Balladyna - podsumowanie

"Balladyna"-podsumowanie

J. Słowacki

polski poeta i dramatopisarz (okresu romantyzmu), obok Adama Mickiewicza uznawany za jednego z wieszczów narodowych. Pochodził ze wschodnich ziem Rzeczypospolitej. Po powstaniu listopadowym został zmuszony do emigracji. Słowacki jest autorem wielu wierszy(np. "W pamiętniku Zofii Bobrówny", "Hymn o zachodzie słońca") i dramatów (np. "Balladyna", "Kordian").Wydarzenia charakterystyczne dla pokolenia romantyków: - włączenie się w zryw listopadowy, czego konsekwencją- wygnanie z ziem polskich, - koniecznoś przebywania na emigracji, - brak porozumienia w środowisku paryskiej emigracji, - podróże po egzotycznych rejonach świata, - choroba (grużlica) i wczesna śmierć. -

tekt główny= wypowiedzi postaci

podział na akty i sceny

tekst poboczny= didaskalia

epilog- końcowa część utworu zawirająca informacje o dalszych losach bohaterów lub inne wyjaśnienia dotyczące dzieła.

-opisują wygląd sceny, -informują o przemieszczaniu się postaci, zmianach na scenie, -zwracają uwagę na sposób wypowiadania kwestii przez bohaterów, -zawierają dodatkowe informacje (np.o czasie akcji), -zwracają uwagę na emocje okazywane przez bohaterów, -opisują wygląd bohaterów.

dialog

monologi

Dramat:

- wyraża ironiczny dystans poety do stworzonego dzieła, eksponuje teartalność, sztuczność, umowność,- poeta osądzają odbiorcy, - celem autora- działanie na wyobraźnię odbiorców, nie na ich rozum, - w poezji jest uprawnione łączenie elementów należących do różnych porządków estetycznych, brak uporządkowania, absurd, - gra konwencji- wszystko można poddać interpretacji, - poeta tworzy własny świat, własną mitologię poddaną tylko jego wyobraźni, nie może być on traktowany poważnie.

epilog

ironia romantyczna- dystans twórcy pozwalający mu ukazać sprzeczności rządzące światem m.in.przez łączenie kontrastowych, niepasujących do siebie elementów, podkreślanie całkowitej dominacji artysty nad dziełem.

dowolne łaczenie elementów Juliusz Słowacki jest jak DJ "miksujący" (zamiast płyt), motywy, postaci, rekwizyty, tematy literackie i kulturowe

nadrzędna rola twórcy

połączenie tragizmu z komizmen

Miejsce akcji:

"Witam Państwa! Nazywam się Jan Kowalski i właśnie oprowadzę Was po niezwykłym świecie "Balladyny". Zwiedzanie rozpoczniemy od wejścia do tajemniczego lasu, gdzie rozegrał się straszliwy dramat:Tu malinisko, gdzie Ballayna zabiła swoją siostrę ........... Ta ...... to Grabiec zamieniony w drzewo przez zazdrosną ................ W tej chacie ozdobionej kwiatami i bluszczem zaczęła się akcja ..........- do ..............(ukrywającego się króla Popiela ....)........ przybył po radę. W tym miejscu znajdowała się chata ......., w której mieszkała z córkami: ...............; po przeprowadzce do zamku ............ spaliła chatę; wstydząc sie swojej przeszłości- teraz jest tu tylko pogorzelisko. Jezioro ..............- władała nim niezwykła królowa ..........., bogini natury, która zakochała się w człowieku i w skutek swoich działan musiała opuścić swoją siedzibę; służyły jej dwa duszki: ............................. Ten czterowieżowy zamek należał do ........., który ożenił się z Balladyną; w jednej z wież zamknięto później ........ Pola pod murami ........- tu rozegrała się krwawa bitwa.

Miejsce akcji:

"Witam Państwa! Nazywam się Jan Kowalski i właśnie oprowadzę Was po niezwykłym świecie "Balladyny". Zwiedzanie rozpoczniemy od wejścia do tajemniczego lasu, gdzie rozegrał się straszliwy dramat:Tu malinisko, gdzie Ballayna zabiła swoją siostrę Alinę. Ta wierzba to Grabiec zamieniony w drzewo przez zazdrosną Goplanę. W tej chacie ozdobionej kwiatami i bluszczem zaczęła się akcja tragedii- do Pustelnika(ukrywającego się króla Popiela III) Kirkor przybył po radę. W tym miejscu znajdowała się chata Wdowy, w której mieszkała z córkami: Balladyną i Aliną; po przeprowadzce do zamku Balladyna spaliła chatę; wstydząc sie swojej przeszłości- teraz jest tu tylko pogorzelisko. Jezioro Gopło- władała nim niezwykła królowa ..........., bogini natury, która zakochała się w człowieku i w skutek swoich działan musiała opuścić swoją siedzibę; służyły jej dwa duszki: Skierka i Chochlik. Ten czterowieżowy zamek należał do Kirkora, który ożenił się z Balladyną; w jednej z wież zamknięto później Wdowę . Pola pod murami Gniezna- tu rozegrała się krwawa bitwa.

Czas akcji:

Akcja dramatu rozgrywa się w bliżej niesprecyzowanej przeszłości Polski (za czasów bajecznych). Miejsca akcji (Gniezno, jezioro Gopło) i postać Pustelnika (Popiel III) wskazują na czasy wspominane w legendach o początkach państwa polskiego. Popiel uważany jest za legendarnego władcę plemienia Polan z IX w. (jego imię wspomniał m.in. Gall Anonim w swojej Kronice), natomiast Gniezno to historyczna siedziba pierwszych władców Polski.

Podsumowanie:-miejsce związane z pradawną historią Polski, -czas akcji nieokreślony (legendarny, baśniowy) -nieprawdopodbne zagęszczenie zdarzeń

synteza dziejów, mit o początkach polskiej państwowości o randze symbolu

Legendy, baśnie...

legenda

legenda

Władza

Głównym motywem postępowania tytułowej bohaterki jest żadza władzy. To uczucie jest przyczyną tragedii Balladyny.

Miłość, emocje:

Bohaterowie dramatu działają pod wpływem silnych emocji (np.zabójstwo Aliny przez Balladynę; postępowanie Goplany pod wpływem miłości do Grabca)

Zbrodnia

Tytułowa bohaterka, chcąc osiągnąć swój cel, nie cofnie się przed niczym. Losy Balladyny znaczone są przez jej kolejne zbrodnie.

zbrodnia z premedytacjązbrodnia w afekcie

Kainowe znamię

Plama krwi nie dawała się w żaden sposób zmyć, dlatego Balladyna była zmuszona włożyć opaskę. Tłumaczyła innym, że to znak żałoby po śmierci siostry. Znamię przypominało Balladynie o popełnionej zbrodni, naznaczało ją przed światem. Można je odczytywać jako symbol zła, popełnionego grzechu, może też być znakiem sumienia, które nie daje się zagłuszyć (i odezwie się w chwili sądu królowej). Podobieństwa pomiędzy Kainem i Balladyną: - zabicie brata (siostry), - motyw zbrodni: zazdrość, zawiść, - piętno zbrodniarza na czole, - kara za zbrodnie (wygnanie Kaina, śmierć Balladyny), - podjęcie problemu ludzkiej skłonności do zła.

Kara:

W finałowej scenie dramatu Balladynę dosięga sprawiedliowść- ginie rażona piorunem. W świecie utworu obowiązuje zasada, że nie ma zbrodni bez kary.

"Balladyna" dramat o:

-władzy,-naturze człowieka, -namiętności i zbrodni, -złu, -winie i karze, -sprawiedliwości, -moralności.

Środki artystyczne i ich funkcja w tekście

2020

Odniesienia do problematyki dramatu, argumenty

Leon Wyczółkowski "Alina"

Koniec!