płazy i gady

Płazy i gady Polski

start

wstęp do płazów

Płazy to gromada kręgowców ziemnowodnych, czworonożnych, o ciele okrytym cienką skórą bez łusek. Wilgotna skóra umożliwia płazom wymianę gazową. Wszystkie płazy są zmiennocieplne. W skórze znajdują się liczne gruczoły śluzowe, czasem jadowe, a także komórki pigmentowe. Płazy są drapieżne. Występują na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Wielkość: od 9 mm do 1,6 m.

rodzaje płazów

płazy dzielą się na:

• bezogonowe - np. żaby, ropuchy
• ogoniaste - np. traszki
• beznogie - np. ślepaczek zwyczajny

Znaczna część płazów spędza większość życia na lądzie, a gdy się rozmnażają przenoszą się do zbiorników wody słodkiej.

Większość płazów to zwierzęta jajorodne.

gatunki Polski

bezogonowe

ogoniaste

1. kumak nizinny2. kumak górski 3. grzebiuszka ziemna 4. ropucha szara 5. ropucha paskówka 6. ropucha zielona 7. rzekotka zielona 8. rzekotka wschodnia 9.żaba wodna

10. żaba jeziorkowa 11. żaba śmieszka 12. żaba moczarowa 13 żaba trawna 14. żaba zwinka

1. salamandra plamista 2. traszka górska 3. traszka karpacka 4. traszka zwyczjna 5. traszka grzebieniasta

budowa płazów

Skóra płazów składa się z naskórka i skóry właściwej. Naskórek jest wielowarstwowy i okresowo jest zrzucany w postaci wylinki. Czasami może ulegać silnemu zrogowaceniu. W skórze znajdują się gruczoły śluzowe i jadowe. U form dorosłych są wielokomórkowe i leżą w skórze właściwej.

występowanie płazów

Płazy są obecne na wszystkich kontynentach na Ziemi poza Antarktydą, nie ma też ich w Arktyce oraz północnych obszarach Eurazji i Ameryki Północnej. Nie zasiedlają też obszarów pustynnych i wysp oceanicznych. Najmniejsza liczba gatunków żyje w Europie i Azji Północnej. Najwięcej gatunków można spotkać na obszarze Indochin, Indii i okolicznych wyspach oraz w krainie etiopskiej (Afryka i Madagaskar) w lasach tropikalnych i subtropikalnych.

rozmażanie się i rozwój

• rozmnażanie i rozwój zawsze przebiega w wodzie.
• np. samice żab składają do wody tysiące jaj ( skrzek), a samce polewają to białawatą mazią z plemnikami.
• jest to zapłodnieie zewnętrzne, ponieważ do zapłodnienia dochodzi poza organizmem samicy.

• z zapłodnionych jaj wylęgają się kijanki ( larwy) i przeobrażają się w dorosłe osobniki

• nazywamy to rozwojem złożonym.

przykład rozmażania na żabie

1. do wody zostają złozóne jaja przez samice, wtedy wkracza samiec i polewa je białawą mazią z plemnikami. prowadzi to do zapłodniena.2. z zapłodnionych jaj wylęgają się kijanki. głównie odżywiają się roślinkami. oddychają przez szkrzela i maja taki ogonek zakończony płetwą. 3. przeobrażenie kijanek w dorosłe osobniki zajmuje im ok. 2/3 miesięcy. 4. gdzieś tak w czerwcu młode żabki rozpoczynają życie na lądzie. zazwyczaj wokół zbiornika w którym jako dorosłe powrócą, kiedy nadejdzie czas godów.

zazwyczaj płazy nie opiekują się potomstwem. Ale są przypadki gdzie jednak można zaobserwować opiekę.

ochrona płazów w Poslce i na świecie

w polsce

na świecie

wszystkie gatunki

zagrożony wyginięciem

jest 41 %

płazów jest

pod ochroną

gatunków.

TERAZ PODAM PARĘ PRZYKŁADÓW:

salamandra plamista

to największy europejski przedstawiciel płazów ogoniastych; osiąga długość 10–24 cm (maksymalnie 32 cm). Zwierzę ma walcowate, krępe ciało.- dosyć krótkie nóżki, ale masywne, przystosowały się one do życia na ziemi. - nie wytwarzają błon pławnych ani modzieli. - w Polsce można je spotkać w Tatrach i Sudetach. - dorosłe osobniki oddychają za pomocą płuc. - rozmnażanie odbywa się w następujący sposób; samica pobiera wytworzone przez samca spermofory, a uwolnione plemniki zapładniają jaja w jej jajowodach. Później po wybudzeniu się ze snu zimowego, samica składa w pobliskim potoku lub jakiejś kałuży, rodzi do 40 larw. -Salamandry są w stanie zregenerować utracone kończyny w ciągu kilku tygodni, w tym ogony i palce u nóg, co pozwala im przetrwać.

+info

traszki

- występują głownie w Europie i zachodniej Azji- są to zwierzęta wodnolądowe -wszystie traszki w Polsce są objęte ochroną - w Polsce występują trszaki: górskie, zwyczajne, grzebieniaste i karpackie. - np.Traszka zwyczajna podczas sezonu rozrodczego, odwrotnie, niż poza nim, jest ściśle związana ze środowiskiem wodnym. Samica składa na liściach roślin wodnych ok. 300 jaj. Już po kilku dniach wylęgają się z nich larwy, które po kilku miesiącach, jesienią, są całkowicie przeobrażone w postać dorosłą.

gatunki płazów ogoniastych, rodzina salamandrowatych

Grzebiuszka ziemna

gatunek płaza z rodziny grzebiuszkowatych, zwanego również huczkiem.

• prowadzą smotny tryb życia
• ciężko odróznić samice od samca
• ich kijanki to prawdziwe monstrum wśród kijanek. Cykl rozwojowy grzebiuszki przebiega nieco inaczej. Kijanka jest duża, żeby nie powiedzieć wielka. Dorasta bowiem do 12 cm (a nawet 17 cm!), zatem jak to się ma do ośmiocentymetrowej samicy?
• grzebiuszka odróżnia się tym, że tylko cykl rozwojowy spędza w wodzie
• Ubarwienie grzebiuszki ziemnej może być bardzo zróżnicowane, ale najczęściej spotykana forma posiada ciemne plamy na jasnobrązowym tle z licznymi czerwonawymi kropkami oraz jasnoszarym brzuchem.

ciekawostki o płazach

-Płazy są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenie środowiska – wskazują swoją obecnością, lub jej brakiem, na stan środowiska w danym miejscu.- To jedyna gromada kręgowców, w której wszyscy są drapieżnikami. -Nauka o płazach to batrachologia. - Płazy bezogonowe – czyli żaby i ropuchy – zamieszkują wszystkie środowiska na Ziemi poza obszarami polarnymi i morzami.

wstęp do gadów

Gady to gromada kręgowców zmiennocieplnych, o ciele okrytym suchą szorstką skórą z rogowymi łuskami i tarczkami. Współczesne gady są pozostałością po znacznie większej grupie zwierząt, której największy rozkwit przypadł na erę mezozoiczną. Na świecie jest ok. 10 tysięcy gatunków. Większość gatunków pochodzi z rzędu łuskonośnych (bo aż 9863 gatunków) W Polsce mamy 9 gatunków.

rodzaje gadów

w dzisiejszych czasach mamy 4 rzędy gadów.

• krokodyle (25 gatunków) - np. krokodyl nilowy
• sfenodonty ( 1 gatunek) - hatteria
• łuskonośne ( 9863 gatunków) - jaszczurka zwinka
• żółwie ( 344 gatunki) - żółw błotny

gatunki gadów w polsce

żółw

węże

jaszczurki

- gniewosz plamisty - zaskroniec zwyczajny - wąż eskulapa - żmija zygzakowata

- jaszczurka zwinka - jaszczurka zielona - Jaszczurka żyworódka - Padalec zwyczajny

- żółw błotny

budowa gadów

• Budowa ciała gadów jest typowa dla kręgowca lądowego.
• Wyróżniamy u nich głowę, tułów i ogon oraz 2 pary kończyn.
• Kończyny znajdują się pod tułowiem, co umożliwia uniesienie ciała ponad powierzchnię ziemi i usprawnia poruszanie się po lądzie. Wyjątek stanowią pełzające na brzuchu węże i nieliczne beznogie jaszczurki.
• Gady zwykle posiadają zielone lub szare ubarwienie maskujące, które pozwala im unikać ataków ze strony drapieżników oraz ułatwia polowanie.
• Jaskrawe ubarwienie odstraszające, zwłaszcza węży, ostrzega o ich jadowitości.

występownie gadów

Gady jak płazy są zmiennocieplne. Opanowały każdy kontynent oprócz Antartydy. Brdzo lubią ciepłe klimaty, dlatego tez umieją żyć w klimatach pustynnych gorących.

rozmnażanie i rozwój

Są one rozdzielnopłciowe. W większości są to zwierzęta jajorodne. Tylko niektóre gatunki opiekują się swoim potomstwem, np. krokodyle. Zapłodnienie zachodzi wewnętrznie. Przechodzą rozwój prosty. Po porordzie niemal odrazu są podobne do rodziców i są zdolne do samodzielnego życia. Samice zawsze składają jaja na lądzie.

ochrona gadów w poslce

gatunków

polsce

jest

wszystkie

pod

ochroną

przykłady:

żółw błotny

• żyje w płytkich zbiornikach wodnych
• poluje na kijanki, owady, ślimaki, małże, małe ryby i płazy.
• Jest długowieczny, żyje ok. 120 lat.
• Jest spotykany tylko w rezerwatach przyrody
• ma on do 20 cm długości
• ma on oliwkowo- brązowy pancerz
• są jajorodne

jaszczurka żywaorodna i wąż eskulapa

• ma do 200 cm długści
• wystęuje tylko w Bieszczadach
• żywią się głównie myszami, małymi ptakami i jaszczurkami
• są one jajorodne
• jest największym Polski wężem

• na grzbiecie ma trzy rzędy plam
• ma do 16 cm
• zamieszkuje podmokłe łąki, śródleśne polany
• występuje na terenie całej Polski
• głównie żywi się owadami, wijami, pająkami, ślimakami czy dżdżownicami
• jest jajorodna

ciekawostki o gadach

-Uważa się, że pierwsze gady rozwinęły się około 320 milionów lat temu.-Łuski wszystkich węży i wielu gatunków jaszczurek wykonane są z keratyny, która jest tą samą substancją, która składa się na włosy i paznokcie człowieka. -Na Islandii nie ma gadów i płazów żyjących na wolności. -Coraz więcej Amerykanów umiera co roku przez użądlenie pszczoły niż przez ukąszenia węża.

autor: Zuzanna Kidawa

zdjęcia: google