Jak napisać rozprawkę?

Jak napisać ROZPRAWKĘ ?

cele:- WZBOGACISZ SWOJE SŁOWNICTWO - napiszesz ROZPRAWKĘ

Rozprawka to dłuższa wypowiedź pisemna, w której rozprawiamy, czyli przedstawiamy swoje stanowisko na określony temat zawarty w poleceniu, a następnie uzasadniamy je rzeczowymi i logicznie dobranymi argumentami.

podręcznik s.221-224

W ROZPRAWCE:

• rozważasz problem,
• przedstawiasz swoją opinię na dany temat,
• prezentujesz tok rozumowania,
• przedstawiasz argumenty, przemawiające za twoją opinią,
• wyjaśniasz,
• uzasadniasz słuszność opinii.

W rozprawce trzeba się wykazać:- logiką,- konsekwencją,- jasnością, precyzją myśli,- postawą badacza.

Rozprawka jako forma wypowiedzi nie wymaga od ciebie opisywania ani relacjonowania sytuacji. Powinieneś/powinnaś natomiast: - wyjaśniać, - uzasadniać, - wnioskować.

SŁOWA KLUCZE:

Temat rozprawki może być podany w formie zdania oznajmującego albo pytającego. W temacie warto dostrzec ważne słowa-klucze, które wskazują na rozprawkę jako formę wypowiedzi.

SŁOWNICZEK POJĘĆ

Argument

Hipoteza

Kontrargument

Teza

Przykład

INFO

INFO

INFO

INFO

INFO

SCHEMAT ROZPRAWKI Z TEZĄ:

WSTĘP (A. Wprowadzenie w problem - wyjaśnienie pojęć, określenie celu pisania, analiza tematu; B. Teza - wyrażenie własnej opinii, odpowedź na pytanie, zgodzenie się z opinią albo podjęcie polemiki z nią)

ROZWINIĘCIE - argumenty przemawiające za tezą: A1, A2, A3, - dowody, motywy, racje, fakty, sądy innych, - wnioski cząstkowe z poszczególnych argumentów

ZAKOŃCZENIE (A. Podsumowanie argumentacji - wniosek końcowy, potwierdzenie tezy)

SCHEMATY ROZPRAWKI Z HIPOTEZĄ:

WARIANT I

WARIANT II

I. WSTĘP Określenie problemu. Hipoteza. II. ROZWINIĘCIE A1 - B1 A2 - B2 A3 - B3 ( w tym A1, A2, A3 - argumenty przeciwne hipotezie, B1, B2, B3 - argumenty przemawiające za hipotezą) dowody, racje, opinie, przyczyny, motywy, wnioski cząstkowe III. ZAKOŃCZENIE 1. Teza - twierdzenie.

I. WSTĘP Określenie problemu. Hipoteza. II. ROZWINIĘCIE Kontrargumenty (argumenty przeciwne hipotezie) A1 .............. A2 .............. A3............... dowody, racje, opinie, przyczyny, motywy, wnioski cząstkowe 2. Argumenty przemawiające za hipotezą: B1 .................. B2 .................. B3 .................. dowody, racje, opinie, przyczyny, motywy, wnioski cząstkowe III. ZAKOŃCZENIE 1. Teza - twierdzenie.

WPROWADZENIE W PROBLEM

Zanim zapiszesz tezę, pomyśl o wprowadzeniu w zagadnienie. Wstęp powinien nawiązać do problematyki poprzez: - określenie celu pisania, - wyjaśnienie pojęć zawartych w temacie, - przedstawienie problemu, - analizę tematu, - pytania pomocnicze, przybliżające daną kwestię

KONSTRUOWANIE TEZY:

1. Założona teza.

Niektóre tematy wymagają jedynie uzasadnienia tezy, która została już określona.

2. Dwie tezy do wyboru.

Część tematów wymaga dokonania wyboru między dwiema opcjami.

Istnieją tematy, do których można skonstruować więcej niż dwie tezy.

3. Wiele możliwych tez.

ŁĄCZENIE TEZY Z ARGUMENTACJĄ

Po przedstawieniu tezy powinieneś zapowiedzieć poprowadzenie dalszego toku swojego rozumowania.ŁĄCZENIE TEZY Z ARGUMENTACJĄ Pod koniec wstępu możesz użyć zdań: W dalszej części pracy przejdę do odpowiednich przykładów z literatury, które uzasadnią prezentowaną opinię. Poniżej podam kilka argumentów, które uwiarygodnią moją tezę. W kolejnej części rozprawki zajmę się analizą argumentów potwierdzających swój sąd. Poniżej pragnę przedstawić odpowiednie przykłady, które unaocznią słuszność mej tezy.

ARGUMENTOWANIE

Argumenty logicznewynikają z logicznego wnioskowania na podstawie przesłanek albo z rozumowania; motywy, przyczyny zdarzeń, racje, sądy na dany temat.

Argumenty emocjonalneodwołują się do uczuć: - komplementy - odwoływanie się do szlachetnych uczuć albo złych emocji - odwoływanie się do niewiedzy lub wiedzy adresata

Argumenty rzeczowe- fakty - zdarzenia - dokumenty, świadectwa czegoś - imiona i nazwiska - dane liczbowe na temat danego zjawiska

PORZĄDKOWANIE ARGUMENTÓW

Argumenty uporządkuj w kolejności hierarchicznej: 1) zacznij od najważniejszego; 2) przejdź do mniej ważnego; 3) zakończ najmniej istotnym. Myślowy porządek argumentacji pomogą ci oddać następujące zdania wprowadzające do kolejnych argumentów:

SPÓJNOŚĆ WYPOWIEDZI

Każdy argument kończ wnioskiem cząstkowym, wynikającym z twojego rozumowania. Zadbaj o oryginalność sądu. Używaj zwrotów: uważam, że, sądzę, że, jestem przekonany, że myślę, że według mnie, moim zdaniem, wynika z tego, że.

Wskazówka 1.

Wskazówka 2.

FORMUŁOWANIE ZDAŃ I STYL

Między zdaniami w rozprawce muszą zachodzić związki treściowe. Kolejne zdanie zaczynaj od treści, która została wyrażona na końcu zdania poprzedniego. Potem wprowadź nową informację.

Unikniesz dwuznaczności w formułowaniu zdania przyczynowo-skutkowego, jeżeli zastosujesz w zdaniu orzeczenie z czasownikiem w stronie biernej.

W rozprawce nie powinieneś budować zbyt długich i skomplikowanych zdań. Myśli wyrażaj w sposób jasny, precyzyjny i zwięzły dzięki używaniu odpowiednich konstrukcji składniowych: zdań pojedynczych rozwiniętych, równoważników zdań, unikania określeń i uogólnień.

SYNONIMY

Zamiast używać w rozprawce wciąż tych samych słów, postaraj się wprowadzić wyrazy bliskoznaczne (synonimy):

książka: utwór literacki, dzieło, pozycja, lektura, powieść, opowiadanie, proza, cecha: zaleta, przymiot, atrybut dzieje bohatera: losy postaci, przypadki z życia, przeżycia, fabuła, fakty z biografii; autor: pisarz, poeta, twórca, dramatopisarz, nasz noblista, podsumowując: reasumując, kończąc, wnioskując, dochodząc do finału, ciekawy: interesujący, poruszający, niebanalny, wciągający, inspirujący, przykuwający uwagę, fascynujący, zachwycający.

WPROWADZANIE CYTATÓW

Cytat to dosłowne przytoczenie cudzych słów. Może: - być argumentem w rozprawce, - być kontrargumentem, gdy przywołasz słowa bohatera literackiego, a potem poddasz je krytyce, - służyć jako motto na początku wypracowania albo jako puenta na zakończenie.

Cytat sprawia, że twoja opinia jest wiarygodna, szczególnie, kiedy przytaczasz: - słowa autorytetu, czyli osoby, która cieszy się w danej dziedzienie szacunkiem i uznaniem, - słowa wypowiedziane przez bohatera literackiego.

TWORZENIE ZAKOŃCZENIA

Zakończenie to ostatnia część pracy, sygnalizująca, że wyczerpałeś temat. W rozprawce powinieneś: - podsumować swoje rozważania - potwierdzić tezę albo ją postawić (jeśli wybierzesz na początku hipotezę, - wyciągnąć związki końcowe, unikając powielania wniosków cząstkowych, - pisać je, zaczynając od nowego akapitu, - zacząć od zdania, które podsumowuje treść argumentów.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU

Pisząc rozprawkę:

I Realizacja tematu wypowiedzi. (0-2p.) 1. wypowiedź jest zgodna z formą wskazaną w poleceniu, 2. w wypowiedzi ujęte zostały wszystkie kluczowe elementy tematu, np. czy uczeń w odpowiedni sposób odwołał się do lektury wskazanej w poleceniu, 3. wypowiedź jest w całości na temat. Uwaga: jeżeli za wypowiedź przyznano 0 pkt w kryterium Realizacja tematu wypowiedzi, we wszystkich pozostałych kryteriach przyznaje się 0 pkt.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

II Elementy retoryczne. (0-5p.)1. argumentacja w pracy jest wnikliwa, 2. argumenty są poparte właściwymi przykładami, 3. argumenty są przedstawione w sposób uporządkowany, np. od najbardziej do najmniej ważnego albo w porządku argument – kontrargument.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

III Kompetencje literackie i kulturowe. (0-2p.)1. uczeń wykorzystał znajomość lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (a także innych tekstów – jeżeli polecenie tego wymagało) w sposób funkcjonalny, tzn. np. czy przywołał w pracy takie wydarzenia albo omówił takie wątki, które istotnie wspierają jego tok rozumowania albo dobrze ilustrują to, o czym pisze, 2. pisząc np. o wydarzeniach z danej lektury, nie popełnił błędów, np. nie pomylił imion postaci, nie przypisał postaciom cech, których nie posiadają, bądź nie wymyślił wydarzeń, których w lekturze nie ma.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

IV Kompozycja tekstu (0-2p.)1. kompozycja wypowiedzi jest zgodna z formą wskazaną w poleceniu, np. czy rozprawka zawiera wstęp, rozwinięcie i zakończenie, 2. wypowiedź jest spójna, tzn. czy jest napisana w taki sposób, że łatwo się ją czyta dzięki np. jasnym powiązaniom wewnątrz zdań oraz między zdaniami i akapitami tekstu, 3. wypowiedź jest logiczna, tzn. czy jest zbiorem uporządkowanych myśli, 4. wypowiedź jest podzielona na odpowiednio wyodrębnione graficznie akapity, z których każdy stanowi logicznie zorganizowaną, zwartą całość.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

V Styl (0-2 p.)1. styl wypowiedzi jest odpowiedni do jej treści i formy, tzn. np. czy uczeń nie napisał rozprawki, stosując słownictwo charakterystyczne dla stylu potocznego w odmianie mówionej, 2. styl wypowiedzi jest jednolity, tzn. czy uczeń konsekwentnie posługuje się jednym, wybranym stylem.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

VI Język (0-5 p.)1. uczeń poprawnie użył w wypowiedzi różnych rodzajów zdań i bogatej leksyki (np. frazeologizmów, wyrazów rzadziej używanych w języku polskim) czy też ograniczył się do najprostszych środków językowych, 2. środki językowe, których użył uczeń, pozwalają mu zrealizować temat w sposób swobodny i precyzyjny czy też pobieżny, sprawiający trudność w zrozumieniu tekstu oraz popełnione błędy językowe.

Kryteria sukcesu-NACOBEZU cd.

Pisząc rozprawkę:

VII Ortografia (0-2 p. )Oceniając wypowiedź uwzględniona jest liczba błędów ortograficznych (dopuszczalne 0-3bł.), VIII Interpunkcja (0-1 p.) Oceniając wypowiedź uwzględniona jest liczba błędów interpunkcyjnych (dopuszczalne 0-5bł.),,

Zadanie

Przeczytaj

w podręczniku s. 221-223.

wiadomości do tematu i wzór rozprawki

Zadanie

Na podstawie informacji zawartych na wcześniejszych slajdach stwórz w zeszycie notatkę na temat "Jak napisać rozprawkę". Forma notatki jest dowolna.

Zapamiętaj wiadomości z lekcji oraz słownictwo przydatne do pisania rozprawki.

Zadanie

Wykonaj w zeszycie ćwiczeń:ćwiczenia 1.,2.s.99., ćw. 4.s.101., ćw. 5..6. s.102.

Dziękuję za obecność!

Do usłyszenia wkrótce!

Powodzenia!

Pani Ewa:)