Tornada i cyklony

TORNADO – TRĄBY POWIETRZNE

Tornado to inaczej trąba powietrzna, która występuje prawie na wszystkich kontynentach, również w Europie i w Polsce. Zjawiska tego nie zaobserwujemy jednak na Antarktydzie. Tornada występujące w Stanach Zjednoczonych mają największą siłę.

Warunkiem powstania tornada jest „spotkanie się” ciepłych i wilgotnych mas powietrza znad Zatoki Meksykańskiej z zimnymi i ciężkimi masami powietrza znad Gór Skalistych. W wyniku „spotkania” dochodzi do powstania potężnej chmury burzowej, tzw. Cumulonimbusa, a w wyniku różnicy ciśnień powstaje wiatr. Tworzy się charakterystyczny lej, który dotyka ziemi.

Aleja Tornad to obszar obejmujący stany Teksas, Oklahoma, Kansas, Kolorado, Nebraska i Dakota Południowa.

Skutki tornad mierzone są skalą EF- Fujity.

Jest to skala oceniająca poziom intensywności tornad na podstawie zniszczeń zabudowy i rzadziej roślin. Zniszczenia mogą być ogromne – taka siła wiatru pozwala nie tylko porwać dachy budynków, samochody czy zwierzęta gospodarskie, ale nawet zniszczyć budynki do samych fundamentów. Zasięg działania Tornad jest jednak relatywnie mały – pas zniszczeń może mieć maksymalnie kilkaset metrów szerokości, choć znane są tornado, których szerokość mierzono w kilometrach, należą one do rzadkości. Tornado może jednak przebyć długą drogę, z reguły kilka do kilkunastu kilometrów, lecz w USA zdarzały się tornada (następujące po sobie kilka tornad), których łączny pas zniszczeń wynosił ponad 300 kilometrów.

Skutki tornad mierzone są skalą EF- Fujity.

Jest to skala oceniająca poziom intensywności tornad na podstawie zniszczeń zabudowy i rzadziej roślin. Zniszczenia mogą być ogromne – taka siła wiatru pozwala nie tylko porwać dachy budynków, samochody czy zwierzęta gospodarskie, ale nawet zniszczyć budynki do samych fundamentów. Zasięg działania Tornad jest jednak relatywnie mały – pas zniszczeń może mieć maksymalnie kilkaset metrów szerokości, choć znane są tornado, których szerokość mierzono w kilometrach, należą one do rzadkości. Tornado może jednak przebyć długą drogę, z reguły kilka do kilkunastu kilometrów, lecz w USA zdarzały się tornada (następujące po sobie kilka tornad), których łączny pas zniszczeń wynosił ponad 300 kilometrów.

CYKLONY TROPIKALNE

Do wystąpienia cyklonu konieczne jest spełnienie 2 warunków: - obecność ciepłej wody oceanicznej (min. 25-27 oC) o głębokości min. 50 m; T wody > T powietrza - odległość min. 500 km na północ lub południe od równika (to umożliwia zaistnienie siły Coriolisa wprowadzającej powietrze w ruch wirowy). Cyklony tropikalne występują niemal wyłącznie w strefie zwrotnikowej oraz ewentualnie w miejscach nieco oddalonych od zwrotników, ale poddanych działaniu ciepłych prądów morskich.

Cyklon tropikalny przypomina olbrzymi wir. W jego centralnej części znajduje się oko cyklonu. Ma ono średnicę od 20 do 30 km. Najczęściej nie występują w nim opady, wiatr jest słaby, a niebo pozostaje prawie bezchmurne. Wokół oka cyklonu występuje strefa potężnychchmur kłębiastych. Towarzyszą im burze i gwałtowne ulewy oraz bardzo silne wiatry. Ogromna różnica ciśnienia atmosferycznego między okiem cyklonu a skrajem wiru sprawia, że prędkość wiatru dochodzi nawet do 300 km/h. Im bliżej oka cyklonu, tym siła wiatru jest większa

huragany: na zachodnim Atlantyku i wschodnim Pacyfiku tajfuny: na północno - zachodnim Pacyfiku cyklony: rejon zatoki Bengalskiej, Morza Arabskiego i w południowej części Oceanu Indyjskiego willy- willy: północno wschodnia i zachodnia Australia

Skutki cyklonów mierzymy za pomocą pięciostopniowej skali Saffira- Simpsona.