TEATR ABSURDU

Teatr absurdu

Pamiętajcie, by klikać ruchome elementy.

Ala Krawczyk

Po dzisiejszej lekcji powinieneś umieć:

• przedstawić genezę teatru absurdu
• podać nazwiska jego twórców na gruncie światowym i polskim
• wyliczyć cechy charakterystyczne teatru absurdu
• udowodnić, że Tango S. Mrożka należy do tego gatunku.

Obejrzyj teledysk. Na jego podstawie spróbuj określić cechy teatru absurdu.

Jean Genet

Eugène Ionesco

Arthur Adamov

Samuel Beckett

Twórcy światowego teatru absurdu

Sławomir Mrożek

Przedstawiciele w Polsce Witkacy

Przedstawiciele teatruabsurduw Polsce

Stanisław Grochowiak

Tadeusz Różewicz

Witkacy

Jerzy Broszkiewicz

Teatr absurdu

(antyteatr lub nowy teatr)

jest nurtem w dramacie współczesnym, który zapoczątkowany został w latach 80. XIX wieku we Francji. Szczególnie popularny był w latach 1950-1965. Nazwa nawiązuje do egzystencjalistycznego poczucia absurdalności świata. Teatr absurdu skierowany był przecie tradycyjnym formom teatralnym. Pojęcie to pojawiło się po raz pierwszy w 1961 r. w książce Martina Esslina.

Zapoznaj się z definicją teatru absurdu ze słownika terminów literackich, a następnie podkreśl w niej elementy, które można odnaleźć w Tangu Mrożka.

teatr absurdu Jeden z głównych kierunków w XX-wiecznym dramacie i teatrze, operujący groteską i parodią. Punktem wyjścia utworów teatru absurdu jest zazwyczaj niemal realistycznie zarysowana sytuacja, potworniejąca w toku akcji dramatycznej, traktowana jako pretekst do rozwoju niezwykłych wydarzeń [...]. Działania bohaterów pozbawione tu zostały motywacji psychologicznych, są oni tworami groteskowymi, określonymi w pełni przez niezwykłość sytuacji. Dużą rolę gra polemika ze stereotypami zachowania i przede wszystkim mówienia. Utwory reprezentatywne dla teatru absurdu pisane są z reguły językiem potocznym, w taki jednak sposób, by ujawnić jego ograniczenia i banalność.

Słownik terminów literackich, pod red. Janusza Sławińskiego, Wrocław 2008, s. 570.

Przeczytaj fragment pracy znawcy teatru, a następnie znajdź w sztuce Mrożka elementy, które pozwalają zakwalifikować ją jako dramat absurdu.

Teatr absurdu jest teatrem ludzkiej samotności. Nie jest to jednak teatr idei. Dramatopisarze Ci interesują się nie ideami, ale tematem pustki, frustracji, rozpaczy, śmierci, które są ich tematem obsesyjnym. […] Mamy tu do czynienia z dramatem cząstkowym. Jego tradycyjne elementy zostały właśnie przekreślone. Zamiast fabuły jest sytuacja, która ma określić doznania emocjonalne. Fabuła prezentuje natomiast kilka różnych sytuacji dramatycznych. Tutaj jednak sytuacja ma zastępować fabułę. Ta redukacja sytuacji dramatycznych, składających się na konstrukcję fabularną, do jednaj podstawowej sytuacji, jest właśnie tajemnicą teatru absurdu.

O teatrze absurdu bez egzaltacji, Kronika, „Dialog” 1962, nr 8.

Przeczytaj fragment pracy znawcy teatru, a następnie znajdź w sztuce Mrożka elementy, które pozwalają zakwalifikować ją jako dramat absurdu.

Dramat absurdu jest współczesnym dramatem metafizycznym, mówiącym o tragicznej niepewności człowieka, który stoi na pustej scenie, niepewny prawdziwości wszystkiego, co go otacza – ani sceny, ani teatru, ani samego świata, ani Boga. Kwestionując na koniec swą własną realność, okazuje się tragicznym bohaterem komicznej gry pozorów istnienia. Tylko pytanie o Demiurga i sens pozostaje zawieszone w próżni. Dramat staje się pretekstem do zabawy i medytacji. […] Przemieszanie śmiechu i powagi, łączenie scen komediowych i tragicznych, wyrażanie natury świata za pomocą groteski znane jest od wieków. Średniowieczne misterium, drama osiemnastowieczna, dramat Szekspirowski, dramat romantyczny itp. konwencje pokazały, że granice między komizmem a tragizmem bywają płynne. Jak się wydaje, dopiero dramat absurdu stworzył nową jakość estetyczną w momencie, gdy przypisał chwytom tragedii funkcje komediowe, a farsie nadał moc dyskursu filozoficznego. Poetyka sprzeczności, tworzenia antynomii, odkrywanie wartości dramatycznej w nagłych spięciach starego chwytu z nowym kontekstem sprawiło, że dramat absurdu mógł próbować wyrazić świadomość człowieka XX-wieku.

Anna Krajewska Dramat absurdu w Polsce, Poznań 1996

Cechy teatru absurdu

niejednolitość nastroju

świat groteskowy

ekscentryczność

antyrealizm

pesymistyczna wizja świata i człowieka

absurdalność

niejednorodność stylowa

parodystyczny stosunek do panujących konwencji literackich

Teatr absurdu w "Tangu"

świat groteskowy

niejednolitość nastroju

ekscentryczność

antyrealizm

pesymistyczna wizja świata i człowieka

absurdalność

niejednorodność stylowa

parodystyczny stosunek do panujących konwencji literackich

Reatr absurdu w wydaniu kabaretowym

Reatr absurdu - warsztat

I to już wszystko, co dotyczy "Tanga". Wykonaj jeszcze na podsumowanie pracę domową. Wybierz jeden z zaproponowanych poniżej tematów i napisz konspekt rozprawki, uzupełniając podaną tabelę.