Przegląd i znaczenie płazów- klasa 6

Temat

Przegląd i znaczenie płazów

np. salamandry, traszki

np. marszelec

np. żaby, ropuchy

W Polsce żyje tylko 18 gatunków płazów. Mamy 13 gatunków płazów bezogonowych. Wśród nich znajduje się 6 żab właściwych, 3 ropuchy, 2 kumaki, jedna grzebiuszka i jedna rzekotka. Wszystkie są zwierzętami pożytecznymi ze względu na zjadanie szkodników (owady, ślimaki). W naszym kraju występuje zaledwie 5 gatunków płazów ogoniastych (są to traszki i salamandra).

Grzebiuszka ziemna, zwana także huczkiem, to jedyny przedstawiciel rodziny grzebiuszkowatych w naszym kraju. Jest to płaz o niezwykłych zwyczajach. Zamieszkuje tereny nizinne, gdzie występują lekkie gleby, gdyż płaz ten kopie nory i spędza w nich dzień. Przed zimą dorosły osobnik zagrzebuje się w ziemi na głębokość nawet dwóch metrów.

Zagrożony wyginięciem kumak górski zamieszkuje Beskid Niski i Bieszczady, kumak nizinny występuje na terenie całego kraju, jednak coraz mniej licznie. Na spodzie ciała płazów obu gatunków znajduje się charakterystyczny, jaskrawo ubarwiony wzór.

Jedynym przedstawicielem rzekotek jest u nas rzekotka drzewna, która przyjmuje wiele odmian barwnych od zielonej po brązową. Nasza rzekotka potrafi się wspinać po pionowo ustawionej gładkiej powierzchni. To także jedyny europejski płaz, który prowadzi nadrzewny tryb życia.

Ropucha szara to najbardziej pospolita w Polsce ropucha. Jest największym płazem bezogonowym nie tylko w Polsce ale i w Europie. Jej kijanki są jednocześnie najmniejszymi kijankami tej grupy zwierząt w Europie. Ma ciało pokryte brązową skórą z wieloma ciemnymi plamkami, brodawkami z gruczołami jadowymi.

Dość rzadka u nas ropucha paskówka, z charakterystycznym jasnym prążkiem biegnącym wzdłuż kręgosłupa, jest odporna na suszę i wysokie zasolenie wody. Ciało jest pokryte licznymi brodawkami i ciemnozielonymi plamami.

Pięknie ubarwiona ropucha zielona to najczęściej wchodzący płaz do zabudowań ludzkich. Dość często można spotkać ropuchę zieloną nawet w centrach miast. Jej ciało jest pokryte jasnopopielatą skórą, pokrytą zielonymi plamami i brodawkami. Niektóre podgatunki mają zabarwienie brązowe. Czasem wzdłuż kręgosłupa występuje jasny pas, jednak w odróżnieniu od paskówki nigdy nie ma odcienia żółtego.

Żaba dalmatyńska nie jest często spotykana. Ma ostro zakończony pysk, bardzo długie kończyny tylne, poziome źrenice oczu i duże błony bębenkowe. To bardzo zwinne zwierzę potrafi skoczyć na odległość 2 m i wysokość 1 m.

Najbardziej pospolitymi gatunkami są żaby zielone, w tym żaba jeziorkowa, najmniejsza żaba zielona w Polsce, która zasiedla małe zbiorniki oraz żaba moczarowa - przedstawiciel żab brunatnych. Mało kto wie, że samce w okresie godowym przyjmują piękną, błękitną barwę skóry. Żaby brunatne (żaba trawna i żaba moczarowa) charakteryzują się widoczną plamą skroniową oraz błoną bębenkową po bokach głowy.

żaba jeziorkowa

żaba moczarowa

żaba wodna

żaba trawna

Żaba śmieszka jest rzadko spotykanym naszym płazem. To jednocześnie największa żaba zielona w naszym kraju. Jej skóra jest oliwkowozielona lub oliwkowobrązowa, pokryta ciemnobrązowymi plamami. Wzdłuż grzbietu biegnie jasnozielony pasek. Strona brzuszna jest biała, pokryta czarnymi plamkami.

Traszka grzebieniasta to płaz ogoniasty o największym zasięgu występowania ze wszystkich traszek europejskich. Traszka zwyczajna występuje na nizinach i terenach górskich zwykle w małej odległości od zbiornika wody. Traszka górska jest zwierzęciem typowo górskim, niezwykle pięknie ubarwionym. Zawsze żyje w pobliżu wody. Traszka karpacka jest gatunkiem endemicznym, zamieszkującym tylko Karpaty.

Salamandra plamista to bardzo charakterystycznie ubarwiony płaz rodzimy, z jaskrawożółtymi, rzadziej pomarańczowymi, brązowymi lub białawymi plamami na całym ciele. W Polsce można ją spotkać w Sudetach i Tatrach. W ludowych wierzeniach salamandra była uważana za odporną na ogień. Niegdyś alchemicy próbowali jej używać do pozyskiwania złota.

Podeszczownik pustynny -miniaturowa żaba pochodzi z niewielkiego wybrzeża międzyNamibią a RPAŻaba większość dnia spędza na ukrywaniu się w wydmach. Podeszczownik pustynny na tylnych łapkach posiada struktury, które działają jak małe koparki, by łatwiej poruszać się po wybrzeżu. Naturalnymi siedliskami tych żab jest wąski pas piaszczystych brzegów między morzem a wydmami. Częste mgły zapewniają wilgoć w tym suchym regionie, a liczne naczynia krwionośne na brzuchu żaby pozwalają wchłaniać wodę bezpośrednio z piasku. Wiecznie nadąsana żaba wygląda naprawdę uroczo, ale to okrutny ryk bojowy podeszczownika pustynnego od razu zdobędzie twoje serce. Taki okrzyk wojenny bez wątpienia zniechęci każdego wroga!

Znaczenie płazów:

Ochrona płazów w Polsce :Wśród ludzi panuje przekonanie, że płazy są odrażające i "wstrętne", co niestety przyczynia się do bezmyślnego tępienia tych zwierząt. Tymczasem to wspaniałe, nikomu nie zagrażające, wręcz bezbronne zwierzęta, bardzo pożyteczne dla środowiska, o niezwykłych zwyczajach, barwach, kształtach. Tempo negatywnych przemian w środowisku zatrważa, gdyż płazy stanowią grupę szczególnie wrażliwą i podatną na tego typu zmiany. Same są czułym "biowskaźnikiem" zanieczyszczenia środowiska. Na całym świecie, także w Europie i w Polsce płazy masowo wymierają. Przyczyną wymierania są nie tylko zmiany w środowisku, ale także choroby. Polska jest jednym z pierwszych krajów w Europie, w którym zwierzęta te objęto ochroną prawną. Pod ochroną gatunkową są wszystkie rodzime płazy.

Zadanie dla Ciebie

Wykonaj zadanie 2 i 3, ze strony 102 Twojego podręcznika. Zadanie dla chętnych ( na dodatkową ocenę z aktywności): Wykonaj plakat zachęcający do ochrony płazów w Polsce. Technika dowolna, format minimum A3. (na wykonanie plakatu masz 2 tygodnie) Zdjęcie swojej notatki wyślij do mnie za pośrednictwem Teams lub na poczte: biologiasp5panigracjana@gmail.com

Dziękuję za uwagę:)