Tarcie

TARCIE

OLIWIA DRZAZGA KL. I OPW

CZYM JEST TARCIE?

Tarcie jest to zjawisko fizyczne, które występuje przy przemieszczaniu się względem siebie dwóch powierzchni. Podczas tarcia następuje rozpraszanie energii.

Author Name

Def: F= fFn

gdzie: T- Siła tarcia f- Współczynnik tarcia, Fn- siłą nacisku,

RODZAJE TARCIA:

1. tarcie spoczynkowe (statyczne);
2. tarcie ruchowe (kinetyczne);
3. tarcie ślizgowe;
4. tarcie toczne;
5. tarcie wewnętrzne;
6. tarcie zewnętrzne;
7. tarcie suche;
8. tarcie płynne;
9. tarcie graniczne;
10. tarcie mieszane;

OD CZEGO ZALEŻY TARCIE?

Siła tarcia zależy od masy obiektu, współczynnika tarcia -czynnik charakterystyczny dla powierzchni oraz przyciągania, w naszym przypadku od grawitacji. Siły tarcia nie zależą od wielkości stykających się powierzchni, lecz od ich rodzaju oraz siły nacisku.

PRZYKŁADY DOBREGO I ZŁEGO TARCIA

ZŁE:

• przegrzewanie maszyn
• niszczenie elementów urządzeń technicznych
• możliwość skaleczenia się
• ścieranie ubrań
• zwiększenie siły, którą musimy podziałać na ciało, aby wprawić je w ruch

DOBRE:

• hamulce
• możliwość wykrzesania ognia
• toczenie koła
• pisanie
• chodzenie, przemieszczanie się
• ścieranie na tarce

SPOSOBY ZMIEJSZANIA I ZWIĘKSZANIA TARCIA:

ZWIĘKSZANIE:

• zwiększanie siły nacisku na podłoże
• niestosowanie olejów czy smarów
• niestosowanie łożysk kulkowych
• zwiększenie chropowatości
• zakładanie łańcuchów na koła

ZMNIEJSZANIE:

• stosowanie ojelów/smarów
• zmiana z posuwania na toczenie
• wygładzenie powierzchni
• zmniejszenie nacisku na podłoże
• stosowanie łożysk kulkowych

TARCIE KINETYCZNE:

Gdy ciało przesuwa się po podłożu, to działa na nie siła tarcia kinetycznego, która jest zwrócona przeciwnie do wektora oraz prędkości.

Siła ta hamuje ruch ciała i tym samym jest przyczyną opóźnienia.

Jej wartość wyrażamy wzorem: T=f * N, gdzie: T- wartość siły tarcia kinetycznego; f- współczynnik tarcia kinetycznego zależny od rodzaju stykających się powierzchni; N- wartości siły nacisku działającej prostopadle do powierzchni, po której przesuwa się ciało

TARCIE STATYCZNE

Tarcie statyczne (spoczynkowe) to siła, z jaką oddziałują na siebie nawzajem stykające się powierzchnie, uniemożliwiając im wzajeme ślizganie. Występowaniem siły tarcia jest mechanizm, który odpowiada za rozpędzenie się podczas biegu. Kiedy biegniemy, odpychamy się nogami od powierzchni ziemii właśnie dzięki sile tarcia. Siłę tarcia statycznego obliczymy ze wzoru: T= N * μ

gdzie: T- siła tarcia statycznego N- siła normalna μ- współczynnik tarcia w spoczynku

TARCIE POŚLIZGOWE

Tarcie poślizgowe- występuje ono na styku dwóch ciał stałych, gdy ciała przesuwają się względem siebei lub są w spoczynku względem siebie, lecz działa na nie siła powodująca ich przesunięcie. Pojawia się ona, gdy w miejscustyku ciał prenoszona jest siła nacisku. Tarcie to występuje w większości urządzeń mechanicznych, w któych stosowane są łożyska.

Siła tarcia poślizgowego T pomiędzy dwoma ciałami jest proporcjonalna do skłądowej normalnej siły trzymającej oba ciała w zetknięciu N: T= μN gdzie: T- współczynnik tarcia

TARCIE TOCZNE

• jest to siła oporu działająca, gdy jedno ciało toczy się po drugim (opona na drodze, kula na równi, łożyska)
• Tarcie toczne jest zazwyczaj dużo mniejsze od kinetycznego (poślizgowego)-szerokie zastosowanie w technice.
• Tarcie toczne zależy od promienia toczącego się ciała.

gdzie; T- tarcie toczne (N) μ - współczynnik tarcia tocznego (m) Fn- siła nacisku (N) R- promień toczącego się obiektu

Chcąc obliczyć siłę tarcia tocznego posłużymy się wzorem: T= μ* Fn/R

DOŚWIADCZENIE

WYZNACZANIE WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA Potrzebne materiały: przedmiot służący za pochyłą, kątomierz klocek. Przebieg doświadczenia: Ustaw kątomierz obok równi, tak aby można było odczytać jej kąt nachylenia. W chwili gdy klocek powoli zaczyna się zsuwać odczytaj kąt nachylenia równi. WYNIK DOŚWIADCZENIA: Po pierwszej próbie nachylenie wyniosło 55*, po drugiej 55*, a po trzeciej 40* Średnia wyniosła: 55*+55*+46*=156* 156* : 3=52* Średnia nachylenia po trzech próbach wynosi 62*.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

Źródła informacji:

https://l.messenger.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fwww.wsr.webd.pl%2Findex.php%2Freferaty-z-fizyki%2F83-dynamika%3Fshowall%3D1%26limitstart%3D&h=AT2TADojBE7CLCASTYLvwlZiwNCU5KoEVcz7jvnfbUQxX7SWorBubsvxHfW1cB4qR-uqfk5fr_rXuCqvl7nLCyDhTlUhez4_lsiVfKvKKoj7cbT8MVOnE-oNlwya-x5a97jhLA https://l.messenger.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fblog.habasit.pl%2F2020%2F01%2Ftarcie-statyczne-i-kinetyczne-na-czym-wlasciwie-polega-roznica%2F&h=AT2TADojBE7CLCASTYLvwlZiwNCU5KoEVcz7jvnfbUQxX7SWorBubsvxHfW1cB4qR-uqfk5fr_rXuCqvl7nLCyDhTlUhez4_lsiVfKvKKoj7cbT8MVOnE-oNlwya-x5a97jhLA https://l.messenger.com/l.php? u=https%3A%2F%2Fpl.m.wikipedia.org%2Fwiki%2FTarcie_(fizyka)&h=AT2TADojBE7CLCASTYLvwlZiwNCU5KoEVcz7jvnfbUQxX7SWorBubsvxHfW1cB4qR-uqfk5fr_rXuCqvl7nLCyDhTlUhez4_lsiVfKvKKoj7cbT8MVOnE-oNlwya-x5a97jhLA