Ameryka Północna i Południowa - powtórzenie

Ameryka Północna i Południowa - powtórzenie wiadomości.

1

2

3

4

5

Środowisko przyrodnicze

Tornada i cyklony tropikalne

6

Amazonia

Ludność

Urbanizacja

Kanada

USA

7

Ameryka Północna – kontynent o powierzchni ok. 24 mln km², położony na półkulach: północnej i zachodniej. Od zachodu Amerykę Północną oblewa Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga gór i wyżyn nad nizinami. Najwyższym punktem jest Denali (6190 m n.p.m) na Alasce, natomiast najniższy znajduje się w Dolinie Śmierci (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m n.p.m. Wzdłuż zachodnich brzegów Kordyliery (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami (Kolorado, Meksykańska), wewnątrz Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne, na wschodzie Appalachy. Wybrzeża wschodnie są nizinne. Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany, podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce Środkowej. W Kordylierach klimaty górskie. Głównymi rzekami są: Missisipi z Missouri, Mackenzie, Jukon, a jeziorami: Górne, Huron, Michigan, Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Erie. Na północy pustynie arktyczne, tundra, lasy iglaste, ku południu przechodzą w lasy mieszane i liściaste, w części środkowej prerie, na pd.-zach. półpustynie i pustynie. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: wół piżmowy, renifer karibu, jeleń wirginijski, niedźwiedzie (baribal, grizzly), bizon amerykański (w rezerwatach). Ameryka Południowa – kontynent o powierzchni ok. 18 mln km² leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na północnej. Amerykę Południową oblewa od wschodu Ocean Atlantycki, a od zachodu Ocean Spokojny. Ameryka Południowa ma trójkątny kształt oraz mało zróżnicowaną linię brzegową. W Ameryce Południowej przeważają tereny nizinne, wzdłuż zachodniego wybrzeża rozciągają się Andy, będące przedłużeniem Kordylierów z Ameryki Północnej. Najwyższym szczytem jest Aconcagua w Argentynie (6962 m n.p.m.). Najrozleglejsze obszary wyżynne Ameryki Południowej to: Wyżyna Gujańska, Wyżyna Brazylijska, Wyżyna Patagońska, natomiast nizinne: Nizina Amazonki, Nizina Orinoko i Nizina La Platy.

• Tornado to występująca w Ameryce Północnej trąba powietrzna, która przemieszcza się na odległość do kilkudziesięciu kilometrów.
• Cyklon tropikalny to ogromny układ niskiego ciśnienia. Kształtem przypomina ogromny wir, który może się przemieszczać na odległość nawet kilku tysięcy kilometrów.
• Najczęstsze skutki tornad to zniszczenia dokonywane przez wiatr oraz przez porwane duże obiekty, np. drzewa lub samochody.
• Szkody powodowane przez cyklony tropikalne są efektem ogromnej siły wiatrów, opadów powodujących podtopienia oraz uderzającej w tereny nadmorskie fali powodziowej.

Amazonię porasta największy na świecie kompleks wilgotnych lasów równikowych, nazywany "zielonymi płucami Ziemi". Ta formacja roślinna jest podzielona na piętra roślinne. Amazonia to największy i najbogatszy pod względem gatunków obszar na kuli ziemskiej. W Amazonii jest przeprowadzana intensywna wycinka lasów. W ich miejscu powstają np. pastwiska, pola uprawne oraz osiedla. W wyniku wycinki w Amazonii pierwotna powierzchnia lasów równikowych zmniejszyła się o około 20%.

1. Fale migracji: - I fala - okres prekolonialny (Aleuci, Inuici, Majowie, Aztekowie, Inkowie) - II fala - okres kolonialny (wielkie odkrycia geograficzne) - III fala - niewolnictwo - IV fala - od XIX wieku 2. Obecni mieszkańcy: - Metysi (potomkowie Indian i rasy białej) - Mulaci (potomkowie rasy czarnej i białej) - Zambosi (potomkowie rasy żółtej i czarnej) 3. Sytuacja rdzennych mieszkańców: - znaczne wyniszczenie (negatywne skutki odkryć geograficznych, wypieranie rdzennych kultur) - rezerwaty - asymilacja - rozpad tradycyjnych indiańskich społeczeństw (załamanie roli wodza, zanikanie języków plemiennych) 4. Obecnie Amerykę zamieszkuje około 1 mld ludzi.

Największe skupiska ludności w Ameryce znajdują się na wybrzeżu Atlantyku oraz w rejonie Wielkich Jezior. Rozrastanie miast prowadzi do powstawania coraz większych aglomeracji. Efektem dalszego rozwoju jest łączenie się ich stref podmiejskich. W ten sposób powstają silnie zurbanizowane obszary nazywane megalopolis. Największe megalopolis w Ameryce to BosWash na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Zbyt duży napływ ludności ze wsi do miast powoduje powstawanie dzielnic nędzy - slamsów. W Brazylii nazywa się je fawelami, a w Peru - barriadas. Ich mieszkańcy zmagają się z licznymi problemami, m. in. z wysoką przestępczością.

• Układ stref klimatycznych w Kanadzie to efekt ukształtowania powierzchni Ziemi, cyrkulacji powietrza oraz rozkładu prądów morskich.
• W centrum Kanady występują różnice wartości temperatury powietrza sięgające nawet 70°C.
• Północna granica upraw i lasów we wschodniej Kandzie sięga tylko do 52°N, a w zachodniej Kanadzie – aż za koło podbiegunowe północne.
• Kanada jest liczącym się producentem wielu płodów rolnych oraz surowców mineralnych.

• Stany Zjednoczone to najlepiej rozwinięte gospodarczo państwo na świecie.
• Kraj ten posiada bogate złoża wielu surowców mineralnych, między innymi ropy naftowej, gazu ziemnego, węgla kamiennego i rud miedzi.
• Oprócz tradycyjnych działów przemysłu bardzo ważną rolę w Stanach Zjednoczonych odgrywa przemysł zaawansowanych technologii.
• W Stanach Zjednoczonych powstała pierwsza na świecie technopolia – Dolina Krzemowa.

Uczeń: - omawia położenie geograficzne Ameryki i charakteryzuje jej linię brzegową, - opisuje ukształtowanie powierzchni Ameryki, - wykazuje strefowość klimatyczno-roślinną Ameryki, - opisuje granicę między Ameryką Północną i Ameryką Południową, - przedstawia uwarunkowania powstawania cyklonów tropikalnych, - przedstawia skutki cyklonów tropikalnych, - opisuje mechanizm powstawania tornada, - przedstawia skutki tornada, - wyjaśnia, co to jest Aleja Tornad, - przedstawia główne i mieszane odmiany człowieka, - wyjaśnia pochodzenie ludności Ameryki, - analizuje kierunki wielkich migracji do Ameryki, - ocenia sytuację rdzennej ludności Ameryki, - omawia przyczyny zanikania kultur pierwotnych w Ameryce, - omawia zróżnicowanie rozmieszenia ludności Ameryki, - wyjaśnia zróżnicowanie poziomu urbanizacji w Ameryce, - przedstawia cechy megalopolis, - analizuje przyczyny powstawania slumsów w wielkich miastach Ameryki Południowej, - opisuje położenie geograficzne oraz warunki naturalne Kanady - przedstawia zależność między ukształtowaniem powierzchni, cyrkulacją powietrza, odległością od morza, prądami morskimi a przebiegiem północnej granicy upraw i lasów w Kanadzie, - opisuje położenie geograficzne oraz warunki naturalne Stanów Zjednoczonych, - analizuje uwarunkowania rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych, - wykazuje rolę Stanów Zjednoczonych w światowej gospodarce, - wyjaśnia znaczenie terminu technopolie, - wykazuje przyczyny rozwoju technopolii i ich znaczenie w rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, - omawia genezę Doliny Krzemowej, - wskazuje przyczyny i skutki marnowania żywności na przykładzie Stanów Zjednoczonych, - wykazuje przyczyny i skutki powstawania slumsów w wielkich miastach Brazylii, - wykazuje konflikt interesów między gospodarczym wykorzystaniem Amazonii a ekologicznymi skutkami jej wylesiania.