1. Helowce Maria Kossak

Wszystkie pierwiastki z tej grupy to niemetale,gazy szlachetne.

pierwiastki chemiczne 18 grupy układu okresowego:

• hel
• neon
• argon
• krypton
• ksenon
• radon

Helowce

Uważano, że hel nie tworzy trwałych związków, jednak w 2017r. międzynarodowemu zespołowi naukowców udało się (pod wpływem wysokiego ciśnienia) utworzyć związek Na2He.

Jest po wodorze drugim najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem chemicznym we wszechświecie, jednak na Ziemi występuje wyłącznie w śladowych ilościach, w górnych warstwach atmosfery.

Hel

występuje zawsze na 0 stopniu utlenienia

obojętny chemicznie

bezwonny

lżejszy od powietrza

Helios znaczy po grecku "Słońce". Odkrycia helu dokonano na słońcu.

jest to pierwszy pierwiastek z grupy helowców

symbol: He

• dawniej helem wypełniano sterowce (chociaż częściej używano do tego celu wodoru). Helem wypełniamy również balony.

• Hel dostarczony do płuc powoduje zmianę wysokości głosu - dzieje się tak, ponieważ częstość drgań w komorze rezonansowej , jaką jest ośrodek mowy, ściśle zależy od gęstości ośrodka, w którym te drgania zachodzą ( prędkość dźwięku w helu jest ok. 3 razy większa niż w powietrzu

• Ze względu na niską rozpuszczalność w osoczu krwi , używany jest jako składnik mieszanki do oddychania w głębokim nurkowaniu

Zastosowanie:

• z gazu ziemnego bogatego w złoża helu
• W Polsce hel otrzymuje się w odazotowni gazu ziemnego w Odolanowie oraz w odazotowni w okolicach Grodziska Wielkopolskiego
• Przeróbka skroplonego powietrza metodą destylacji frakcjonowanej.

Otrzymywanie helu:

frakcjonowana, rektyfikacja

Można ją określić jako wielokrotną destylację. Najpierw otrzymujemy składniki o najniższej temperaturze wrzenia i stopniowo składniki o coraz wyższej temp. wrzenia.

Typowy zestaw do destylacji frakcyjnej

Jeżeli temperatury wrzenia składników mieszaniny nie różnią się zbytnio, prosta destylacja nie doprowadzi do ich rozdzielenia. W takim przypadku należy przeprowadzić destylacje frakcyjną

Destylacja frakcyjna

Stosuje się go do napełniania lamp jarzeniowych (dających czerwone lub pomarańczowoczerwone światło), fotodiod, uzyskiwania niskich temperatur oraz w mieszaninie z helem, występuje w laserach.

otrzymywany przez frakcjonowaną destylację skroplonego powietrza

nie są znane jego żadne trwałe związki chemiczne

obojętny chemicznie

bezbarwny

bezwonny

nazwa pochodzi od greckiego słowa neos, znaczącego "nowy".

symbol: Ne

Neon

Zastosowanie: jest stosowany podczas spawania, wypełnia się nim dyski w komputerach, wykorzystuje się go do wypełniania szyb w oknach zespolononych.

Karol Olszewski

bezbarwny i bezwonny gaz

Skroplenie argonu (a także jego zestalenie) zostało dokonane po raz pierwszy przez polskiego fizyka i chemika Karola Olszewskiego w 1895 roku.

Nazwa pochodzi od greckiego słowa argon, co znaczy "nieaktywny". Argon jest chemicznie obojętny i praktycznie nie wchodzi w związki.

Symbol: Ar

Argon

Ma zastosowanie w wypełnianiu żarówek o dużej mocy oraz szyb zespolonych

Reaguje tylko z gazowym fluorem tworząc fluorki kryptonu

Występuje na 0, 2 i 4 stopniu utlenienia

Otrzymywanie: destylacja frakcjonowana powietrza, rozpad promieniotwórczych rud uranu

Nazwa pochodzi od greckiego słowa kryptos, znaczącego "ukryty". Krypton występuje w atmosferze w bardzo niewielkich ilościach.

niemetal, bezbarwny, bezwonny gaz

Symbol: Kr

Krypton

Otrzymywany w procesie destylacji frakcyjnej powietrza

Jest stosowany w produkcji reflektorów samochodowych, w energetyce jądrowej oraz w medycynie podawany drogą wziewną chamuje obumieranie komórek mózgu (np. przy udarze)

Jest obojętny chemicznie, jednak udało się sztucznie wytworzyć nietrwałe związki: fluorki XeF2, XeF4, XeF6 i tlenek XeO3. Znane są też związki kompleksowe ksenonu. Związki ksenonu są silnymi utleniaczami.

Występuje na 0, 1, 2, 4, i 6 stopniu utlenienia.

niemetal, bezbarwny, bezwonny gaz

Nazwa pochodzi od greckiego słowa xenon, znaczącego "obcy". Ksenon jest pierwiastkiem praktycznie obojętnym chemicznie

Symbol: Xe

Ksenon

Hel, neon, argon, krypton oraz ksenon są składnikami powietrza.

W medycynie stosuje się go w tzw. kąpielach radonowych, które pomagają w leczeniu cukrzycy, chorób stawów, chorób tarczycy i rehabilitacji chorób reumatycznych.

schłodzony do punktu zamarzania (−71 °C), nabiera barwy żółtej, a poniżej −180 °C staje się pomarańczowo-czerwony. Emituje również intensywną poświatę, będącą efektem jego radioaktywności.

Właściwości radonu są stosunkowo słabo znane, ze względu na jego wysoką radioaktywność. Radon należy do grupy gazów szlachetnych, które z definicji powinny być chemicznie obojętne. Mimo to znanych jest kilka jego związków na różnych stopniach utlenienia. Są to m.in. fluorki RnF2, RnF4, RnF6 oraz chlorek RnCl4. Ze względu na nietrwałość samego radonu nie mają one żadnych zastosowań.

Jest to pierwiastek promieniotwórczy

Symbol: Rn

Radon

Szkodliwe promieniowanie

Przedawkowanie radonu lub stała praca przy kopalniach, gdzie występują silne emanacje radonu wpływa niekorzystnie na zdrowie. Szkodliwe efekty działania radonu polegają na uszkadzaniu struktury chemicznej kwasu DNA, co wywołuje rozwój komórek rakowych . Powoduje to np. zachorowania na raka płuc wśród górników.

Krótki filmik o helowcach

- Maria Kossak

źrodła: edunauka.plszkolnictwo.plpl.wikipedia.org

Dziękuję za uwagę!