Want to create interactive content? It’s easy in Genially!

"Panna z mokrą głową"

Lidia Nykiel

Created on March 23, 2021

Start designing with a free template

Discover more than 1500 professional designs like these:

Explore all templates

"Panna z mokrą głową"

Kornel Makuszyński

Cykl lekcji w kl. IV z wykorzystaniem materiałów wydawnictwa WSiP.

Tematy lekcji:

Lekcja 1 - Autor i jego dzieło.

Lekcja 2 - Elementy świata przedstawionego.

Lekcja 3 - Komizm w poweści.

Lekcja 4 - O Irence - pannie z mokrą głową.

Lekcja 5 - Wśród życzliwych ludzi.

Zadania - ikonki:

- zapisz

- zastanów się, odpowiedz...

- wykonaj zadanie interaktywne (quiz).

- możesz skorzystać z podpowiedzi

- rozwiąż krzyżówkę, rebus, ...

- uważnie przeczytaj

- uzupełnij kartę pracy

- wykonaj zadanie domowe

Lekcja 1 Temat: Autor i jego dzieło.

Kornel Makuszyński urodził się w 1884 r. jako dziecko Julii z Ogonowskich i Edwarda Makuszyńskiego. Stracił ojca, gdy miał 10 lat. w 1903 r. przyszły pisarz ukończył gimnazjum we Lwowie, tam też studiował polonistykę i romanistykę. W latach 1908 - 1910 kontynuował studia w Paryżu. Następnie zamieszkał w Kijowie. Do Polski powrócił po zakończeniu I wojny światowej w 1918, zamieszkał w Warszawie. Kilka miesięcy spędził w Zakopanem, którego honorowym obywatelem zostałw w 1931 r. Po śmierci żony, pisarz ożenił się ponownie ze śpiewaczką Janiną Gluzińską. Pod koniec II wojny światowej zamieszkał w Zakopanem. Zmarł w 1953 r, pochowany został na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzysku. W mieście tym w 1966 r. powstało Muzeum Kornala Makuszyńskiego

O autorze

Pisarz jest patronem wielu szkół. Od 1994 r. przyznawana jest Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego. W 1908 r. wydał swoją pierwszą książkę – „Połów gwiazd”. Do znanych utworów pisarza należą m.in.: „Awantura o Basię”, „Szatan z siódmej klasy”, „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, „Przyjaciel wesołego diabła”, „Bezgrzeszne lata”, „Człowiek znaleziony nocą”. Makuszyński pisał też książki dla dzieci (np. „Szewc Kopytko i kaczor Kwak”, „O tym, jak krawiec Niteczka został królem”, ”Dzielny Janek i jego pies” , „Awantury i wybryki małej małpki Fiki – Miki”). Jest współautorem komiksu o przygodach Koziołka Matołka.

O autorze:

Rozwąż krzyżówkę, wykorzystaj wiadomości o autorze zamieszczo ne na poprzedniej stronie.

1. Pierwszy wyraz tworzący tytuł książki wydanej w 1908 r. 2. Europejska stolica- miejsce, gdzie pisarz studiował. 3. Dotyczyła Basi – tytułowej bohaterki jednej z powieści Makuszyńskiego. 4. Studiował ją na lwowskim uniwersytecie. 5. Przeżył w niej okupację niemiecką. 6. Został nim w 1915 r. w Kijowie. 7. Instytucja kulturalna związana z pisarzem otwarta w 1966 r. w Zakopanem. 8. Jeden tytułowych bohaterów książki dla dzieci – szewc. 9. Imię małpki wymyślonej przez pisarza na potrzeby książek dla dzieci. 10. Imię ojca pisarza. 11. Spoczęła na nich pierwsza żona Makuszyńskiego. 12. Tytułowe lata w jednej z powieści pisarza. 13. Słynny koziołek – bohater książek dla dzieci. 14. Makuszyński został jego honorowym obywatelem. 15. Miasto, w którym pisarz ukończył gimnazjum. 16. Człowiek znaleziony… .

Click here to edit this text

Czy uważnie przeczytaliśmy lekturę?

Notatka

Kornel Makuszyński urodził się w 1884 roku. Gdy miał 10 lat, umarł mu ojciec. W 1903 r. ukończył gimnazjum we Lwowie. Następnie studiował polonistykę i romanistykę. Przebywał w Paryżu. Do Polski wrócił po zakończeniu I wojny światowej, zamieszkał w Warszawie. Tu też przeżył II wojnę światową. W 1944 roku zamieszkał na stałe w Zakopanem. Zmarł w 1953 r. został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzysku. Do najbardziej znanych jego utworów należą: "Awantura o Basię", "Szatan z siódmej klasy", komiks o przygodach Koziołka Matołka. Książkę pt. "Panna z mokrą głową" pisarz opublikował w 1932 r.

Zadanie domowe

Zapisz krótką notatkę dotyczącą biografii autora lektury (możesz skorzystać z poprzedniego slajdu). Przygotuj informacje (notatki, zakładki w książce) na temat czasu, miejsca wydarzeń oraz bohaterów powieści.

Lekcja 2 Temat: Elementy świata przedstawionego w powieści.

Gdzie rozgrywają się przedstawione wydarzenia? Uzupełnij schemat odpowiednimi informacjami.

Warszawa

Zakopane

Miasteczko

Mieszkanie pana Podkówki

Dom z dwiema izbami, w któym zamiszkała Irenka z rodziną

Willa Ustronie

Pałacyk hrabimy Opolskiej

Dworzec, park, ulica

Dom doktora Lipienia

Biały piękny dom wsparty na sześciu kolumnach- dworek położony w pobliżu lasu. Szeroki niegdyś krąg ziem należących do majątku, z roku na rok zaczyna się kurczyć, wraz z narastającymi problemami finansowymi rodziny.

Biały dom

Określ w przybliżeniu czas wydarzeń przedstawionych w powieści. Skorzystaj z podanych wskazówek.

Wskazówka 1

Wskazówka 2

W powieści jest mowa o telegrafie. "Niech pan mnie wezwie za pomocą telegrafu. Widziałem w naszym mieście wiele drutów na słupach, z czego sądzę, że maszyna ta działa i na naszym terenie"

Po ulicach jeżdżą automobile."Pan Podkówka oświadczył, że na krok jeden nie puści Irenki samej, bo nie chce odsyłać jej szczątków wydobytych spod automobilu"

Odpowiedź

Wskazówka 3

Wydarzenia rozgrywają się na początku XX w., akcja obejmuje 15 lat.

Zbyszek był zakochany w Grecie Garbo, a jego kolega w Marlenie Dietrich.

Wydarzenia rozgrywają się na początku XX w., akcja obejmuje 15 lat.

Ułóż plan wydarzeń w kolejności chronologicznej. Poprzesuwaj pola.

Bohterstwo Irenki podczas pożaru.

Śmierć pana Borowskiego

Wyjazd do Warszawy w celu spotkania z hrabiną Opolską i opieka pana Podkówki.

Przymusowa przeprowadzka do miasteczka.

Narodziny Irenki.

Zbyszek Milecki obiektem uczuć Irenki.

Bohaterska postawa Irenki podczas nocnego napadu.

Trudna sytuacja Borowskich, próba szukania pomocy.

Śmierć księdza proboszcza.

Wyjazd do Zakopanego, pomoc pani Mileckiej.

Spotkanie z tajemniczą nieznajomą.

Pomoc hrabiny i powrót do białego domu.

Lekcje z panem Podkówką.

Zapoznaj się z inforamcjami na temat bohaterów powieści.

Irenka Borowska

Bohaterka tytułowa, dziewczyna pełna optymizmu, radząca sobie z przeciwnościami, uparta i zdecydowana, ale także życzliwa i potrafiąca zjednywać sobie innych. Irenkę poznajemy w dniu narodzin, akcja kończy się, gdy ma 14 lat.

Pan Borowski

Ojciec Irenki, szlachcic, dbający o rodzinę i majątek. Zdarzało się, że nie miał z czego spłacić długów, mimo to pomagał innym. Kiedy ciotki , poznawszy jego trudną sytuację, ofiarowały mu swoją skromną biżuterię, nie chciał przyjąć tego daru, ale zrobił to, rozumiejąc ich szczerą chęć pomocy.Kochał Irenkę. Nie radził sobie wprawdzie zbyt dobrze w sprawach gospodarskich, ale był wspaniałym mężem i ojcem.Niestety zginął przygnieciony drzewem.

Pani Borowska

Matka Irenki, pochodziła z możnego rodu. Nie utrzymywała kontaktu z rodziną, bo krewni uważali, że popełniła mezalians - małżeństwo z panem Borowskim. Jest kobietą piękną, ale ciężko doświadczoną przez życie, choruje na serce.Jest wątła, a zmartwienia o ukochanego męża powodują, że patrzy smutno i uśmiecha się niezwykle rzadko.

Babcia Aniela

Ma około dziewięćdziesięciu lat. Jest daleką krewną pana Borowskiego, przyjechała przed dwudziestoma laty w odwiedziny i już została. Właściwie żyje w świecie swojej wyobraźni. Czyta gazetę sprzed czterdziestu lat, rozmawia sama ze sobą. Twierdzi, że znała osobiście osoby nawet od dawna nieżyjące, np. Tadeusza Kościuszkę. Mimo tych swoich dziwactw i starości, jest bardzo szanowana w domu Borowskich.

Jaś Borowski

Brat Irenki, młodszy od niej o cztery lata. Irenka próbuje nauczyć go bohaterstwa (np. spuszczając na dno studni), lecz robi to zbyt wcześnie, toteż dochodzi do wniosku, że nic z chłopca nie będzie. Po kilku latach Jaś staje się wiernym towarzyszem jej psot. Jego główną cechą jest łakomstwo. Dla jedzenia gotów jest na wszystko. Kiedy jest głodny, potrafi wydzierać się wniebogłosy.

Ciotka Amelia

Uboga krewna pana Borowskiego, pozostająca na jego utrzymaniu. Jest bardzo szczupła w talii, co jest efektem noszenia gorsetu. Hołduje dawnej modzie. Jest osobą niezwykle sympatyczną. Często marzy i tęsknie spogląda na świat. Ma artystyczną duszę - jest poetką.

Ciotka Barbara

Jest przeciwieństwem Amelii. Ma krótkie włosy, którymi nieustannie wstrząsa, pluje na dużą odległość, pali krótką angielską fajeczkę. Jest wysoka i chuda. Jej życie nie układało się dobrze. Przed trzydziestoma laty wyszła za mąż za człowieka, który był fałszerzem i został aresztowany. Barbara zajmuje się malarstwem.

Ksiądz proboszcz

To jedyny człowiek, który nie potępia Irenki za jej psoty. Zna się na ludziach i wie, że dziewczynka ma dobre serce. Z zamiłowania ksiądz jest pszczelarzem. Dobry i pobożny, staje się przyjacielem i powiernikiem Irenki. To ona jest przy nim w chwili śmierci. Można powiedzieć, że nawet z zaświatów czuwa nad swoją ulubienicą. Pozostawiona przez niego koperta z pieniędzmi dociera do Irenki w niezwykle dramatycznej chwili.

Doktor Lipień

Lekarz z pobliskiego miasteczka. Zdziwaczały stary kawaler, pokochał Irenkę jak własną córkę. Podziwiał jej żywiołową radość i zaradność. Niepokoił się o jej zdrowie. W miarę swoich możliwości starał się pomagać Borowskim. Umiał rozmawiać z ludźmi. Potrafił wyjaśnić niewykształconym mieszkańcom wioski, jak przyjmować leki. Czasem opowiadał o leczeniu, jak o magicznych zabiegach. Kochał skrycie ciotkę Amelię.

Jóżef Podkówka

Wynajęty przez pana Borowskiego nauczyciel Irenki. Niestety, uczył ją dość krótko - około dwóch lat. Był to człowiek młody, ubierający się na czarno. Nosił okulary i niezwykle smutno się uśmiechał. Większą część zarobionych pieniędzy odsyłał matce. Pracował bardzo sumiennie, ucząc Irenkę.Pod wpływem swojej nieco zwariowanej i stale uśmiechniętej uczennicy pan Podkówka poweselał. Po kilku latach ożenił się. Został adwokatem, a dzięki Irence pracował dla pani Opolskiej.

Hrabina Opolska

Daleka krewna pani Borowskiej. Jest niezwykle bogata i samotna. Bardzo nieprzystępna i odpychająca. Kiedyś utraciła córkę i od tej pory odgrodziła się od innych swoim nieszczęściem i rozpaczą. Uważa, że pani Borowska popełniła mezalians, więc nie chce mieć z nią nic wspólnego. Opowieść Irenki powoduje jej przemianę. Podziwia Borowskich, którzy mimo swego ubóstwa, potrafili okazać tyle serca innym, podczas gdy ona... Pokochała Irenkę jak swoją utraconą córkę i postanowiła wszystko naprawić. Odkupiła od nowego właściciela dawny dom Borowskich.

Uczeń klasy siódmej gimnazjum, przystojny wysportowany chłopak, nieszczęśliwa miłość Irenki. On sam wciąż jest zakochany to w Grecie Garbo, to znów w jakiejś Liliannie. Nie zauważa uczucia Irenki, traktuje ją jak dziecko.

Słynny na całym świecie polski śpiewak. Bawi go rozmowa z Irenką. Jest bardzo wesołym i dowcipnym człowiekiem.

Pani Milecka

Dawna znajoma pana Borowskiego, właściciela willi Ustroń w Zakopanem. Osoba dystyngowana i sympatyczna. Zajęła się troskliwie Irenką i pomogła jej skontaktować się z panią Opolską.

Jerzy Zadora

Zbyszek Milecki

Podziel bohaterów - wpisz ich do odpowiednich rybryk tabeli.

Bohater pierwszoplanowy

Bohater drugoplanowy

Bohater epizodyczny

Zadanie domowe

W oparciu o zebrany materiał sporządź w zeszycie notatkę na temat: miejsc , czasu akcji, wydarzeń (plan), bohaterów powieści lub uzupełnij kartę pracy. Przygotuj się do opowiadania o śmiesznych postaciach i wydarzeniach w lekturze.

Lekcja 3 - Komizm w powieści.

Stracony

jest

każdy

dzień

bez

uśmiechu!

Obejrzyj fragment filmu. Przypomnij sobie, co cię najbardziej śmieszyło w lekturze!

Wymień najzabawniejszych bohaterów ksiązki:

- babcia Aniela - ciotka Amelia - ciotka Barbara -pan Podkówka - doktor Lipień - Irenka

Uzasadnij swój wybór, następnie kliknij w postaci na obrazku!

Komizm to zespół cech jakiejś osoby, sytuacji, jakiegoś zdarzenia, przedmiotu budzących wesołość, rozśmieszających; śmieszność, zabawność, komiczność

Podaj przykłady śmiesznych zdarzeń. Opowiedz o wybranej przygodzie.

1. Heca z "zaczarowanymi jajkami".2. Przygoda ze złodziejem.3. Zakopanie Jasia w śniegu. 4. Ciotka Barbara i jej portret patronki górników. 5. Słynny śpiewak Jerzy Zadora tragarzem Irenki. 6. Chęć wzbudzenia zazdrości u Zbyszka przy pomocy pana Zadory. 7. Szczera rozmowa z "tajemniczą przyjaciółką" hrabiny Opolskiej...

Kóry z bohaterów powieści wypowiedział te śmieszne słowa? Połącz linią cytat z jego autorem. Kliknij najpierw w kropkę po lewej stronie, następnie w kropkę po prawej.

"Kościuszko? Mój Boże! Znałam, znałam, i jeszcze jak znałam".

pani Borowska

"Jeden wariat od razu pozna drugiego". (o sobie i Irence)

pan Podkówka

"Ciebie nawet w piekle nie przyjmą!" (o Irence)

ksiądz proboszcz

Błąd

babcia Aniela

"Na Boga, żeby tylko nie zaczęły łazić po drzewach". (o ciotkach)

Brawo!

doktor Lipień

Irenka (...) jest to panna z mokrą głową, a ja jestem wariat z mokrymi nogami".

spróbuj ponownie

sprawdź

Zadanie domowe

W oparciu o zebrany materiał zapisz w zeszycie notatkę wg planu:1. Definicja komizmu. 2. Śmieszne postaci (wypisz). 3. Zabawne wydarzenia (wypisz kilka i opisz w 6-7 zdaniach jedno z nich. Możesz również wydrukować i uzupełnić kartę pracy, uzupełnij ją o definicję komizmu i opis zabawnego wydarzenia z powieści.

Lekcja 4 - O Irence - pannie z mokrą głową.

Przedstaw Irenkę, podaj informacje na temat jej wieku, rodziny, miejsca zamieszkania.

Podaj informacje o jej wyglądzie zewnętrznym, np. kolor włosów, oczu, wygląd skóry, ubiór, itd.

Przeanalizuj dokładnie podaną wypowiedź, a następnie zapisz przy ramionach gwiazdy odpowiedzi na zadane pytania

Wyszukaj w dostępnych źródłach znaczenie imienia - Irena

"Ciebie to nawet w piekle nie przyjmą!"

Kto to powiedział?

W jakiej sytuacji?

Kogo dotyczyły słowa?

Dlaczego padły takie słowa?

Do kogo były skierowane?

Uzupełnij oś czasu wybranymi wydarzeniami z życia Irenki. W tym celu uporządkuj chronologicznie podane fakty i zapisz je w odpowiednich miejscach. Dodatkowo zilustruj każde wydarzenie. Rysunki powinny być uproszczone, schematyczne, np. płomień może oznaczać śmierć Draba w pożarze.

Nazwij cechy Irenki na podstawie przytoczonych fragmentów lektury.

"-Matko Boska, nie daj mu umrzeć! (...) Lepiej niech ja umrę, bo jestem wariat, ale nie on, ale nie on".

"- Irenka mnie zawsze wyratuje! - odrzekł pędrak z głębokim przekonaniem".

RADOSNA

"Jak to być mogło, że takie maleństwo mogło wszystkich dookoła nauczyć radości?"

ODWAŻNA

MIŁOŚĆ

KOCHAJĄCA

"Ona mogła wytrzymać głód i pragnienie.(...) Okoliczne panienki patrzyły zdumionymi oczyma na tę dzką dziewczynę".

"Ona pragnie, aby matka zapomniała o tym wszystkim, co trapi ojca, a ojciec, żeby chociaż raz jeden uśmiechął się w ciągu dwudziestu czterech godzin"

WYTRWAŁA

"Napisałam ten list. Może pani Opolska zgodzi się na niewielką pożyczkę. Widzisz, córeczko, ja ci dlatego o tym wszystkim mówię, że ty wszystko rozumiesz i że będziesz umiałą dochować tajemnicy. - Dochowam! - rzekła Irenka".

TROSKLIWA

""Wszyscy mogli jeszcze spać, ale ona nie mogła. Niech śpią. Są albo zmęczeni, albo chorzy, ona zaś nigdy nie wiedziała, co to jest zmęczenie".

GODNA ZAUFANIA

"Lubiła wszystko załatwiać sama, bez odwoływania się do cudzej pomocy".

PRACOWITA

PORYWCZA

ODWAŻNA

SAMODZIELNA

"- Irenka przeżegnała się i jednym susem skoczyła przez niskie, czarnością dymu buchające drzwi. - A mamusia bardzo zagniewana? Przecież ja musiałamratować dziecko!"

" - Oj, skonam ze śmiechu! - darł się Zbyszek. - Owszem! - krzyknęła Irenka. - Ty skonasz,ale nie ze śmiechu! I zanim miał czas pojąć, co się stało, skoczyła ku niemu jak ryś na ogłupiałą ofiarę".

Co miał na myśli ksiądz proboszcz, nazywając Irenkę "panną z mokrą głową"? Wybierz odpowiedź.

... Irenka była niezwykle powolna, nic jej nie wychodziło.

... Irenka miała duży temperament, często szybciej działała, niż myślała.

... Irenka była złośliwym dzieckiem, którego nikt nie lubił.

"panna z mokrą głową"

Podaj pięć przykładów zachowań Irenki, które dowodzą, że była ona "panną z mokrą głową".

Zadanie domowe

Opisz w zeszycie Irenkę- bohaterkę powieści. Weź pod uwagę plan.1. Kim jest? (Ogólne informacje na temat bohaterki i jej rodziny). 2. Jak wygląda? (Informacje na temat wyglądu zewnętrznego). 3. Jakimi cechami się odznacza? (Nazwanie cech i ich uzasadnienie). 4. Co szczególnie podoba mi się w Irence (lub nie) ? Własne zdanie na temat bohaterki.

Lekcja 4 -Wśród życzliwych ludzi.

Przedstaw ojca Irenki, skąd wzięły się jego kłopoty? Jak Irenka przeżyła śmierć taty? Co nastąpiło po sprzedaży majątku?

Zakopane

Misteczko

Naszkicuj i opisz ustnie trasę, jaką Irenka przebyła w poszukiwaniu dalekiej krewnej- użyj kredki, którą znajdziesz w prawym górnym rogu slajdu.

Irenka miała szczęście żyć wśród życzliwych ludzi, którzy pomogli jej w trudnych sytuacjach , również po śmierci taty.

Uzupełnij tabelę o brakujące informacje.

Wniosek

Opowiedz, jak zakńczyła się przygoda Irenki, czego można się nauczyć od niej i jej bliskich?

Irenka odnalazła w Zakopanem hrabinę Opolską. Krewna przekonała się co do szczerych intencji dziewczynki. Otoczyła opieką całą rodzinę. Wykupiła od wierzciela biały dom i ofiarowała go Irence. Wszyscy byli szczęśliwi.

Zadanie domowe

1. Napisz list do koleżanki lub kolegi, w którym opiszesz wybraną przygodę Irenki i zachęcisz do przeczytania książki. Wskaż na wartości, które płyną z lektury.2. Namaluj scenkę,w której przedstawisz jedną z przygód Irenki- format - A4, technika - dowolna:)

Dziękuję za uwagę!

Lidia Nykiel

"Panna z mokrą głową"

Start designing with a free template

Transcript