Archaizmy

ARCHAIZMY

Słowa nieobecne, przestarzałe czy nadal istniejące?

ARCHAIZMY to wyrazy, wyrażenia, ich znaczenia i konstrukcje składniowe, które wyszły z użycia. Współcześnie tych wyrazów się nie używa bądź są stosowane nadal, ale w zmienionej formie gramatycznej lub znaczeniu. Najczęściej archaizmy można spotkać w tekstach pisanych wiele lat temu. Współcześni autorzy również używają archaizmów w celach stylizatorskich lub ekspresywnych.

Wyrazy, które zmieniły formę gramatyczną lub znaczenie: zamkniona = zamknięta dziewka = dziewczyna mdły = dawniej: słaby, pozbawiony sił; obecnie: pozbawiony smaku Wyrazy, które wyszły z użycia: ochędóstwo = ubranie świekra = teściowa

Co w języku może być archaiczne?

słowanp. chędogi = schludny

sposób wymowy słów np. inteligientny = inteligentny

budowa zdań np. jam jest = ja jestem

sposób odmiany wyrazów np. będziem = będziemy

Rodzaje archaizmów

Archaizmy fonetycznenp. sumnienie = sumienie

Archaizmy leksykalnenp. rąbek = chusta

Archaizmy fleksyjnenp. ptacy = ptaki

Archaizmy znaczeniowenp. sklep = dawniej: piwnica znajdująca się pod podłogą domu

Podział archaizmów

Archaizmy całkowite

Archaizmy częściowe

Wyrazy, które są niezrozumiałe dla większości użytkowników języka, np. jątrew = bratowa, szurzym = szwagier.

Słowa, które są zrozumiałe dla współczesnego użytkownika języka w całości lub częściowo, lecz mogą być postrzegane za przestarzałe, np.jenerał = generał, inszy = inny.

flejtuch - dziś: człowiek brudny, zaniedbany; dawniej: opatrunek zakładany z maścią na rany; grat - dziś: zniszczony sprzęt, rupieć; dawniej: każdy sprzęt w domu, mebel, itp. pustynia - dziś: obszerny piaszczysty teren; dawniej: synonim słowa puszcza, pustkowie

Dziękuję!