Jan_kochanowski

MOTYW Deus artifex

Jan Kochanowski

Czego chcesz od nas panie?

Zapraszam do uważnej lektury Pieśni XXV z ks. II Jana Kochanowskiego - zwanej hymnem oraz refleksji nad:* relacją człowieka i Boga w renesansie * budową wiersza sylabicznego * bogactwem środków stylistycznych w Pieśniach

Przeczytaj

budowa

Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Policz liczbę sylab i wskaż, na czym polega regularność wiersza:

wiersz sylabotoniczny - regularna liczba sylab i akcentów

wiersz toniczny - regularna liczba akcentów

wiersz sylabiczny - regularna liczba sylab

to wiersz o równej liczbie sylab w poszczególnych wersach, dzięki czemu artysta osiąga określony rytm. W wersach dłuższych pojawia się średniówka - wiersz sylabiczny

Dobrze!

UWAGA! powtórka!

Przedstawiony na obrazie motyw średniowieczny, obecny również w Bogurodzicy, który pokazuje przekonanie o wpływie wstawiennictwa świętych to:

deesis

exegi monumentum

stabat mater

renesans to epoka, która następuje po średniowieczu. zauważ, jak zmienia się relacja człowieka i boga. w średniowieczu bóg jest sędzią, który ocenia dobre i złe uczynki. To ktoś do kogo człowiek nie zwraca się bezpośrednio, ale przez pośredników (w bogurodzicy to maryja, jan chrzciciel, chrystus). zwykły człowiek jest w relacji z bogiem, która odpowiada stosunkom feudalnym - jest wasalem boga - wszystko mu zawdzięcza, ślubuje mu wierność.teraz przyjrzyj się pierwszemu wersowi hymnu: podmiot liryczny zwraca się tu bezpośrednio do boga, docenia dobra i piękno świata, który bóg oddał człowiekowi we władanie. Bóg jest dobrym ojcem - nie sędzią. Widoczna jest afirmacja życia, świata, boga - kogoś bliskiego i miłosiernego.

Tak

ŚRODKI STYLISTYCZNE

Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Czego za dobrodziejstwa, którym nie masz miary? Jak nazywa się dominujący w tej strofie środek stylistyczny?

pytanie retoryczne - funkcja: nawiążanie kontaktu człowieka z Bogiem

epitet - określenie cech boskich

epifora - nadanie rytmu przez powtórzenie ostatnich słów w wersie

podmiot liryczny (kto?) zwraca się do boga (do kogo?), dzięki czemu utwór nabiera charakteru modlitewnego. pytanie retoryczne - powtórzone - kieruje uwagę czytelnika na dobroć boga - tego, który jest hojny i dobrotliwy.

Dobrze!

środki stylistyczne

Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie, I w otchłaniach, i w morzu, na ziemi, na niebie. Jak nazywa się środek stylistyczny użyty w drugim wersie?

wyliczenieFunkcja: pokazuje potęgę Boga, który swoją obecnością wypełnia cały świat

pytanie retoryczne F: podmiot lir. nie wie, gdzie jest Bóg

EpitetF: pokazuje boską naturę

w utworze tym świat jest emanacją boga - Bóg wypełnia go swoją obecnością, objawia się przez akt stworzenia, którego dokonał. Jednocześnie zauważ, że jest to aluzja do księgi rodzaju - już to znasz! Kliknij, aby sobie przypomnieć

Tak - Bóg jest wszędzie

wizja boga

Złota też, wiem, nie pragniesz, bo to wszytko Twoje, Cokolwiek na tym świecie człowiek mieni swoje. Według Kochanowskiego Bóg jest władcą świata.

Fałsz

Prawda

podmiot liryczny podkreśla wciąż dobroć i hojność pana. cały czas zwraca się do niego bezpośrednio - ten sposób modlitwy/rozmowy wskazuje na to, jak bliska jest relacja człowieka i boga. hymn to prawdziwy manifest humanistycznej religijności.Jednocześnie podmiot podkreśla, że pan jest włądcą - to on nadał światu ostateczną formę. zaprojektował go, zaplanował, przyozdobił.

Tak!

środki językowe

Wdzięcznym Cię tedy sercem, Panie, wyznawamy, Bo nad to przystojniejszej ofiary nie mamy. Użycie czasowników w 1 os. l. mn. wskazuje na to, że podmiot liryczny:

przemawia w imieniu zbiorowości (tu: wszystkich ludzi)

podkreśla swoje stanowisko

dystansuje się od adresata swoich słów

podmiot liryczny, używając czasowników w 1 os. l.mn., wypowiada się w imieniu wszystkich ludzi - całej ludzkości, którą stworyzł bóg i której oddał we władanie ziemię. podobną funkcję pełnią zaimki w 1. wersie: czego chcesz od nas panie...

Dobrze

ważny motyw!

Tyś Pan wszytkiego świata, Tyś niebo zbudował I złotemi gwiazdami ślicznieś uhaftował. Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi I przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi. Przjrzyj się temu, co robi Bóg:

działa chaotycznie, bez celu, na oślep

stwarzając świat, pokazuje swoją potęgę

tworzy obraz tak, jakby tworzył dzieło sztuki albo konstruował architektoniczne plany

kliknij = przeczytaj - zapisz! to ważne:

Dobrze - to motyw Deus Artifex oraz Deus Faber

obraz boga

Za Twoim rozkazaniem w brzegach morze stoi, A zamierzonych granic przeskoczyć sie boi. Rzeki wód nieprzebranych wielką hojność mają, Biały dzień a noc ciemna swoje czasy znają. Bóg jawi się tu jako:

Pan świata, któremu podporządkowana jest cała natura

Surowy Sędzia, który rozlicza człowieka z jego uczynków

Ten, który stworzył świat, a następnie świat ten wymknął mu się z rąk

Świat jest pełen harmonii i spokoju, dzięki temu, że bóg sprawuje nad nim pieczę. Widać tu afirmację świata. Afirmacja świata – postawa głębokiej akceptacji, pozytywny stosunek do otaczającego świata.

Tak

Środki stylistyczne

Tobie k woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi. Wino Jesień i jabłka rozmaite dawa, Potym do gotowego gnuśna Zima wstawa.

Zaznaczno antropomorfizacje

Zaznaczono animizacje

Zaznaczono personifikacje

Pory roku przedstawiono jak ludzi - nadano im ludzką formę(nie tylko cechy, ale kształt)

Personifikacja!

funkcja środków językowych

Z Twej łaski nocna rosa na mdłe zioła padnie, A zagorzałe zboża deszcz ożywia snadnie. Z Twoich rąk wszelkie źwierzę patrza swej żywności, A Ty każdego żywisz z Twej szczodrobliwości. Jaka jest funkcja nagromadzenia zaimków wskzujacych na Boga?

Są wyrazem zwątpienia podmiotu lirycznego w Boga

Podkreślają, że świat i ludzkie życie zależą od Boga

Są wyrzutem skierowanym do Boga

Jeśli poeta sięga po powtórzenie (niezależnie czy to powtarzanie tego samego słowa, anafora, epifora, paralelizm...) - robi to po to, aby podkreślić znaczenie powtarzanej rzeczy, wzmocnić wydźwięk swoich słów (czasem dodatkowo osiąga rytmiczność tekstu)

Dobrze!

QUIZ LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET

Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie! Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie. Chowaj nas, póki raczysz, na tej niskiej ziemi; Jedno zawżdy niech będziem pod skrzydłami Twemi! W ostatnich wersach:

Podmiot jest przerażony tym, że Bóg jest wieczny

Podmiot zastanawia się nad tym, czy Bóg umie latać

Podmiot oddaje się w opiekę Bogu

Tak! Teraz kilknij w kluczi sformułuj w 2-3 zdaniach hipotezę interpretacyjną na tej podstawie wpiszę obecność na dzisiejszej lekcji.