IGNACY KRASICKI, SATYRA DO KRÓLA

IGNACY KRASICKISATYRA "DO KRÓLA"

SATYRA JAKO GATUNEK LITERACKI

Według Słownika terminów literackich jest to utwór dydaktyczny, ośmieszający i wytykający wady i występki ludzkiej natury oraz wady społeczne o charakterze m.in. obyczajowym, politycznym. Istotą satyry jest krytyka. W tym celu często stosuje deformację, groteskę czy wyostrzenie piętnowanych cech w inny sposób. Satyra powstała w czasach starożytnych w Rzymie. Za jej twórcę uważa się Horacego. Występowała później w epoce klasycyzmu – w Polsce jej rozkwit nastąpił w dobie oświecenia. Najwybitniejszym jej twórcą był I. Krasicki.

+info

Dzień dobry, Kamilu nie bardzo rozumiem Twojego maila. Konsultacje służą spotkaniu w celu omówienia niezrozumianych na lekcji kwestii oraz poprawie bieżących prac (niezaliczonnych zlekceważyłeś - tzn. zapisałeś się na nie i nie pojawiłeś się na poprawie bez żadnych wyjaśnień (dowodem na to są Twoje zgłoszenia w Classroomie). Dotyczy to ostatnich ważnych prac pisemnych (Romeo i Julia, Kochanowski, twórczość Szekspira, sprawdzian z baroku). Wszystkie terminy możesz sprawdzić w Classroomie - jest Twoje zgłoszenie, ale na poprawie już się nie pojawiłeś). Od dawa nie pojawiasz się na lekcjach przed kamerą, nie oddajesz zadań domowych, nie wykonujesz prac dodatkowych (oprócz jednej). Nie czytasz bieżących tematów w Classroomie - także tych informujących o ważnych terminach. Co zatem chcesz poprawić na konsultacjach? Cały semestr? Rok? Zapraszam Cię w piątek na konsultacje online po naszej lekcji na zoomie - nie rozłączaj się, zostaniemy na kamerze we dwoje i wtedy wyjaśnisz mi swój punkt widzenia. Pozdrawiam Dagmara Jezierska ----- Użytkownik: Ptak Kamil (Ptak Kamil) Uczeń 2020-05-29 15:14:25 napisał: Dzień Dobry! chciałbym zapisać się na konsultacje by poprawić moją ocenę na ocenę pozytywną

Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka. Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka.

To początek satyry Ignacego Krasickiego pt. "Do króla". Poeta zwraca uwagę, że celem krytyki zawartej w jego utworze będą wady, które można przypisać ludziom. Przyjrzymy się zatem dokładniej kogo i w jaki sposób krytykuje. Przeczytaj satyrę:

Gdy więc ganię zdrożności i zdania mniej baczne, Pozwolisz, mości królu, że od ciebie zacznę.

Zastanów się i zapisz w zeszycie, kto wypowiada te słowa, do kogo i jaki cel mu przyświeca?

PONIŻEJ WYBRANE SŁOWA NARRATORA SKIEROWANE DO KRÓLA. ZAPISZ, CO OSOBA MÓWIĄCA ZARZUCA WŁADCY? str.1

"Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem? To niedobrze; krew pańska jest zaszczyt przed gminem. Kto się w zamku urodził, niech ten w zamku siedzi; Z tegoć powodu nasi szczęśliwi sąsiedzi. "

Tyś królem, czemu nie ja? Mówiąc między nami, Ja się nie będę chwalił, ale przymiotami Niezłymi się zaszczycam. Jestem Polak rodem, A do tego i szlachcic, a choćbym i miodem Szynkował, tak jak niegdyś ów bartnik w Kruszwicy, Czemuż bym nie mógł osieść na twojej stolicy? Jesteś królem — a byłeś przedtem mości panem; To grzech nieodpuszczony. Każdy, który stanem Przedtem się z tobą równał, a teraz czcić musi, Nim powie: „najjaśniejszy”, pierwej się zakrztusi

Greki archontów swoich od Rzymianów brali, Rzymianie dyktatorów od Greków przyzwali; Zgoła, byle był nie swój, choćby i pobłądził, Zawżdy to lepiej było, kiedy cudzy rządził.(...)Źle to więc, żeś jest Polak; źle, żeś nie przychodzień;

PONIŻEJ WYBRANE SŁOWA NARRATORA SKIEROWANE DO KRÓLA. ZAPISZ, CO OSOBA MÓWIĄCA ZARZUCA WŁADCY? str.2

To gorsza (luboć, prawda, poprawiasz się co dzień) — Przecież muszę wymówić, wybacz, że nie pieszczę — Powiem więc bez ogródki: oto młodyś jeszcze. Pięknież to, gdy na tronie sędziwość się mieści; Tyś nań wstąpił mający lat tylko trzydzieści, Bez siwizny, bez zmarszczków: zakał to nie lada. Wszak siwizna zwyczajnie talenta posiada, Wszak w zmarszczkach rozum mieszka, a gdzie broda siwa, Tam wszelka doskonałość zwyczajnie przebywa.

Król nie człowiek. To prawda, a ty nie wiesz o tym; Wszystko ci się coś marzy o tym wieku złotym. Nie wierz bajkom! Bądź takim, jacy byli drudzy. Po co tobie przyjaciół? Niech cię wielbią słudzy. Chcesz, aby cię kochali? Niech się raczej boją. Cóżeś zyskał dobrocią, łagodnością twoją? Zdzieraj, a będziesz możnym, gnęb, a będziesz wielkim;

Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych; I to źle. Porzuć mędrków zabałamuconych. Żaden się naród księgą w moc nie przysposobił:

SZLACHCIC

KRÓL

VS

Zastanów się i zapisz, jak każda z wad wytykanych królowi świadczy o osobie, która je formułuje. Czy dana "wada" na pewno jest wadą?

Wypunktuj jeszcze raz skrótowo wszystkie "wady" króla, jakie wynikają ze słów narratora.

+info

+info

WNIOSKI

Jak widać, są to zarzuty absurdalne, bo dotyczą zalet (np. dobroć), bądź cech neutralnych (np. młody wiek). Okazuje się, że są to obiegowe opinie polskiej szlachty o elekcyjnym monarsze. Poeta ukazując niedorzeczność tych zarzutów – posługuje się w tym celu głównie ironią, tak naprawdę obnaża głupotę szlachty, a przy okazji daje pozytywną ocenę samego króla. Właśnie dzięki zastosowaniu ironii, Krasicki mógł wyrazić pochwałę władcy pośrednio (poprzez pozorną krytykę), a nie wprost..

+info

DLACZEGO KRASICKI TO NAPISAŁ?

W XVIII wieku dużą popularnością cieszyła się instytucja mecenatu - opieki możnych nad poetami, naukowcami, artystami. W zamian za pomoc finansową twórcy uwieczniali nazwiska swoich dobroczyńców np. pisząc utwory pochwalne na ich cześć. Oczywiście Stanisław August Poniatowski, wprowadzając w życie program unowocześniania państwa, przykładając wiele wagi do życia kulturalnego, należał do najważniejszych osiemnastowiecznych mecenasów sztuki. Uczestnikom obiadów czwartkowych bardzo zależało na przychylności króla.

Grono skupione wokół króla zwalczało sarmacki system wartości, kierując się w strone europejskiego wzorca człowieka oświeconego. W Polsce był to także czas sporu pomiędzy konserwatystami, dążącymi do zachowania aktualnego porządku politycznego Rzeczpospolitej, a zwolennikami reform, którzy widzieli konieczność zmian ustrojowych.

Watch