Przerzutność uwagi

Przerzutność uwagi

Eksperyment związany z przerzutnością uwagi

Świadome i nieświadome poziomy działania mózgu

Procesy świadome

Świadomość przetwarza informacje sekwencyjnie – świadomy umysł koncentruje się na jednej rzeczy, a później na drugiej.

Lorem ipsum dolor sit amet

Procesy nieświadome

Nieświadome układy mózgowe są zdolne do przetwarzania wielu strumieni informacji równolegle – procesy nieświadome sprawiają, że możemy jednocześnie spacerować, żuć gumę, oddychać.

co angażuje świadome przetwarzanie?

Użycie nowoczesnej technologii umożliwiające sprawdzenie,które obszary mózgu są aktywne podczas wykonywania różnych zadań umysłowych, zaowocowało stwierdzeniem, że świadome przetwarzanie angażuje jednoczesną aktywność w wielu obwodach mózgu. Zwłaszcza w obrębie kory i dróg łączących ją ze wzgórzem.

Lorem ipsum dolor sit amet

Badanie obrazu umysłowego a badanie fizycznych obiektów

William James porównując zwykłą świadomość (towarzyszącą stanowi czuwania) do przepływającego strumienia (zmieniające się wrażenia, myśli itp.), doszedł do wniosku, że człowiek bada obraz umysłowy w podobny sposób do tego, jak bada obiekty w świecie zewnętrznym w celu spostrzeżenia „całego obrazu” albo tylko szczegółu.

Lorem ipsum dolor sit

William James (11. 01 1842 -26. 08. 1910) - autor analiz samoobserwacji „strumienia świadomości”; twórca tzw. fizjologicznej teorii uczuć; wprowadził pojęcie jaźni

Co nam daje świadomość?

Świadomość - aktywność mózgowa, generująca reprezentacje umysłowe świata i bieżące myśli, której jedną ze składowych jest uwaga. Jest to zatem zdawanie sobie przez podmiot sprawy z treści własnych procesów psychicznych, np. z tego, co jest przedmiotem spostrzegania.

1. Świadomość przetwarzając informacje sekwencyjnie, ogranicza naszą uwagę I chroni mózg przed przeładowaniem.2. Świadomość to miejsce, w którym wrażenie może zostać połączone ze wspomnieniem, emocjami, motywami i wieloma innymi procesami psychicznymi, w procesie nazywanym spostrzeganiem. 3. Świadomość pozwala stworzyć mentalny model świata, dzięki czemu możemy myśleć i planować, oceniać alternatywne reakcje i wyobrażać sobie ich skuteczność.

Świadomość jako wynik działania uwagi

Błędne jest stwierdzenie, że jakiekolwiek zdarzenie mieszczące się w polu uwagi, natychmiast powinno pojawić się w polu świadomości.Dokonywane w XXI w. badania stanowią potwierdzenie tego, że uwaga jest szerszym pojęciem od świadomości i stanowi źródło jej działania.

Definicja uwagi

„Każdy wie, czym jest uwaga: jest to posiadanie przez umysł w jasnej postaci jednego z wielu jednocześnie ujmowanych przedmiotów lub ciągów myśli”

William James

1. Selekcja jest istotą i sensem działania uwagi (wybór jednego tematu myślenia spośród wielu możliwych opcji).2. Realizowana przez uwagę selekcja dotyczy zarówno spostrzegania, jak i „wyższych” procesów poznawczych, np. myślenia. 3. Uwaga ściśle wiąże się ze świadomością (zdawanie sobie sprawy z tego, co spostrzegamy lub o czym myślimy).

rola uwagi

Efekt koktail party (selektywność uwagi) Podstawową cechą uwagi jest selektywność (wybór jednego bodźca z ciągu myśli). Jest to zatem zjawisko, według którego uwaga umożliwia również śledzenie toku rozmowy na tle innych głosów.

Uwaga – system odpowiedzialny za selekcję informacji i zapobieganie negatywnym skutkom przeładowania systemu poznawczego przez nadmiar danych. To właściwość sprawiająca wyróżnianie się w świadomości jednego elementu (figury), podczas gdy inne elementy stają się nieistotne („schodzą” do tła).Uwaga jest zatem jednym z elementarnych procesów poznawczych. Do jej najważniejszych zadań należy koncentracja na istotnych sygnałach i odrzucanie sygnałów zakłócających. Uwaga oddziałuje na myślenie, zachowanie oraz odczuwanie.

Aspekty selektywności uwagi

Termin selektywność odnosi się do zróżnicowanego przetwarzania informacji pochodzących z wielu różnych źródeł. Pozwala ono wyodrębnić kilka aspektów funcjonowania uwagi.

1. nawiązanie do selekcji źródła informacji, czyli miejsca, czasu i sposobu doboru ważnych bodźców (sygnałów) spośród tych mało istotnych (szumów) i zakłócających (dystraktorów);
2. zdolność do przeszukiwanie pola percepcyjnego;
3. przedłużona koncentracja na określonym typie obiektów;
4. podzielność uwagi na więcej niż jedną liczbę źródeł;
5. przerzutność uwagi - wykształca predyspozycję człowieka do przełączania się między dwoma zadaniami, przetwarzanymi przez odrębne procesy.

Odmienność znaczenia terminów

Przerzutność (ang. shifting) - konstrukt teoretycznym, który odnosi się do sposobu funkcjonowania mechanizmu uwagi. Przełączanie się między zadaniami (ang. task switching) – termin, który odnosi się do sposobu zachowania osoby badanej w określonych warunkach eksperymentalnych lub sposobu zachowania człowieka w zmieniających się warunkach otoczenia.

Przerzutność uwagi a życie codzienne

Przerzutność uwagi stanowi ważny aspekt prawidłowego funkcjonowania systemu wykonawczego. Życie codzienne sprowadza się do nieustannego przerzucania uwagi, z jednego obiektu na inny. Przerzucanie uwagi oznacza więc konieczność zahamowania jednego procesu poznawczego i uruchomienia innego. W praktyce wygląda to tak, że wykonujemy jedną czynność i przerywamy ją inną czynnością, by za chwilę wrócić do przerwanej czynności. Ma to związek poniesieniem tzw. kosztów poznawczych.

Eksperyment A. T. Jersilda

Jersild porównywał czas potrzebny do wykonania dwóch wersji zadania. W jednej wersji, wykonując proste operacje matematyczne na zbiorach dwucyfrowych, badani musieli zastosować przerzutność uwagi (wersja mieszana), a w drugiej wersji wykonującemu to zadanie towarzyszył jednorodny proces myślowy (wersja jednorodna).

60%

write a title here

Zmiana rodzaju aktywności a sprawność działania

1. Nie zawsze zmiana rodzaju aktywności skutkuje pogorszeniem sprawności działania – np. wysiłek umysłowy przedzielony ćwiczeniami fizycznymi ułatwia ponowne skupienie się. 2. Zmiana jednej aktywności umysłowej na inną nie jest równoznaczna z chwilową utratą sprawności, w sytuacji gdy podobieństwo między dwoma rodzajami aktywności jest niewielkie. 3. Przetwarzanie tego samego zestawu danych, ale według zmieniających się reguł skutkuje natomiast pogorszeniem wykonania danego zadania. Pogorszenie to nosi nazwę poznawczych kosztów przełączania się między zadaniami.

wnioski

Przeprowadzony eksperyment umożliwił oszacowanie kosztów poznawczych związanych z koniecznością przełączania uwagi między zadaniami - w momencie wykonywania bardziej skomplikowanych obliczeń, okazało się, że uczestnicy potrzebują więcej czasu na ukończenie zadania.

Results

dalsze badania a sposoby na zmniejszenie kosztów przełączania uwagi

Podczas badań okazało się, że istnieją sposoby na zmniejszenie kosztów przełączania uwagi między zadaniami. Są nimi:1. Obecności wskazówek, czyli np. informacja na temat rodzaju kolejnego zadania uruchamia nastawienie, umożliwiające przygotowanie się do wykonania go; 2. Wydłużanie przerw między kolejnymi elementami bardziej skomplikowanej wersji zadania.

Badania sugerują bowiem, że obecność wskazówek i wydłużenie czasu między próbami działają niezależnie, co w praktyce oznacza to, że wykorzystują różne mechanizmy poznawcze, odpowiedzialne za przerzutność uwagi.

Bibliografia:

1. Johnson R.L., McCann V., Zimbardo P.G, Psychologia. Kluczowe koncepcje. T. 3, red. M. Materska tłum. M. Guzowska-Dąbrowska i in. Warszawa 2010, s. 196-203 2. Kosieradzka O., Techniki zarządzające uwagą odbiorcy, w: Strategie komunikacji reklamowej z konsumentem, red. A. Kozłowska, Wyższa Szkoła Promocji, Warszawa 2012 3. Nęcka E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2006). Uwaga i świadomość, w: Psychologia poznawcza. Warszawa 2006, s. 178-186

Netografia:

www. archipelagi. fora. pl

Dziękuję za uwagę

Roksana Gancarz