Stanisław Lem

Stanisław Lem

Stanisław Herman Lem urodził się we Lwowie 12 lub 13 września w 1921 roku. Zmarł w Krakowie 27 marca w 2006 roku. Spędził większość swojego życia na Ukrainie i w Polsce.

Dzieciństwo

Samuel Lem - ojciec i Sabina Woller - matka. Dzieciństwo i młodość Stanisław spędził we Lwowie, w zamożnym domu. Jego rodzice mieli żydowskie korzenie jednak twierdził w późniejszych latach, że był wychowany jako katolik, a ze względów moralnych deklarował, że jest ateistą; Był uczniem II Państwowego Gimnazjum im. Karola Szajnochy we Lwowie. Wyniki badań nad inteligencją uczniów przeprowadzone przez tamtejsze władze oświatowe wykazały, że był najinteligentniejszym dzieckiem w południowej Polsce. Na początku lata 1939 zdał maturę. Ulubionymi lekturami Lema były w tym czasie utwory Grabińskiego, Umińskiego, Verne’a i H.G. Wellsa.

Rodzina

Rodzice przyszłego pisarza zaręczyli się jeszcze przed I wojną światową, ślub jednak musiał zostać przełożony, ponieważ Samuel Lem, lwowski lekarz, został zaciągnięty do armii austriackiej i po upadku twierdzy Przemyśl, trafił do niewoli rosyjskiej. Po powrocie do Lwowa został asystentem na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza. Był cenionym laryngologiem. Od czasu do czasu publikował wiersze i prozę w lwowskiej prasie.

Okres II wojny światowej

Po wybuchu II wojny światowej w zajętym przez Związek Radziecki Lwowie Stanisław Lem w 1940 r. rozpoczął studia medyczne na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Lwowskiego. Wcześniej próbował dostać się na Politechnikę Lwowską, jednak mimo zdanego egzaminu nie został przyjęty na te studia ze względu na pochodzenie. Naukę przerwała w 1941 inwazja Niemiec na ZSRR i niemiecka okupacja, podczas której zamknięto wszystkie lwowskie uczelnie. W 1943 roku musiał kolejny raz zmienić tożsamość i adres zamieszkania, gdyż obawiał się aresztowania za ukrywanie wcześniej na strychu kolegi pochodzenia żydowskiego. W 1944, po ponownym wkroczeniu do Lwowa Armii Czerwonej, kontynuował studia medyczne.

Twórczość

Stanisław Lem jest najczęściej tłumaczonym polskim autorem. Jego książki zostały przetłumaczone na 41–42 języki. Jedne z bardziej popularnych dzieł pisarza to: ''Bajki Robotów'', ''Solaris'', ''Cyberiada'', ''Niezwyciężony'', ''Austronauci''.

Filmy na podstawie książek:

Książka :

Film:

1. ''Astronauci'' 2. ''Solaris'' 3. ''Bajki Robotów'' 4. ''Czy pan istnieje, Mr. Johns?''

1. ''Milcząca Gwiazda'' 2. ''Solaris'' 3. ''Bajki Robotów'' 4. ''Roly Poly''

Co przewidział Lem?

Jedne z najpopularniejszych to...

Śmierć

Pod koniec życia podupadł na zdrowiu. Na kilka tygodni przed śmiercią znalazł się w szpitalu z objawami niewydolności nerek i zapalenia płuc. Zmarł 27 marca 2006 roku w szpitalu w Krakowie, przed ukończeniem 85 lat. 4 kwietnia 2006 roku zgodnie z jego ostatnią wolą urna z prochami została złożona na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Upamiętnienia

1. Jacek Kaczmarski w utworze „Ogłoszenie w Kosmos”, oddał hołd wtedy żyjącemu Lemowi. 2. Po śmierci pisarza Maciej Maleńczuk napisał tekst piosenki „Lema pamięci kosmiczny pogrzeb”. 3. Nazwiskiem pisarza została nazwana planetoida (3836) Lem, a także ulice w niektórych polskich miastach. 4. 21 listopada 2013 wystrzelono w kosmos rakietę, na której pokładzie znajdowała się nanosatelita BRITE-PL „Lem”. 5. Jego imię nosi także Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kowarach oraz Ogród Doświadczeń w Krakowie. 6. 21 października 2011 z okazji 90. rocznicy urodzin Lema wydawnictwo Powergraph opublikowało antologię opowiadań fantastycznych. 7. 23 listopada 2011, z okazji 60. rocznicy wydania ,,Astronautów’’, pierwszej powieści Lema, wyszukiwarka Google przygotowała specjalnego Google Doodle z animacją i mini grą. 8. Uchwałą Sejmu RP IX kadencji z 27 listopada 2020 zdecydowano o ustanowieniu roku 2021 Rokiem Stanisława Lema.

Ciekawostki

1. Chociaż w dokumentach widnieje data 12 września jako data jego urodzin, faktycznie przyszedł na świat dzień później, 13 września. Jak sam pisał po latach w liście do swojego przyjaciela, rodzice podali inną datę jego narodzin, aby uniknąć pecha. 2. Polski pisarz science fiction zgodził się wziąć udział w eksperymencie i pod opieką psychiatry, zażył psylocybinę (środek silnie halucynogenny). Określił swoje wrażenie jako „ciekawe”, ale gdy zaproponowano mu powtórzenie eksperymentu, nie skorzystał z tego. 3. Choć sam pisarz nigdy nie poleciał w kosmos, to w przestrzeni kosmicznej znalazły się aż dwa obiekty ochrzczone jego nazwiskiem. Jednym z nich jest odkryta 22 września 1979 r. planetoida nr 3836. Drugim jest pierwszy polski satelita naukowy wystrzelony 21 listopada 2013 roku. 4. Co szczególnie irytowało Stanisława Lema? Pewnie lista mogła być długa, lecz w jednym ze swoich wywiadów o współczesnej technice z wielką złością mówił o robotycznych psach i kotach. Stwierdził, że to "dobre dla dzieci do 10 roku życia” oraz ‘’ja bym żadnej ilości psów nie zamienił na takiego elektronicznego bałwana, który udaje, że szczeka”.

CZAS NA GRĘ!

Dziękujemy!

Agata Sowulewska i Natalia Dutkiewicz 6H