Instrumenty strunowe szarpane

Chordofony

CHORDOFONY to instrumenty muzyczne, w których źródłem dźwięku są napięte i drgające struny. Wykonuje się je najczęściej z metalu, włosia, jedwabiu lub nylonu. Ich pobudzanie do drgań następuje przez: - szarpniecie - potarcie (np. smyczkiem) - uderzenie

Wysokość dźwięku w instrumentach strunowych zależy od:- napięcia struny (im bardziej napięta, tym dźwięk wyższy) - grubości struny (im grubsza tym dźwięk niższy) - długości struny (im dłuższa tym dźwięk niższy)

Ze względu na sposób wydobycia dźwięku instrumenty strunowe dzielimy na: SZARPANE ( np.: gitara, harfa, banjo, klawesyn) SMYCZKOWE (np.: skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas) UDERZANE (np.: fortepian, pianino, cymbały)

Najpopularniejszym instrumentem strunowym szarpanym jest gitara. Instrument ten rozpowszechnił się w odległych czasach renesansu, a szczególną popularność zdobył w XVIII i XIX wieku głównie na terenie Włoch i Hiszpanii.

Gitara posiada 6 strun szarpanych palcami lub plektronem (specjalnie ukształtowanym kawałkiem plastiku), popularnie nazywanym kostką. Brzmienie drgających strun jest wzmacniane przez pudło rezonansowe. Odpowiednią wysokość dźwięku gitarzysta szybko znajduje dzięki progom- małym metalowym listewkom, umieszczonym na gryfie instrumentu.

Budowa gitary

W muzyce poważnej gitarę rozsławił hiszpański kompozytor Fernando Sor.

Za największego wirtuoza gitary klasycznej uznawany jest Andreas Segovia, hiszpański muzyk, dla którego wielu kompozytorów specjalnie tworzyło swe dzieła.

Marcin Patrzałek to młody chłopak z Kielc, który wystąpił w amerykańskiej edycji "Mam talent". Na żywo przed jurorami i publicznością zagrał na gitarze.

W latach 30-tych XX wieku muzycy zaczęli poszukiwać różnych sposobów wzmocnienia dźwięku gitary. Gitary elektryczne nie muszą posiadać pudła rezonansowego, bo ich dźwięk jest wzmacniany elektrycznie. Gitary elektryczne można dziś spotkać niemal w każdym zespole grającym muzykę rockową, pop czy jazzową. Legendarni gitarzyści rockowi to między innymi Jimi Hendrix, Eric Clapton czy Brian May z zespołu Queen. Posłuchaj:

Mark Knopfler

Eric Clapton

Jimi Hendrix

Harfa

znana była już 3000 lat p.n.e. w Mezopotamii i Egipcie. Przed fortepianem był to jeden z instrumentów akomapaniujących do śiewu. Od XIX wieku harfa na stałe znalazła swoje miejsce w instrumentarium orkiestry symfonicznej. Współczesna harfa

Koncert na harfę B-dur, op. 4 nr 6, część Andante- Allegro

Banjo

pochodzi z zachodniej Afryki. W XVII wieku instrument przywędrował wraz z czarnymi niewolnikami do STanów Zjednoczonych, a w XIX wieku był bardzo modny w Wielkiej Brytanii.

Mandolina

ma cztery pary strun strojonych w kwintach. Skala mandoliny (zakres dźwięków muzycznych) wynosi od g do fis³. Współczesna mandolina jest niewielkim instrumentem z krótkim gryfem i płytkim, okrągłym pudłem rezonansowym. Na mandolinie od drugiej połowy XIX wieku (Raffaele Callace) w wolnym tempo gra się tremolo.

Klawesyn

znany powszechnie w Europie od XV wieku instrument strunowy szarpany, wyposażony w klawiaturę, zaliczany do rodziny cytr. W instrumencie tym struny zostają wzbudzone poprzez mechanizm skoczków zaopatrzonych w tzw. „piórka”, wykonane z dutki piór ptasich, twardej skóry lub współcześnie z tworzyw sztucznych.

Bałałajka

rodzaj instrumentu muzycznego należącego do rodziny gitar, ludowy instrument rosyjski. Posiada trójkątny korpus rezonansowy i trzy struny. Współcześnie można spotkać, zwłaszcza na Ukrainie, czterostrunowe i sześciostrunowe bałałajki.