Tango

SławomiR mrożek

tango

oprac. Martyna Kamińska, 2021

1.

WProwadzenie do tanga

Mrożek a literatura polska

• Pisarz oraz rysownik.
• Autor dzieł o charakterze satyrycznym i folozficznym.
• Zaliczany do nurtu teatru absurdu.
• Debiutował literacko w 1953 roku.
• W 1953 podpisał tzw. Apel Krakowski, wyrażający poparcie dla stalinowskich władz PRL po aresztowaniu pod sfabrykowanymi zarzutami duchownych katolickich, skazanych w sfingowanym procesie księży kurii krakowskiej i skazaniu na karę śmierci Edwarda Chachlicę, Michała Kowalika i księdza Józefa Lelitę.
• Światową sławę przyniosło mu "Tango".
• W 1963 wyemigrował, mieszkał m.in. we Francji, USA, Niemczech.
• Twórca zaangażowany nie tylko kulturalnie i społecznie, ale także politycznie. W 1968 r. oficjalnie zaprotestował przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, za co odebrano mu polski paszport.
• Do 1971 r. zakazano rozpowszechniania jego utworów w kraju. W czasie stanu wojennego ostro protestował przeciwko represjom władz. Artysta przez wiele lat mieszkał za granicą.
• 1981 zaprotestował przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego.
• Laureat licznych nagród.
• Zyskał dużą sławę międzynarodową. Za granicą jest znany przede wszystkim jako dramaturg. Został zaliczony do reprezentantów wschodnioeuropejskiego teatru absurdu. Pisał o nim Martin Essiin w słynnym, wiekopomnym dziele Teatr absurdu.

1930-2013

4:47

Lata sławy dramatu

„Tango” – pierwodruk tej komedii ukazał się w 11. numerze „Dialogu” w roku 1964. Po raz pierwszy wystawiono w Belgradzie i w Bydgoszczy (1965). Utwór przetłumaczono na język włoski, angielski, węgierski, japoński, francuski, norweski, fiński, szwedzki, portugalski, rumuński, grecki, słoweński, czeski, słowacki, duński, estoński, rosyjski i niemiecki.

O Czym jestTango ?

motywy w Tangu

Czy znasz Tango Sławomira Mrożka?

2.

Tango jako dramat rodzinny

Na podstawie didaskaliów do aktu 1 i przestawionego zdjęcia opisz scenerię.

Jak sadzisz, czemu służy taka sceneria?

Trzy pokolenia - Kto do nich należy?

3.

1.

2.

Stare

Młode

Średnie

jAKIE RELACJE ŁĄCZĄ TYCH BOHATERÓW?

jAK SĄDZISZ - KTO NAJMNIEJ PASUJE DO RODZINY?

Praca w grupach

Eugenię

2.

1.

1. ZNAJDŹ W DRAMACIE I WYPISZ CYTATY DOTYCZĄCE PONIŻSZYCH BOHATERÓW, KTÓRE cHARAKTERYZUJĄ ICH JAKO POSTACI 2. DO CYTATÓW DOPISZ ZWIĄZANE Z NIMI CECHY 3. CHARAKTERYZUJĄC BOHATERÓW, ZWRÓĆ UWAGĘ NA: - ich wygląd - cechy ich charakteru - ich stosunek do innych bohaterów dramatu i relacje z członkami rodziny - wartości, które wyznają (co im imponuje) - to, co sami o sobie mówią 4. WYBIERZCIE PRELEGENTÓW

Eugeniusza

Eleonorę

3.

4.

Stomila

5.

Alę

6.

Artura

Korzystając z poniższej rozsypanki wyrazów scharakteryzuj wskazane pokolenie. zBUDUJ NA TEJ PODSTAWIE KILKUZDANIOWĄ WYPOWIEDŹ.

3.

1.

2.

Stare

Młode

Średnie

2.

bUNT W ZBUNTOWANYM ŚWIECIE

kTO I PRZECIWKO CZEMU W TANGU SIĘ BUNTUJE?

aRTUR KONTRA STOMIL

I coście stworzyli? Ten burdel, gdzie nic nie funkcjonuje, bo wszystko dozwolone, gdzie nie ma ani zasad, ani wykroczeń?

I pomyśleć, że po tośmy walczyli, żeby ci stworzyć tę swobodną przyszłość, którą ty teraz pogardzasz.

Bunt w Tangu

Bunt Artura

Wyście wszystko zniszczyli i niszczycie ciągle, aż zapomnieliście sami, od czego się właściwie zaczęło Tych więzów, okowów, skorup i tak dalej. Nie ma, niestety I coście stworzyli? Ten burdel, gdzie nic nie funkcjonuje, bo wszystko dozwolone, gdzie nie ma ani zasad, ani wykroczeń Was oczywiście nie razi to starcze rozwydrzenie. Ale kiedyś była czcigodną, szanującą się babcią. A teraz co? Poker z Edkiem?

Bunt rodziców

oznaczał negację wszystkiego, co było, ideą przewodnią buntu była wolność, dlatego wszelkie stare formy rozbijano, łamano konwencje, zasady obalano, aby utorowować drogę przyszłości:pokolenie Stomila i Eleonory głosiło ideologię wolności: wolność to podstawowe prawo człowieka – obok prawa do szczęścia osobistego (prymat jednostki nad potrzebami ogółu), odrzucano jakiekolwiek kompromisy, nienawidzono konformizmu; członkowie generacji buntu mieli poczucie, że przygotowują grunt dla przyszłych pokoleń; Stomil dziwi się, że wywalczony przez jego formację porządek Arturowi nie odpowiada

Do każdej kwestii wypowiadanej Artura dopisz zarzuty, które formułuje wobec rodziców i zastanów się, czym różnią się, a w czym są podobne te bunty.

Artur nie jest w stanie znieść świata, w którym panują powszechna anarchia, chaos, brak zasad, dążenie do rozkładu; bezład rodzi frustrację i agresję; problemem nie jest tylko porzucenie tradycji, ale przede wszystkim brak możliwości odniesienia się do czegoś, co było.

świat, w którym rządzi idea wolności, Artur nazywa burdelem

Artur buntuje się przeciw CHAOSOWI!

Syn oskarża ojca, że liberalna rewolucja nie dość, że zatruła umysły przyszłych, to jeszcze przeszłych pokoleń – starsi ludzie porzucili swą rolę strażników wartości i na siłę próbują udawać, że są kimś innym, co daje żałosne efekty w dodatku ich rozpasanie nie jest wyrazem prawdziwej potrzeby, ale bezwolnym podążaniem za modą, dopasowywaniem się do „dyktatury wolności”

reguły zniesione przez pokolenie rodziców byłyby jakimś punktem odniesienia, Artur ubolewa nad ich brakiem

W jaki sposób artur postanawia zaprowadzić ład w rodzinie?

Dlaczego jego plan się nie powiódł?

Jedno z głównych pytań Dramatu

Czy da się istnieć bez formy? Co się dzieje, kiedy Jej nie ma?

Podsumowanie procesu

1. Rodzina przedstawiona w Tangu jest miniaturą społeczeństwa. Stary, jeszcze XIX-wieczny świat, z jego tradycją, mieszczańską moralnością, humanitaryzmem odchodzi w niebyt. 2. Nastaje rewolucja społęczna, która uosabia przewrót artystyczno-obyczajowy Eleonory i Stomila. 3. Miała być cudowna wolność a jest anarchia i bałagan. Spadkobiercą tego, co zostało po buncie rodziców jest Artur, który żyje w chaosie porewolucyjnym, bo jego rodzice obalili stare zasady, a w ich miejsce nie stworzyli nowych. 4. Artur próbuje zapanować nad tym chaosem, najpierw narzucając formę tradycyjnego ślubu. Szybko jednak rozumie, że nie wystarcza sama konwencja, nie wystarczy zewnętrzny porządek. 5. Szuka ratunku w idei władzy w panowaniu nad ludzkim losem, nad życiem i śmiercią. Dochodzi do mylnego wniosku, że jedynie władza oparta na terrorze może doprowadzić do pozytywnych zmian.

4.

Kim jest edek?

Scharakteryzuj bohatera

• Czy Edek należy do rodziny?
• Jakie są jego relacje z innymi domownikami?
• Jaka jest jego funkcja w domu?
• Jakie wartości wyznaje?
• Dlaczego denerwuje Artura?
• Dlaczego nie pasuje do rodziny?
• Kogo popiera w konflikcie Artura z resztą rodziny?
• Czy jego zachowanie jest konsekwetne?
• Dlaczego zabija Artura?
• W jaki sposób zamierza rządzić?

Jaki model władzy utożsamia Edek?

O konflikcie międzyludzkim (pokoleń, rodzinnym)

Tango jako parabola

Człowiek wobec władzy

W jaki sposób rozwijają się totalitaryzmy? Dzięki czemu/komu?

Tango - co to za taniec?

Zastanów się, co charakteryzuje tango - co je wyróżnia spośród innych tańców?

Tango - taniec podejrzany

Krótka historia tańca

Tango narodziło się w XIX wieku w Buenos Aires (Argentyna) i Montevideo (Urugwaj). Było towarzyskim tańcem biednych emigrantów. Tańczono je w portowych knajpach, spelunkach i owianych złą sławą kabaretach. Był to więc taniec podejrzany, wysoce nieprzyzwoity i uwłaczający kobiecej czci. W owych więc czasach tango należało do kultury niskiej. W latach 20. XX wieku tango zdobyło wielką popularność w Europie i triumfalnie weszło na salony. Tango opiera się na fizycznej bliskości partnerów i powtarzalności figur. Początkowo związane było z kulturą popularną, symbolizowało zwycięstwo tandetnej, papkowatej kultury masowej nad elitarną kulturą wysoką.

Dlaczego Edek porywa Eugeniusza do tańca?

Czy Eugeniusz w jakiś sposób może zagrażać władzy Edka? Czego symbolem stał się tutaj taniec?

Przed maturą

Czy taniec może wyrażać kondycję ludzką? Rozważ problem, odwołując się do Tanga Sławomira mrożka i dwóch innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Edgar Degas, „Primaballerina” (1877)

Po co Edek zdobywa władzę?

Porównaj z "Rokiem 1984" i "Folwarkiem zwierzęcm"

Rewolucje w Tangu

Czy rewolucje są dobrą metodą zmian?

Sławomir Mrożek w Tangu ostrzega przed nadmierną wolnością, prowadzącą do anarchii, a w konsekwencji do dyktatury. Ostrzega, przed niebezpieczeństwem porewolucyjnego nieładu, z którego może wyłonić się totalitarna władza.

Mrożek Ostrzega!

Jeśli w imię wolności i populizmu zrezygnujemy z wszystkich zasad i ustalonego porządku, powstanie tylko zamęt i anarchia, a w tej sytuacji droga do władzy jest otwarta dla ludzi jej niegodnych, ale twardych i sadystycznych.

Gwałtowne przemiany rewolucyjne mogą prowadzić do upadku wartości i zwycięstwa prymitywnej siły. Rozkład inteligencji, jej słabość i dezintegracja wobec niebezpieczeństwa rewolucji, nie są pozytywnym zjawiskiem.

Tango Rybaczyńskiego

Wybierz sobie postać, której ruchy będziesz śledzić. Obserwuj jej zachowanie. Zwróć uwagę, którędy wchodzi i wychodzi oraz co robi w pokoju.

Jak zachowują się postaci występujące w filmie i jak możemy to zinterpretować?

O czym jest tango?

Podsumowanie