Sądy i trybunały

SĄdy I trybunały

Parlament, jako organ władzy ustawodawczej, tworzy prawo. Rząd i prezydent wprowadzają prawo w życie. Aby taki system działał sprawnie muszą funkcjonować organy, które wykonują władzę sądowniczą, czyli czuwają nad przestrzeganiem przepisów.

W Konstytucji RP zapisano, że władzę sądowniczą sprawują sądy i trybunały niezależne od innych organów.

Sądy i trybunały

Swoje wyroki wydają w imieniu państwa polskiego

Działalność sądów polegająca na rozstrzyganiu sporów i osądzaniu przestępstw na podstawie obowiązującego prawa nazywamy wymiarem sprawiedliwości

Każdemu obywatelowi przysługuje prawo do tego, aby jego sprawa została jawnie i sprawiedliwie ropatrzona przez odpowiedni sąd.

W Polsce funkcjonują:

* Sąd Najwyższy * sądy powszechne * sądy administracyjne * sądy wojskowe

Rola sędziów

Bardzo ważną funkcję w wymiarze sprawiedliwości pełnią sędziowie. Podczas prowadzenia procesów sądowych i przy wydawaniu wyroków muszą oni zachować bezstronność. Oznacza to, że nie powinni się opowiadać po żadnej ze stron sporu - przez wzgląd na tę zasadę nie mogą należeć do partii politycznych i związków zawodowych.

Rola sędziów

Wywieranie na nich nacisków jest niedopuszczalne i karalne.

Niezawisłość sędziowską gwarantuje Konstytucja RP, której zapisy mówią o:

- immunitecie - sędzia nie może bez zgody sądu aresztowany lub oskarżony z wyjątkiem sytuacji, w której zatrzymano go w trakcie popełnienia przestępstwa, - nieusuwalności sędziego - nie można go zwolnić z urzędu, przenieść do innego sądu lub na inne stanowisko jeżeli nie wyraża na to zgody. Wbrew jego woli może to nastąpić jedynie w przypadkach zapisanych w ustawie i tylko wtedy, gdy zgodzi się na to sąd.

Prokuratorzy i obrońcy

W procesach sądowych dotyczących spraw karnych odgrywają ważną rolę. Prokurator - to urzędnik państwowy, którego zadaniem jest ściganie przestępstw. Jeżeli dojdzie do wniosku, że jakaś osoba popełni zabroniony prawem czyn , kieruje do sądu akt oskarżenia- pismo, w którym domaga się jej ukarania. W trakcie rozprawy prokurator stara się udowodnić swoje zarzuty wobec oskarżonego i doprowadzić do wydania przez sąd wyroku skazującego (np. pozbawienie wolności) Obrońca reprezentuje osobę , której postawiono zarzuty. Dba o to, by przestrzegano przysługujących jej praw i broni ją przed sądem. Może podejmować tylko te działania, które będą korzystne dla oskarżonego. Obrońcą może zostać adwokat lub radca prawny. Oskarżony ma prawo samodzielnie zdecydować, kto będzie występował w jego imieniu. Jeśli nie stać go na zatrudnienie prawnika, może zwrócić się do sądu o przyznaie mu tzw. obrońcy z urzędu.

Zapisz w zeszycie: Gwarancje niezawisłości sędziów: – immunitet sędziowski – zakaz zatrzymania i aresztowania bez zgody właściwego sądu – nieusuwalność z urzędu Zasada niezawisłości sędziów: - sędziowie podlegają tylko konstytucji i ustawom - sędziowie przy orzekaniu kierują się jedynie przepisami prawa i własnym sumieniem Zasada niezależności sądów – są odrębną władzą państwową – orzeczenia sądów nie mogą być zmieniane przez władzę wykonawczą i władzę ustawodawczą Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego – od każdej sprawy rozpatrzonej w sądzie pierwszej instancji musi istnieć możliwość odwołania się do sądu drugiej instancji

W Konstytucji RP wymienione zostały inne organy władzy sądowniczej tj:

* Trybunał Konstytucyjny * Trybunał Stanu

Trybunał Stanu a. Trybunał Stanu jest organem sądowym, który sądzi najwyższych urzędników państwowych b. Trybunał Stanu sądzi: – prezydenta za naruszenie konstytucji, ustaw oraz za przestępstwa pospolite – członków Rady Ministrów za naruszenie konstytucji, ustaw oraz za przestępstwa popełnione w związku z zajmowanym stanowiskiem – prezesów Narodowego Banku Polskiego, Najwyższej Izby Kontroli oraz członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji za naruszenie konstytucji i ustaw – posłów i senatorów za naruszenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, wiążącej się z czerpaniem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego

Zapisz w zeszycie:Władza sądownicza: Konstytucja RP mówi,że władzę sądowniczą w Polsce sprawują sądy i trybunały: - wydają one wyroki w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej W Polsce funkcjonują : - Sad Najwyższy , - sądy powszechne, - sądy administracyjne , - sądy wojskowe.

Diękuję za uwagę!