cel była gotowa na wszystko, dążyła do niego zabijając ludzi stojących jej na drodze. Jej chęć zdobycia władzy przerastała wszelkie granice, a wysokie ambicje stały się przyczyną niepowodzeń/nieszczęść.

Tabelę przerysuj do zeszytu i uzupełnij.

Tabelę przerysuj do zeszytu i uzupełnij.

Temat: Dwie siostry- Alina i Balladyna.

Wykonaj ćwiczenia interaktywne, które pozwolą Ci poznać lepiej obie siostry. Link do nich otworzy Ci dzbanek malin, obrączki oraz nóż.

Jak wygląda?

Jak wygląda?

Jakie ma uosobienie i charakter?

Jakie ma uosobienie i charakter?

Co jest dla niej najważniejsze? Co o tym świadczy?

Co jest dla niej najważniejsze? Co o tym świadczy?

Jak zostały zestawione bohaterki?

Jak reaguje na nią przyroda?

Jak reaguje na nią przyroda?

Alina

Balladyna

Jej stosunek do Kirkora.

Jej stosunek do Kirkora.

Jaka jest wobec siostry? Co o tym świadczy?

Jaka jest wobec siostry? Co o tym świadczy?

Jaka jest wobec matki? Co o tym świadczy?

Jaka jest wobec matki? Co o tym świadczy?

!!! Zadanie dla Ciebie

Narysuj w zeszycie tabelkę i ją uzupełnij

Temat: "Ach czarowna!" czy "dziwne stworzenie z mgły i galarety"?

Kogo dotyczą słowa cytowane w temacie lekcji?

Kim była? Jak wyglądała?

Królowa jeziora w oczach Skierki i Grabca.

Kto był jej sługą?

Czy można nazwać ją wróżką, jaką spotyka się w baśniach?

Jakie były jej obowiązki?

Jakie uczucia kierują jej postępowaniem?

Czy słusznie ponosi karę i jaką?

Do czego to prowadzi ?

Czego nas nauczyły losy Goplany?

Zadanie dla Ciebie Przygotuj w zeszycie krótką notatkę na temat bohaterów fantastycznych, którą można by zamieścić w powstającym właśnie "Słowniku motywów i bohaterów baśniowych".

Temat: Sprawiedliwe wyroki. Dramat o władzy, winie i karze.

Które z poniższych stwierdzeń opisuje bohaterkę dramatu Juliusza Słowackiego?

Balladyna to kobieta realizująca swoje ambicje.

Balladyna to zbrodniarka.

Balladyna to mistrzyni intrygi.

Balladyna to nieszczęśliwa kobieta.

Balladyna to sprawiedliwa królowa.

Wyjaśnij, jaką rolę w dramacie odgrywa złota korona Popielów?

Jakie są etapy dochodzenia Balladyny do władzy?

Jaką władczynią chciała być Balladyna? Jak zamierzała pokierować swoim życiem po objęciu tronu?

Jakimi cechami, według Kanclerza (akt 5, scena 4), powinien odznaczać się dobry władca? Jak Balladyna, jako nowa królowa, przedstawiła się poddanym ?

Król, zgodnie z obyczajem rozpoczynał rządy od rozstrzygnięcia spraw sądowych. Jak przebiegał sąd sprawowany przez Balladynę?

Co może oznaczać niedająca się zetrzeć plama krwi na czole Balladyny?

Co staje sie symbolem sprawiedliwości i jak zostaje ona wymierzona?

Dlaczego Balladyna wydała sprawiedliwy wyrok, zamiast nadal ukrywać swoje zbrodnie?

Zadanie dla Ciebie!!!

Na podstawie materiałów prezentowanych w czasie lekcji napisz w zeszycie, czy wyrok w sprawie Balladyny był sprawiedliwy? Zbierz argumenty dla obrońcy królowej i dla jej oskarżyciela, np. Opinia oskarżyciela Balladyna zasłużyła na karę śmierci, ponieważ: - - - Opinia obrońcy Balladyna nie zasłużyła na karę śmierci, ponieważ: - - -

Dlaczego Balladyna, mimo że uczciwie osądziła zbrodnie, musiała zginąć?

Temat: "Balladyna" jako tragedia.

Zapisz w zeszycie!

W "Balladynie" możemy też dostrzec cechy dramatu romantycznego. Są to: - łączenie scen realistycznych i fantastycznych, - łączenie elementów komicznych i tragicznych. - pojawia się motyw nieszczęśliwej miłości, np. Grabca do Goplany, - przekonanie, że los człowieka zależy od sił wyższych, fatum, przeznaczenia, - Balladyna przez swe rządze jest skazana na porażkę - całości towarzysza wpływy nadprzyrodzonych sił, które w utworze reprezentuje Goplana.

Dziękuję za uwagę :)