WIELKANOC

WIELKANOC

Start

BARANEK WIELKANOCNY

-symbolizuje Chrystusa, który jako baranek oddał swoje życie za ludzi i zmartwychwstając, odniósł zwycięstwo nad grzechem i śmiercią.

PALMA WIELKANOCNA

Palma wielkanocna- święcenie palmy odbywa się w Niedzielę Palmową. Poświęconej palemce przypisywano magiczne właściwości, dlatego zanoszono ją do domów, by zapewniała rodzinie szczęście. Wierzbowe kotki z palemki… połykano! Miało to ustrzec od bólu gardła i zapewnić zdrowie.

POZNALIŚMY I PRZYPOMNIELIŚMY SOBIE JUŻ DWIE NAJBARDZIEJ ZNANE TRADYCJE ZWIĄZANE ZE ŚWIĘTAMI WIELKANOCNYMI. JEDNAK JEST ICH DUŻO WIĘCEJ. OTO NIEKTÓRE Z NICH:

Wielkanocne „wieszanie Judasza”

Wielkanocny zwyczaj „wieszania Judasza” ma swoje korzenie w pogańskim topieniu Marzanny – kukły wykonanej ze słomy, przyozdobionej wstążkami i ubranej w różne skrawki materiału, którą w rytualny sposób topiono (lub palono), by przywołać wiosnę i pożegnać zimę. Wieszanie Judasza nawiązuje do chrześcijańskiej historii i ma w symboliczny sposób wymierzać sprawiedliwość zdrajcy – Judaszowi. Ten dawny zwyczaj zachował się jeszcze na Podkarpaciu.

Pogrzeb żuru i śledzia

Pogrzeb żuru i wieszanie śledzia to dawny, ludowy zwyczaj wielkanocny, który obchodzono głównie na Kujawach. Kiedyś, ludzie bardzo rygorystycznie podchodzili do przestrzegania postu. Na liście produktów zakazanych nie znajdowało się jedynie mięso, ale również nabiał i cukier! Jadłospis ograniczał się najczęściej do postnego żuru i śledzia właśnie. Wraz z nadejściem Wielkiego Piątku i końcem postu, świętowano koniec pokuty – urządzano symboliczny pogrzeb uprzykrzonego żuru i śledzia.

Podsumujmy i dowiedzmy się czegoś więcej więcej!

Poniedziałek Wielkanocny

Zwyczaj wiąże się z dawnymi praktykami pogańskimi, gdzie ma symbolizować oczyszczenie z zimowego brudu i budzenie się przyrody na wiosnę. Dawniej wierzono, że im mocniej została oblana panna, tym ma ona większe szanse na rychłe zamążpójście.

Poniedziałek Wielkanocny

Dzisiaj znany jako śmigus-dyngus, a dawniej były to dwa odrębne zwyczaje. Śmigusem zwano symboliczne smaganie witkami wierzbowymi po nogach i oblewanie zimną wodą, co miało związek z wiosennych oczyszczeniem. Dyngus z kolei polegał na wykupieniu się od oblewania wodą. Gdy panna nie chciała być ani smagana gałązkami, ani oblewana, mogła wykupić się przez podarek tradycyjnej pisanki lub innego przysmaku ze świątecznego stołu.

Poniedziałek Wielkanocny

Kurek dyngusowy to kolejny ludowy zwyczaj, obchodzony w Poniedziałek Wielkanocny. Na początku wykorzystywano do tego żywego koguta, a z czasem jego miejsce zastąpił sztuczny ptak, wykonany z gliny lub upieczony z ciasta, obklejony pierzem. Młodzieńcy wozili na wózku przystrojonego koguta i tak obchodzili domy w całej wsi. Młodzi chłopcy śpiewali, zbierali datki, polewali panny wodą, a wszystko miało charakter „zalotów” do panien na wydaniu.

A teraz krótki test

Zdrowych, radosnych i spokojnych Świąt Wielkanocnych

Już biegnę do Was!

powrót

REZUREKCJA

Rezurekcja to poranna msza odprawiana w pierwszy dzień świąt, czyli w Wielkanoc. To uroczyste nabożeństwo połączone jest z procesją, a jego celem jest obwieszczenia światu dobrej nowiny o zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa.

ŚNIADANIE WIELKANOCNE

Zanim zasiądziemy do stołu dzielimy się poświęconym jajem, życząc sobie nawzajem zdrowych i wesołych świąt. Święconkę, czyli wszystkie produkty i potrawy, które umieściliśmy w koszyczku, i które zostały poświęcone, powinny być zjedzone, nie wolno się niczego wyrzucać ani dawać zwierzętom.

COŚ WIĘCEJ O ZAJĄCZKU WIELKANOCNYM

Po niedzielnym śniadaniu dzieci wyruszają na poszukiwania ukrytych po całym domu prezentów. Poprzedniego wieczora zostawiają w widocznym miejscu koszyczek wielkanocny, który rano zastają wypełniony upominkami. Ale zajączek lubi również zostawić prezenty w ukrytych miejscach, by szukanie ich było dla dzieci wyzwaniem i dobrą zabawą.

WALATKA

Pisanki były również przedmiotem zabawy! Do dzisiaj w niektórych domach bawimy się w tak zwaną „walatkę”, która polega na stukaniu się czubkami jajek lub toczeniu pisanek po stole, tak by się zderzyły. Wygrywa ten, którego jajko rozbiło pisankę przeciwnika.

KURCZAK WIELKANOCNY

symbolizuje Zmartwychwstanie Chrystusa, nowe życie, odrodzenie. Żółty kolor kojarzy się także ze słońcem, a więc życiodajną energią, która budzi wszystko do życia.

JAJKO

PISANKI, KRASZANKI – jest to najważniejszy symbol wielkanocny, ponieważ oznacza triumf życianad śmiercią i początek nowego życia

Wielkanocne tradycje w Polsce to zwyczaj malowania jajek na Święta. Dawnej to wyłącznie kobiety zdobiły jajka na Wielkanoc, a mężczyznom nie wolno było nawet wchodzić do pokoju, gdzie je malowano!

Kraszanki – występują w północnej części Polski, zwane malowankami i byczkami. Nazwa pochodzi od słówka „krasić”, czyli „barwić”, bo kraszanki to jajka gotowane w barwnym wywarze – dawniej uzyskiwanym tylko z naturalnych składników, takich jak łupiny cebuli, kora dębu, łupiny włoskiego orzecha, sok z buraka czy pędy młodego żyta. Często wydrapuje się na nich przeróżne wzory.

W okolicach Krakowa, a także Łowicza jaja przyozdabia się papierem. Są to tak zwane nalepianki. Oklejanki powstają w wyniku naklejania płatków, tkanin, włóczki i innych materiałów. Na zachodzie Polski robi się drapanki. Wzór na skorupce zostaje wydrapany w zaschniętej farbie ostrym narzędziem.

Kurpiowskie, kaszubskie, podlaskie… Pisanki mienią się w Polsce różnymi kolorami i wzorami w zależności od regionu

ZAJĄCZEK

Ma to związek z wierzeniami pogańskimi. Okazuje się, że zając jest symbolem wykorzystywanym w obrzędach przedchrześcijańskich. Zając wielkanocny pojawia się także w innych religiach pogańskich. Ēostre to anglosaska bogini wiosny, od której imienia wzięła się nazwa świąt (Easter - Wielkanoc). Jej ulubionym zwierzęciem był właśnie zając. Właśnie on przynosi drobne upominki dla dzieci.

KOSZYK WIELKANOCNY

Chrześcijańska tradycja święcenia pokarmów sięga prawdopodobnie VIII wieku. W Polsce święconkę błogosławi się od około XIV stulecia. Obecnie to wierni zanoszą koszyczek z pokarmami do kościoła, ale nie zawsze tak było. Dawniej to proboszcz objeżdżał dwory szlacheckie, by pobłogosławić wszystkie pokarmy, które będą spożywane podczas Wielkanoc.

Jeszcze w okresie międzywojennym, na wsiach święcono całość pokarmów, które trafiały później na stoły podczas śniadania w Wielką Niedzielę. Z biegiem czasu zawartość świątecznego koszyczka ulegała zmianom.

Co wkładamy do koszyka ?

Baranek, niegdyś uformowany z masła, obecnie przeważnie w postaci cukrowej lub czekoladowej figurki z chorągiewką z napisem Alleluja, to symbol zmartwychwstałego Chrystusa.

Chleb we wszystkich kulturach jest gwarantem pomyślności i dobrobytu. W tradycji chrześcijańskiej to przede wszystkim symbol Ciała Chrystusa. Niegdyś do koszyczka wkładano specjalnie wypieczony w tym celu bochenek. Obecnie wystarczy choćby kromka.

Co wkładamy do koszyka ?

Jajko to symbol nowego odradzającego się życia i zwycięstwa nad śmiercią. Pisanki i kraszanki różnorodnie zdobione w poszczególnych regionach Polski, dodają także uroku i malowniczości zawartości koszyczka.

Sól chroni przed zepsuciem i odstrasza wszelkie zło. Jest symbolem życia, oczyszczenia i prawdy.

Co wkładamy do koszyka ?

Wędlina – szynka lub tradycyjna kiełbasa zapewnia płodność, zdrowie i dostatek. Dawniej pokarmy mięsne były dobrem luksusowym, dlatego uznawano je za przejaw bogactwa

Ser włożony do koszyczka symbolizuje przyjaźń między człowiekiem a siłami przyrody. Wierzono, że gwarantuje dobre zdrowie trzody domowej.

Co wkładamy do koszyka ?

Chrzan w tradycji ludowej symbolizował siłę fizyczną i dobre zdrowie. Jako dodatek do innych pokarmów święconki, miał wzmacniać ich właściwości.

Ciasto w koszyczku to stosunkowo nowy składnik. Najczęściej jest nim wielkanocna baba lub babeczki. Najlepiej, by były upieczone własnoręcznie, gdyż świadczą o umiejętnościach kulinarnych ich wykonawcy.

SYMBOLE i TRADYCJE WIELKANOCNE