Quo vadis

HENRYK SIENKIEWICZ

Quo vadis

START

Index

01. Rzym pierwszych wieków

02. Na ulicach i w zaułkach starożytnego Rzymu.

03. historia miłości Ligii i Winicjusza

04. Neron - szaleniec u władzy

05. Petroniusz

06. Chilon

07. chrześcijanie i Poganie

08. Powieść historyczna

09. gra

10. Podsumowanie

Temat: Między sacrum i profanum. Rzym pierwszych wieków w powieści Henryka Sienkiewicza.

Cel: - poznam genezę powstania powieści, - podzielę się wrażeniami, - przypomnę sobie dwa nurty starożytnej filozofii: stoicyzm i epikureizm

Porozmawiajmy o książce

• W powieści zaskoczyło mnie…
• Najmocniej utkwiła mi w pamięci scena, w której…
• W czasie lektury najtrudniejsze było dla mnie…

[odpowiedź dziennikarzowi pisma „Le Galois” wydrukowana w 1901 r.]

[Sienkiewicz w liście do paryskiego krytyka i powieściopisarza, J.A. Boyera d’Agen]

Geneza "Quo vadis"

kapliczka Domine quo vadis?

pożar Pułtuska w 1875 r.

dokładne studia historyczne

zamiłowanie do starożytnego świata

J.I. Kraszewski Rzym za Nerona

spacery po Rzymie

inspiracja autora

dzieła malarskie H. Siemiradzkiego

lektura Roczników Tacyta po łacinie

utwory powstałe w czasach Sienkiewicza dotyczące tej tematyki,

Powieść Quo vadis powstawała w odcinkach, drukowano ją w „Gazecie Polskiej” w latach 1895–1896 (później także w krakowskim „Czasie” i „Dzienniku Poznańskim”) I wydanie książkowe – 1896 r.

Wyjaśnij związek poniższych grafik z powieścią H. Sienkiewicza

pochodzenie grafik: https://thenounproject.com/

główne nurty filozofii antycznej

Zenon z Kition

Epikur

kierunek filozoficzny:stoicyzm

kierunek filozoficzny:epikureizm

czas akcji

objęcie władzy przez Nerona

ogłoszenie chrześcijaństwa religią oficjalną

narodzinyJezusa

śmierć Jezusa

pożar Rzymu

założenie Rzymu

śmierć Nerona

68r.n.e.

64r. n.e.

753p.n.e.

54r.n.e.

8-4r. p.n.e.

313r. n.e.

30-33r. n.e.

prześladowanie chrześcijan

działalność apostolska uczniów Jezusa

czas akcji "Quo vadis"

63r. n.e.

64r. n.e.

68r. n.e.

66r. n.e.

pożar Rzymu i prześladowanie chrześcijan

przybycie Marka Winicjusza do Rzymu po zwycięskiej wojnie z Partami

śmierć Petroniusza

śmierć Nerona

Powieść ukazuje czasy przełomu

zderzenie dwóch światów

SACRUM

PROfanum

rozwija się chrześcijaństwo

przemija potęga pogańskiego Rzymu

Bohaterowie "Quo vadis"

pierwszoplanowi

epizodyczni

drugoplanowi

postacie fikcyjne

postacie historyczne

chrześcijanie

poganie

struktura społeczeństwa Rzymu

cesarz i jego augustianie

Neron Poppea Tygellin Petroniusz

patrycjusze

Placjusz, Marek Winicjusz Pomponia Grecyna, Ligia

plebejusze

Chilon Chilonides

niewolnicy i wyzwoleńcy

Akte, Germanin Gulo, Ursus

Znaczenie tytułu utworu

Przeczytaj fragment[H. Sienkiewicz Quo vadis Rdz. LXX]

Quo vadisznaczenie

przenośne

dosłowne

Temat: Na ulicach i w zaułkach starożytnego Rzymu.

Cel: - poznasz miejsce akcji i życie codzienne mieszkańców starożytnego Rzymu

Obejrzyj film

wykonaj zadania

Temat: „Miłość wszystko przetrzyma... ”, czyli historia miłości Ligii i Winicjusza.

Cel: - przypomnisz sobie pojęcia:, wątek, akcja, fabuła, - usystematyzujesz główny wątek - miłość Ligii i Marka,

Przypomnij, co to jest:

akcja

fabuła

ciąg wydarzeń w układzie przyczynowo-skutkowym, rozwijających się chronologicznie i zmierzających do określonego celu

układ zdarzeń, które składają się na koleje życiowe postaci, są to wszystkie wspomniane wydarzenia

+ info

wątek główny

miłość Ligii i Marka Winicjusza

wątki poboczne

panowanie i upadek Nerona

losy Petroniusza

początki chrześcijaństwa

przemiana Chilona Chilonidesa

Zbierz materiał potrzebny do charakterystyki Ligii i Marka Winicjusza.Przywołaj zdarzenia z powieści na uzasadnienie wypowiedzi. Uzupełnijkartę pracy zamieszczoną na nastepnej stronie.

Ligia

Marek Winicjusz

pochodzenie, status społeczny

pochodzenie, status społeczny

wygląd

wygląd

cechy charakteru

cechy charakteru

ocena postaci

ocena postaci

ZADANIE

Wyobraź sobie, że losy Marka Winicjusza i Ligii potoczyły się inaczej. Napisz opowiadanie, w którym zmienisz historię ich życia. W opowiadaniu wykaż, że dobrze znasz treść lektury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.

Temat: Szaleniec u władzy.

Cel: - umiem scharakteryzować Nerona,

Neron to postać historyczna

Klaudiusz cesarz, adoptował Nerona; zabity przez Agrypinę

Agrypina żona cesarza Klaudiusza, matka Nerona ; zabita na polecenie syna

Brytannik pierworodny syn Klaudiusza; zmarł w niejasnych okolicznościach

Neron syn Agrypiny, która umożliwiła mu objęcie władzy w wieku 17 lat (zabiła Klaudiusza)

Popea 2. żona Nerona, zmarła będąc w ciąży

Temat: ARBITER ELEGANTIARUM – PETRONIUSZ

Cel: - umiem scharakteryzować Petroniusza, - umiem wskazać cechy Petroniusza jako stoika i epikurejczyka

ARBITER ELEGANTIARUM

PETRONIUSZ

esteta, wyznaczający kanony

obdarzony dobrym gustem

koneser sztuki

Moda czasów rzymskich

toga

tunika

Jak mówi Petroniusz?

– Czy to jest owa zakładniczka, w której się kocha Winicjusz? – To ona – rzekł Petroniusz. – Jak się nazywa jej naród? – Ligowie. – Winicjusz uważa ją za piękną? – Przybierz w niewieście peplum spróchniały pień oliwny, a Winicjusz uzna go za piękny. Ale na twoim obliczu, o znawco niezrównany, czytam już wyrok na nią! Nie potrzebujesz go ogłaszać! Tak jest! Za sucha! Chuderlawa, istna makówka na cienkiej łodydze, a ty, boski esteto, cenisz w kobiecie łodygę, i po trzykroć, po czterykroć masz słuszność! Sama twarz nic nie znaczy. Jam dużo skorzystał przy tobie, ale tak pewnego rzutu oka nie mam jeszcze… I gotówem oto się założyć z Tuliuszem Senecjonem o jego kochankę, że jakkolwiek przy uczcie, gdy wszyscy leżą, trudno o całej postaci wyrokować, ty jużeś sobie powiedział: „Za wąska w biodrach”. – Za wąska w biodrach – odrzekł przymykając oczy Nero.

Jak mówi Petroniusz?

długie zdania, skomplikowana składnia

kunsztowny styl

elementy żartobliwe

WYpowiedzi Petroniusza

hiperbola

pochwały mają charakter krytyki - ironia

nawiązują do mitologii

Petroniusz jako:

epikurejczyk

stoik

Która postawa jest Ci bliższa? Określ swoje stanowisko i uzasadnij je dwoma zdaniami.

Temat: Chilon Chilonides - dramatyczna przemiana.

Cel: - umiem scharakteryzować Chilona, - rozumiem, co to znaczy bohater dynamiczny, - wiem, że Chilon jest bohaterem dynamicznym.

Pojęcie tragizm jest wieloznaczne. Które z poniższych znaczeń można odnieść do sytuacji Chilona? Uzasadnij swoje stanowisko.

splot nieszczęśliwych okoliczności prowadzących do sytuacji bez wyjścia

starcie równorzędnych racji moralnych, które przynosi nieuchronną klęskę

II

dysproporcje między winą a karą

III

wpływ sił wyższych, np. fatum, przeznaczenia na postępowanie bohatera

IV

Jaką wymowę dla idei utworu miała przemiana Marka Winicjusza i Chilona?

Przemiana Chilona (podobnie jak nawrócenie Marka Winicjusza): – jest obrazem zwycięstwa nauki Chrystusa i jego wyznawców; – pokazuje moc nowej wiary, zdolnej przemienić świat i ludzi; – staje się zapowiedzią upadku Rzymu i triumfu nowej cywilizacji.

Temat: Pierwsi chrześcijanie na kartach powieści Henryka Sienkiewicza.

Cel: - umiem nazwać wartości ważne dla pierwszych chrześcijan, - umiem porównać pogan i chrześcijan, -

Chrześcijanie w Rzymie

ryba – w języku starogreckim ICHTHYS (akrostych = słowo utworzone od pierwszych liter greckich wyrazów: JEZUS CHRYSTUS BOGA SYN ZBAWICIEL) oznaczało wprost Jezusa Chrystusa, był to znak rozpoznawczy pierwszych chrześcijan; znak ten był używany znacznie wcześniej niż krzyż (ten dopiero od. IV w.) ΙΗΣΟΥΣ (Iesoûs) – Jezus ΧΡΙΣΤΟΣ (Christós) – Chrystus ΘΕΟΥ (Theoû) – Boga ΥΙΟΣ (Hyiós) – Syn ΣΩΤΗΡ (Sotér) – Zbawiciel

+ info

Inne symbole

Co wiemy o świętym Piotrze?

św. Piotr – Szymon Piotr, apostoł, uważany za pierwszego papieża, rybak znad jeziora Genezaret, uczeń Jezusa, pierwszy spośród apostołów, za panowania Nerona przebywał w Rzymie, gdzie poniósł męczeńską śmierć, autor dwóch listów włączonych do Nowego Testamentu

M. poganie D. pogan C. poganom B. pogan N. poganami Ms. poganach W. poganie

M. poganin D. poganina C. poganinowi B. poganina N. z poganinem Ms. o poganinie W. poganinie

Tak samo odmienia się rzeczownik: chrześcijanin, Amerykanin

Myśli i przeżycia Winicjusza słuchającego nauk św. Piotra

słuchając Piotra początkowo czuł się dotknięty i rozgniewany nie zrozumiał jego nauki

II

był zdziwiony prostotą przekazu i reakcją odbiorców

III

rozmyślał nad wielkością Jedynego Boga

otworzyła się przed nim niespodziewanie nowa rzeczywistość

IV

czuł, że te słowa go odmieniają

Winicjusza porwało w postawie chrześcijan to, że:

W godzinie śmierci

Henryk Siemiradzki Pochodnie Nerona

Ukrzyżowanie św. Piotra Michał Anioł

Porównanie dwóch światów

chrześcijanie

poganie

styl życia

traktowanie bliźnich

uznawane wartości

wiara

stanowisko wobec życia wiecznego

Temat: "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza - powieść historyczna na miarę Nobla.

Cel: - wiem, że H. Sienkiewicz jest Laureatem Nagrody Nobla, - znam cechy powieści historycznej.

Jaki rodzaj literacki, reprezentuje "Quo vadis"?

Liryka

Dramat

Epika

Narrator i narracja:

1) trzecioosobowy

2) wszechwiedzący

3) nieobiektywny

4) narrację wzbogacają listy np. listy Petroniusza i Marka Winicjusza, list Petroniusza do Nerona, listy Winicjusza i Ligii

powieść

- obszerny utwór epicki, - napisany prozą, - podzielony na rozdziały, - wielowątkowy, - oprócz narracji występują w nim dialogi, opisy, - ma wiele odmian gatunkowych

Kto ma rację?

Quo vadis to powieść historyczna, bo opowiada o wydarzeniach z przeszłości.

"Quo vadis" przypomina romans, gdyż jej głównym wątkiem są dzieje miłości Winicjusza i Ligii.

Określ cechy powieści historycznej na przykładzie "Quo vadis"

porównajcie czas życia autora i czas akcji powieści

wymieńcie wydarzenia i postaci historyczne oraz fikcyjne

II

powiedzcie, w jaki sposób pisarz oddał „ducha czasów”, o których pisał

III

zwróćcie uwagę na język, w jaki sposób pisarz nawiązał do antyku

IV

powieść historyczna

– przedstawia dzieje odległe; – jest oparta na faktach historycznych; – pojawiają się w niej postacie i wydarzenia historyczne obok fikcyjnych ; – odtworzona jest w niej struktura społeczeństwa, oddany koloryt epoki

Gramy, powtarzamy

PODSUMOWANIE przed egzaminem

1. Wskaż czas i miejsce wydarzeń przedstawionych w tekście. Na podstawie czego udało Ci się wskazać te elementy świata przedstawionego?

2. Wyjaśnij tytuł powieści – opowiedz krótko o biblijnej scenie opowiedzianej w powieści Quo vadis, która wyjaśnia jej tytuł. Następnie zastanów się nad symbolicznym znaczeniem tytułu.

3. Wybierz 2 elementy z poniższego plakatu i wyjaśnij ich związek z treścią utworu.

Wyjaśnij związek poniższych grafik z powieścią H. Sienkiewicza

pochodzenie grafik: https://thenounproject.com/

4. Porozmawiajmy o bohaterach – zredaguj 3 zdania na temat każdej z postaci. Zastanów się, w jaki sposób można by podzielić bohaterów.

4. Porozmawiajmy o bohaterach – zredaguj 3 zdania na temat każdej z postaci. Zastanów się, w jaki sposób można by podzielić bohaterów.

5.Wskaż 2 bohaterów z powyższych fotografii, kórzy przechodzą wewnętrzną przemianę. Opisz przy każdym z nich, na czym polegała przemiana: -podaj cechy bohatera przed przemianą -wskaż okoliczności przemiany (kiedy, z jakiego powodu – pod wpływem jakich wydarzeń) -podaj dowody przemiany

6. Wymień 2 bohaterów innej lektury obowiązkowej, którzy przechodzą wewnętrzną przemianę. Podaj tytuł utworu i nazwisko autora. Wyjaśnij, na czym polegała przemiana i co było jej przyczyną. Bohater: Tytuł: Autor: Przemiana: Przyczyna przemiany:

Dziękuję

W prezentacji wykorzystałam materiały WSiP autorstwa: Ewy Horwath, Grażyny Kiełb karty pracy Pani Moniki Iwanowskiej, gry Pani oprac. Elizy Paternowskiej, Pani Agnieszki Ptasiewicz