Warsztat twórcy ludowego. Styl zakopiański

Warsztat twórcy ludowego

klasa 4

Styl zakopiański

Styl zakopiański

To sposób budowania domów mieszkalnych i innych budowli oparty na zasadach stosowanych przez ludowych architektów i budowniczych z rejonu Podhala.

Willa Koliba w Zakopanem, fotografia Piotrekwas, domena publiczna

Jak to się zaczęło?

W drugiej połowie XIX wieku Zakopane przeżywało swój rozkwit. Jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać wille stawiane w popularnych wówczas stylach szwajcarskim i tyrolskim.Stanisław Witkiewicz, który postulował wytworzenie narodowego stylu opartego na wykorzystaniu ludowych motywów, namówił Zygmunta Gnatowskiego – zamożnego ziemianina z Podola i kolekcjonera ludowej sztuki góralskiej – do wybudowania swojego domu letniego w stylu zakopiańskim.

Budowę Willi Koliba, pierwszego domu w stylu zakopiańskim, ukończono w 1893 r.

Cechy charakterystyczne stylu zakopiaskiego

spadzisty dach kryty gontem

wysoka podmurówka z kamienia

ściany z budowane z z drewnianych pni przeciętych wzdłuz na pół

dekoracje z drewna ( w kształcie lilii lub tulipana) umieszczone na szczytach dachów

"Słonecka", czyli wąskie listwy przybijane promieniście nad oknami i drzwiami

płaskorzeźby przedstawiające motywy roślinne

dekoracja rzeźbiarska na zewnętrznych ścianach willi Pod Jedlami w Zakopanem

Poza architekturą nierozerwalnie związana ze stylem zakopiańskim jest gałąź sztuki użytkowej, którą Górale pielęgnowali i o którą troszczą się do dziś.

Drewniane góralskie chałupy, choć dawniej skromne, to i tak mieściły wiele interesujących przedmiotów. Głównie sprzętów gospodarskich - niby zwykłych, a jednak oryginalnych ze względu na formy, kształty i zdobienia. Na pierwszy plan wysuwają się meble: łóżka, krzesła, stoły czy szafki.