Japan

Japonia kraj kwitnącej wiśni

Akty regulujące system edukacji w Japonii od 1947

1. Konstytucja

2. Ustawa o oświacie

3. Ustawa o szkolnictiwe

Szczeble edukacji w Japonii

• Przedszkole (youchien) dzieci w wielu 3-6 lat.
• Szkoła podstawowa (shougakkou) dzieci w wieku 6-12 lat
• Obowiązkowa szkoła średnia niższego rzędu ( chuugakkou) młodzież w wieku12 - 15 lat, odpowiednik polskiego gimnazjum.
• Nieobowiązkowa (płatna) ( koutougakkou) szkoła średnia wyższego rzędu młodzież w wieku 15 - 18 lat
• od 1962 działają też pięcio lub sześcioletnie technika ( koutousenmongakkou)
• Uniwersytety ( daigaku) 4 -letnie tytuł licencjat lub 2 - letnie tytuł magistra.

Rok szkolny w Japonii trwa około 210 dni i rozpoczyna się 1 kwietnia, a kończy 31 marca. Składa się on z trzech semestrów, które dzielą dwutygodniowe ferie zimowe i wiosenne oraz wakacje.

Podwaliny systemu szkolnictwa w Japonii

Japoński system edukacji został stworzony niemal od podstaw w II połowie XIX wieku w okresie zwanym Restauracją Meiji. W tym okresie miało miejsce wiele zmian społecznych, gospodarczych, politycznych i kulturowych mających na celu zmodernizowanie kraju na styl zachodni. Najlepsi studenci pogłębiali swoją wiedzę na zachodnich uniwersytetach, a po powrocie mieli przenieść rozwiązania zachodnie do Japonii.

Szkolnictwo prywatne i państwowe

Placówki oświatowe w Japonii dzielą się na państwowe i prywatne, z czego sektor prywatny obejmuje ponad 80% przedszkoli, 30% szkół średnich wyższego stopnia oraz 75% uniwersytetów. Nauczyciele szkół publicznych mają status urzędników państwowych.

Szkolnictwo prywatne i państwowe

Każda szkoła (zarówno prywatna, jak i państwowa) opracowuje własny program dydaktyczny w oparciu o „Ramowy program nauczania“ opracowany przez Ministerstwo Edukacji. Ministerstwo pełni rolę koordynacyjną – ustala podstawy programowe i rozkład materiału – dzięki temu uczeń, który w trakcie roku szkolnego musi zmienić szkołę, w nowej klasie realizuje dokładnie ten sam program, co w dawnej.

Mundurki szkolne

Charakterystyczną cechą japońskich szkół publicznych i prywatnych są mundurki. Każda szkoła ma swój indywidualny krój i kolor. Obowiązek noszenia mundurków wprowadzono pod koniec XIX.

Przedszkole

Przedszkole w Japonii jest nieobowiązkowe. Jednak uczęszczają do niego prawie szystkie dzieci, około 80% dzieci uczęszcza do prywatnych placówek. Japończycy uważają aby zapewnić dziecku sukces edukację należy rozpocząć jak najwcześniej. Zaniedbanie tego etapu może zatem przekreślić szansę dziecka na otrzymanie dobrego wykształcenia, a w efekcie – zrobienia kariery.

Szkoła podstawowa

Nauka w japońskiej szkole podstawowej jest obowiązkowa i bezpłatna. Obejmuje ona dzieci od 6 do 12 roku życia. Podobnie jak w przedszkolach, do renomowanych podstawówek konieczne jest zdawanie egzaminów wstępnych. Uczniowie szkół podstawowych w Japonii uczą się języka japońskiego, kaligrafii, matematyki, przedmiotów ścisłych i przyrodniczych, etyki, muzyki, sztuki oraz obsługi komputera.

Szkoła podstawowa

Szkoły w Japonii zapewniają uczniom darmowe podręczniki. Rodzice z kolei ponoszą koszty za wyprawkę (mundurek, obuwie na zmianę, strój kąpielowy na basen), posiłki oraz wycieczki szkolne. Praktycznie wszystkie placówki wyposażone są w boiska, sale gimnastyczne oraz gabinety lekarskie. Większość z nich posiada również baseny.

Szkoła podstawowa

W japońskich podstawówkach lekcje zaczynają się zazwyczaj o godzinie 8:30, a kończą o 15:30. Przed południem odbywają się zajęcia z bardziej wymagających przedmiotów, a po południu – lżejszych, jak sztuka czy wychowanie fizyczne. Ogromne znaczenie mają również zawody sportowe, koncerty i przedstawienia – swój czas wolny uczniowie przeznaczają na przygotowania oraz próby.

Szkoła podstawowa

Dzieci uczestniczą również w zajęciach pozalekcyjnych takich jak tenis, basen, sztuki walki, układanie kwiatów, rysunek czy kaligrafia. Zazwyczaj nie opuszczają one szkoły przed godziną 17, a niekiedy nawet przed 19. Na tym etapie nauki nie zostają im zadawane prace domowe.

Szkoła podstawowa

Niezależnie od wyników, każde dziecko otrzymuje promocję do klasy wyżej. Nawet w przypadku kłopotów z nauką i niezadowalających wyników na egzaminach, może ono kontynuować edukację. Niestety, słaby uczeń traci szansę na dostanie się do prestiżowego liceum. Godzina lekcyjna trwa 45 minut.

Szkoła średnia niższego stopnia

Nauka w szkole średniej niższego stopnia trwa trzy lata i jest obowiązkowa. Podobnie jak w przypadku szkół podstawowych większość japońskich gimnazjów stanowią placówki publiczne. Klasy liczą średnio 33 uczniów Wydłużeniu ulega czas nauki – godzina lekcyjna trwa 50 minut, a w programie dydaktycznym pojawiają się nowe przedmioty, między innymi język obcy - głównie angielski.

Szkoła średnia niższego stopnia

Mimo wysokich i restrykcyjnych wymagań, nikt się buntuje. Wyniki szkoły średniej niższego stopnia przesądzają o dalszych losach i możliwości kariery, dlatego japońskie dzieci dokładają wszelkich starań, aby jak najlepiej wypaść w testach. Wszyscy uczniowie przychodzą do szkoły w identycznych mundurkach, a ekstrawagancje typu: ostry makijaż, piercing, tatuaże czy farbowane włosy – są surowo zabronione

Szkoła średnia wyższego stopnia

Wszystkie szkoły średnie wyższego stopnia są płatne i nieobowiązkowe. Do tych najlepszych niełatwo się dostać – są zarezerwowane wyłącznie dla najzdolniejszych uczniów. W prestiżowych liceach rodzice wydają na kształcenie dziecka ponad 1 000 000 jenów rocznie. Natomiast średnia krajowa w pierwszym roku nauki w liceum wynosi: czesne – 346,296, wpisowe – 163,902 jenów, dodatkowe opłaty – 18 1829, w sumie 692 027 rocznie.

Egzaminy

Egzaminy testowe towarzyszą młodemu Japończykowi na każdym etapie edukacji – począwszy od testów przeprowadzanych w szkole podstawowej po koszmarnie trudne egzaminy wstępne na uczelnię. W szkole średniej testy z pięciu najważniejszych przedmiotów są przeprowadzane pięć razy do roku. Każdy z nich trwa kilka godzin, a uczniowie ze wszystkich szkół piszą je jednocześnie. Ocena z egzaminu jest procentowa i nie zamienia się jej na stopnie.

Uczelnie wyższe

Zwieńczeniem szkolnej edukacji jest mordercza walka o indeksy renomowanych uczelni (zjawisko to Japończycy określają mianem jukensensō – „wojny egzaminacyjnej”). Kandydaci na uniwersytety państwowe muszą przejść przez dwa egzaminy: pierwszy ma charakter ogólnopaństwowy, drugi – wewnętrzny i jest przygotowany przez daną uczelnię. Na niektórych prestiżowych uniwersytetach liczba kandydatów jest tak duża, że pierwszy test służy eliminacji wstępnej. W przypadku wyższych szkół prywatnych aplikanci zdają tylko jeden egzamin (wewnętrzny).

Uczelnie wyższe

Duża konkurencja sprawia, że wielu kandydatom nie udaje się dostać na wymarzone studia. Mogą oni szukać miejsca na gorszych uczelniach bądź przeczekać rok i zdawać egzamin po raz kolejny (rekordziści próbują po 8-9 razy). Niestety, wielu młodych ludzi nie wytrzymuje egzaminacyjnej presji i po oblaniu egzaminu na wyższą uczelnię odbiera sobie życie.

Kadra nauczycielska

Nauczyciele – niezależnie od poziomu i typu szkoły – cieszą się bardzo dużym prestiżem społecznym. Na ten stan rzeczy w dużej mierze wpływają uwarunkowania kulturowe – w Japonii sensei („nauczyciel”, „mistrz”, w dosłownym tłumaczeniu „ten, który urodził się wcześniej”) – od zawsze otaczany był czcią i szacunkiem. Ten etos przetrwał do dzisiaj, a uczniowie wielu szkół wciąż używają tego określenia, mówiąc o najbardziej poważanych i lubianych pedagogach.

Kadra nauczycielska

Choć w podstawówkach najczęściej uczą panie (60%), stanowiska kierownicze zwykle obejmują mężczyźni. Na poziomie gimnazjalnym i licealnym stanowią oni już dwie trzecie kadry nauczycielskiej oraz 99% dyrektorskiej. Nauczyciele szkół podstawowych są zasadniczo odpowiedzialni za wszystkie przedmioty, natomiast w szkołach średnich – podobnie jak w Polsce – każdy nauczyciel prowadzi własne zajęcia zgodnie z uzyskaną specjalizacją.

Koszty edukacji

Presja na sukces

Japoński system edukacji preferuje zdolnych uczniów, natomiast nie daje większych szans dzieciom słabym i przeciętnym. W Polsce nastolatek, który np. nie zdał matury (lub zdał ją kiepsko), po upływie roku może powtórnie przystąpić do egzaminu dojrzałości, a po uzyskaniu dobrej oceny – zdać na dobrą uczelnię. W Japonii porażka egzaminacyjna na poziomie szkoły podstawowej lub gimnazjum w praktyce determinuje dalsze losy ucznia. Po skończeniu kiepskiego gimnazjum dziecko i tak nie ma szans na dostanie się do dobrego liceum, co z kolei zamyka mu drogę na studia na prestiżowej uczelni.

Bibliografia

• https://policealna.gowork.pl/blog/system-szkolnictwa-w-japonii-ocenianie-etapy-nauczania/?fbclid=IwAR0w_SIcscVlUWw45i1RmpzNBqmE4L0C_67vQJUFlgT0VNr3SvS2Ler6bbU
• https://ideologia.pl/system-edukacyjny-w-japonii/?fbclid=IwAR0sO3DDmd5enV1Ah_Iwhq3-P-5w8iqfybVpHCSbfrNJln89Ypm7GtfKYys

www.yourweb.com

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!