gady

GADY - kręgowce, które opanowały ląd

Gady przez ponad 200 milionów lat były panami lądów, mórz, a przez pewien czas nawet powietrza. Jednak 66 milionów lat temu wyginęły dinozaury i większość przedstawicieli pozostałych grup gadów.

Występowanie

Gady są pierwsza grupą zwierząt, która przystosowała się do życia w pełni na lądzie. Rozród i rozwój gadów przebiega na lądzie. Występują na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy.

Gady są zmiennocieplne. Są zwierzętami wybitnie ciepłolubnymi, zdolnymi do przeżycia nawet w gorącym pustynnym klimacie. W klimacie umiarkowanym żyje niewiele gatunków gadów - mają małe rozmiary i zapadają w stan odrętwienia zimowego.

Gady regulują temperaturę przez wygrzeanie się na słońcu, wchodzenie do wody lub chowanie w szczelinach skał.

Wśród gadów wyróżniamy...

Ciało jaszczurki jest podzielone na głowę, tułów i ogon

Budowa gadów

str. 104

Budowa gadów

Komórki barwnikowe w skórze zapewniają ubarwienie kryptyczne, czyli maskujące przed wzrokiem drapieżników lub ubarwienie ostrzegawcze. Niektóre gatunki mają zdolność do zmiany ubarwienia w zależności od barwy podłoża, na którym się aktualnie znajdują, np. kameleon.

Oddychanie u gadów

Gady oddychają TYLKO za pomocą gąbczastych płuc. Ich wnętrze podzielone jest na komory, co zwiększa powierzchnię wymiany gazowej.

Podsumowanie

Przystosowanie do życia na lądzie

1. Skóra sucha, zwykle pozbawiona gruczołów, nie przepuszcza wody i gazów. 2. Naskórek wytwarza łuski (u jaszczurek i węży) lub tarczki (u żółwi). 3. Gąbczaste płuca - narząd wymiany gazowej. 4. Powieki chroniące przed uszkodzeniami i zapewniają odpowiednie nawilżenie. 5. Dobrze rozwinięte zmysły smaku, węchu i czucia. 6. Dobrze umięśnione kończyny (oprócz węży). 7. Ostre pazury, które służą do kopania nor w ziemi, rozszarpywania ofiary, poruszania się.

Rozmanażanie gadów odbywa się na lądzie. Większość jest jajorodna. Niektóre gatunki są jajożyworodne.U wszystkich występuje zapłodnienie wewnętrzne - zachodzi wewnątrz organizmu samicy.

Rozwój prosty

Błony płodowe umożliwiły rozmnażanie się na lądzie. Zapewniają zarodkowi wzrastanie w środowisku wodnym, ochronę oraz substancje odżywcze. Gady zaliczamy do pierwszych owodniowców.

Krokodyle, w przeciwieństwie do innych gadów, opiekują się potomstwem

Zadania