wulkany

Plutonizm i wulkanizm

Plutonizm

Plutonizmem nazywa się wszystkie procesy geologiczne związane z magmą, czyli płynną masą skalną znajdującą się głęboko pod powierzchnią Ziemi.

Przez jej działalność powstają chociażby intruzje magmatyczne.

Intruzje magmatyczne powstają poprzez ingerencje magmy w otaczające ją stałe skały. Może ona wciskać się we wszelakie szczeliny i pękniecią, a także zbierać się między określonymi warstwami skalnymi. Do takich intruzji należą głównie lopolity, lakolity, batolity, dajki oraz sille

Wulkanizm

Wulkanizm to wszystkie procesy w wyniku których magma wydobywa się na powierzchnię jednocześnie stając się lawą. Stąd miejsca wydobywania nazywane są wulkanami. Te procesy nazywane są erupcjami, dzięki którym wulkany można podzielić na kilka rodzajów. Poza lawą podczas erupcji mogą wydobywać się także:

• różnego rodzaju gazy np. para wodna, dwutlenek węgla i siarkowodór
• materiały piroklastyczne, czyli oddzielne fragmenty lawy, które z kolei dzielą się na:

-bomby wulkaniczne -lapille -popioły wulkaniczne

Podział

wulkanów

Wulkan eksplozywny

Charakteryzuje się mocną i gwałtowną erupcją, podczas której wydobywają się zarówno gazy jak i materiały piroklastyczne. Stożek, czyli szczyt wulkanu, jest stosunkowo niewielki, a sam wulkan stromy. Wulkanem eksplozywnym jest na przykład Mayon znajdujący się na Filipinach

Wulkan efuzywny

Wulkan efuzywny (inaczej wylewny) różni się bardzo od eksplozywnego. W jego przypadku erupcja zachodzi spokojnie i łagodnie, a na powierzchnię wydostaje się jedynie magma, która następnie rozlewa się na długie odległości. Jego stożek i stoki są zazwyczaj gładkie i rozległe. Takim wulkanem jest na przykład Manua Kea na Hawajach

Stratowulkan

Stratowulkan (wulkan mieszany) to wulkan który łączy w sobie cechy wulkanu eksplozywnego oraz efuzywnego. Oznacza to że podczas jego erupcjii gwałtowne eksplozje są przeplatane łagodnymi wylewami. Jego stożek jest wysoki i ma duże rozmiary, mimo tego jest stromy. Przykładowo można wspomnieć o wulkanie Etna we Włoszech

Superwulkan

Superwulkan to wulkan nieco różniący się od pozostałych. Przeważnie powstaje on bardzo gwałtownie, gdy magma która zbierała się głęboko pod ziemią osiąga swój limit. W tym momencie następuje potężna eksplozja, która pozostawia po sobie zdumiewająco wielki krater, ale erupcja superwulkanu może zajść także w trochę inne sposoby.

Jednym z najbardziej znanych superwulkanów jest superwulkan znajdujący się w Parku Narodowym Yellowstone w Stanach Zjednoczonych, nazywany także Kalderą Yellowstone

Budowa wulkanu

ognisko magmowe

Zima wulkaniczna

Zima wulkaniczna to ciekawe zjawisko, lecz mimo nazwy nie ma ono nic wspólnego z tą porą roku. Zimą wulkaniczną określa się zjawisko globalnego obniżenia się temperatury. Jest ono powodowane erupcją wulkanu, podczas której do atmosfery dostają się ogromne ilości gazów. Gazy te przysłaniają słońce więc mniej promieni świetlnych dociera na ziemię przez co jest zimniej

Rok bez lata-czyli wybuch wulkanu Tambora

Rokiem bez lata określa się rok 1816. Podczas owego roku wystąpiło mnóstwo anomalii klimatycznych, głównie dotyczących niskiej temperatury. Stąd też nazwa. Rok bez lata był przypadkiem zimy wulkanicznej, wywołanej przez wybuch wulkanu Tambora w Indonezji. Zadziwiające jest to, że sama erupcja miała miejsce w kwietniu roku 1815, mimo tego to w roku 1816 tymczasowe zmiany w klimacie były tak intensywne i niebezpieczne. Rok bez lata dotknął głównie Ameryki Północnej i Europy. Spowodował on wyniszczenie plonów. Skrajne temperatury, wielkie ilości opadów i niemożność uprawy żywności z powodu wymrożenia gruntu spowodowały wiele zgonów i doprowadziło do klęski głodowej

Dziękuję za uwagę