Copy - Copy - CHALK & BLACKBOARD PRESENTATION

Lekcja

List poetycki do Johna Brown (Cyprian Norwid „Do obywatela Johna Brown”).

Wykonaj e-ćwiczenie:

KONTEKTS HISTORYCZNOLITERACKI Zapoznaj się z informacjami zebranymi w podręczniku: „Ameryka Norwida” (s. 203) oraz „Kim był John Brown?” (s. 204).

„Do obywatela Johna Brown” (Z listu pisanego do Ameryki w 1859, listopada) Przez Oceanu ruchome płaszczyzny Pieśń Ci, jak mewę, posyłam, o! Janie...

W pierwszej strofie Cyprian Norwid kreśli obraz dzielącego ludzi oceanu i szybującej nad nim mewy, która pełni rolę gołębia pocztowego. Indywidualny podmiot liryczny jest nadawcą poetyckiego listu.

Ta lecieć długo będzie do ojczyzny Wolnych - bo wątpi już: czy ją zastanie?... - Czy też, jak promień Twej zacnej siwizny, Biała - na puste zleci rusztowanie : By kata Twego syn rączką dziecinną Kamienie ciskał na mewę gościnną!

W sekstynie poeta wyraża obawę o wolność Stanów Zjednoczonych. Malując słowami obraz dziecka, ciskającego kamieniem w mewę, daje do zrozumienia, że egzekucja dokonana na Johnie Brown stanie się szkołą okrucieństwa dla młodych Amerykanów.

Więc, niźli szyję Twoją obnażoną Spróbują sznury, jak jest nieugiętą; Więc, niźli ziemi szukać poczniesz piętą, By precz odkopnąć planetę spodloną - A ziemia spod stóp Twych, jak płaz zlękniony, Pierzchnie - więc, niźli rzekną: "Powieszony..." - Rzekną i pojrzą po sobie, czy kłamią? - -

Kolejne dwie strofy stanowią odwołanie do nałożonej przez amerykański sąd na przedstawiciela ruchu abolicjonistycznego kary śmierci przez powieszenie. Czynności kata zostały przedstawione jako akt protestu ze strony bohatera. Zakładanie pętli na szyję, to badanie nieugiętości jego postawy, a usunięcie spod stóp podpory jest wyrazem świadomej pogardy dla planety spodlonej. Porównanie planety do pierzchającego płaza wyraża hańbę, jaką Ameryka okryła całą ziemię.

Więc, nim kapelusz na twarz Ci załamią, By Ameryka, odpoznawszy syna, Nie zakrzyknęła na gwiazd swych dwanaście: "Korony mojej sztuczne ognie zgaście, Noc idzie - czarna noc z twarzą Murzyna!"

Kluczem do interpretacji tej strofy jest zastosowana w ostatnim wersie metafora. Nadciągająca noc z twarzą Murzyna odnosi się nie tylko do trwającej niewoli Murzynów, ale także stanowi wyraz niezgody na niewolnictwo i zapowiedź nadchodzących zmian. Skojarzenie gwiazd wolności ze sztucznym ogniami podkreśla zakłamanie sądów i sfery moralnej całego społeczeństwa. Ukaranie śmiercią ideowca, który bronił wolności i podstawowych praw człowieka Cyprian Norwid uważał za czyn haniebny i stanowiący dowód upadku Stanów Zjednoczonych.

Więc, nim Kościuszki cień i Waszyngtona Zadrży - początek pieśni przyjm, o! Janie...

Przywołanie postaci Tadeusza Kościuszki i Jerzego Waszyngtona podkreślają istotę i ponadczasowość wartości, którym poświęcił się słynny abolicjonista. Początek pieśni stanowi zapowiedź dalszych wypadków dziejowych. Wydanie wyroku przyśpieszyło wybuch wojny secesyjnej między Północą a Południem, w czasie której powstała pieśń „John Brown’s Body”. Piosenka poświęcona męczennikowi walki o wolność stała się jedną z pieśni bojowych śpiewanych przez żołnierzy Unii.

Bo pieśń nim dojrzy, człowiek nieraz skona, A niźli skona pieśń, naród pierw wstanie.

Śmierć wybitnej jednostki staje się przyczyną narodzin pieśni, która zaczyna odgrywać ważną rolę w życiu narodu. Męczeńska postawa abolicjonisty doprowadzi ostatecznie do realizacji idei, na ołtarzu których złożył swoje życie. Cyprian Norwid w ostatnich wersach nawiązuje do poezji tyrtejskiej, której rolą jest nawoływanie do walki.

Wykonaj e-ćwiczenie, a efekty swojej pracy zapisz w zeszycie.

Dziękuję za udział w lekcji.Monika Wileczek