Tony Halik

Tony Halikpolski podróżnik

Wojciech Wanot Va

Tony Halik, właściwie Mieczysław Sędzimir Antoni Halik (ur. 1921 w Toruniu, zm. 1998 w Warszawie). Był: - podróżnikiem, - dziennikarzem, - pisarzem, - operatorem filmowym, - fotografem, - autorem programów telewizyjnych o tematyce podróżniczej (z partnerką Elżbietą Dzikowską).

Swoją przygodę z podróżami Tony Halik rozpoczął w wieku czternastu lat, gdy w czasie wakacji, wbrew woli ojca, popłynął jako flisak na tratwie z Płocka do granic Wolnego Miasta Gdańska. Wyprawa zakończyła się interwencją Straży Granicznej, która pod eskortą odstawiła małoletniego podróżnika do domu.

Jego fascynacja plemionami indiańskimi prowadziła do częstych wyjazdów. Wraz z żoną Pierrette wielokrotnie odbywał podróże do amazońskiej dżungli. Ich pierwszą wędrówką w poszukiwaniu indiańskich plemion była wyprawa żaglówką Halikówka wzdłuż rzeki Parana.

W 1976 dotarł do legendarnej stolicy Inków - Vilcabamby.

Był prawdziwym przyjacielem Indian, którzy nazywali go Białym Indianinem. W swoich wypowiedziach bardzo często bronił ich praw i potrzeb. W 1979 roku, za film ukazujący ludobójstwo brazylijskich plemion, zdobył w Stanach Zjednoczonych nagrodę Humanitas Prize.

Przez ponad dwadzieścia lat prowadził z Elżbietą Dzikowską programy (ponad trzysta) dla TVP: Tam, gdzie pieprz rośnie, Tam, gdzie rośnie wanilia, Tam, gdzie kwitną migdały, Tam, gdzie pachnie eukaliptus Pieprz i wanilia.

Najsłynniejszą podróż, którą nazwał „180 tysięcy kilometrów przygody”, rozpoczętą w 1957 roku, odbywał w towarzystwie żony Pierrette. Przejechali wówczas jeepem z Ziemi Ognistej do Alaski. Wyprawa trwała cztery lata, 1536 dni, podczas których przemierzyli 182 624 kilometry i wydali ponad 80 tysięcy dolarów. Odwiedzili 21 krajów, przekroczyli 140 rzek i bagien, wybudowali 14 mostów i zmienili 8 kompletów opon. Dotarli również na 5200 m n.p.m. Podróżowali w temperaturach od -50 do +60°C. Podczas wyprawy używali namiotu Turin z nieprzemakalną podłogą i podwójnym dachem, który rozbijali aż 684 razy. Podczas tej podróży, 5 stycznia 1959 roku, na świat przyszedł syn Tony Halika – Ozana. Swoje imię otrzymał on na cześć Indianina, który uratował Halikowi życie podczas walki dwóch zwaśnionych plemion. Wszystkie przygody jakie przeżyli podczas tej wyprawy opisane zostały w książce pt. „180 tysięcy kilometrów przygody”.

Ze swoich wypraw Tony Halik i Elżbieta Dzikowska przywozili wiele pamiątek: myśliwskie trofea, plemienne ozdoby, broń, amulety, ceramikę i egzotyczne kapelusze, które gromadzili w swoim warszawskim domu. Wszystkie te przedmioty wybierane były jednak z myślą o widzach oglądających ich programy.

Zrealizował około czterysta filmów dokumentalnych. Napisał trzynaście książek, wiele artykułów do gazet oraz współtworzył komputerową Encyklopedię świata.

Tony Halik miał ogromne zdolności językowe. Mówił po - hiszpańsku, - angielsku, - francusku, - portugalsku, - włosku, - rosyjsku, - niemiecku, - czesku, - a także w trzech narzeczach indiańskich.

Opowieść Tonego Halika o szmaragdach...

O sobie samym mówił, że jest urodzony dla przygody: „Od dzieciństwa dręczyło mnie to samo pragnienie: zobaczyć, co kryje się za ścianą, za górą, za morzem…”