Kl. VII Uprawa roślin

Produkcja roslinna

Cel lekcji: Poznasz przestrzenne zróżnicowanie głównych upraw w Polsce oraz dowiesz się jakie mają znaczenie gospodarcze

NaCoBeZu: Uczeń: przedstawia przestrzenne zróżnicowanie głównych upraw w Polsce oraz ich znaczenie gospodarcze

Produkcja roslinna z pewnością należy do tych elementów polskiej gospodarki, którymi możemy się chwalić. polska zajmuje czołowe miejsce w Unii Europejskiej w produkcji niektórych ważnych roślin uprawnych, np. :

• Pierwsze miejsce w produkcji jabłek i owsa
• drugie miejsce w produkcji żyta i ziemniaków
• trzecie w produkcji buraków cukrowych
• piąte w produkcji pszenicy

Jak w Polsce uzytkuje się ziemię?

Struktura uzytkowania ziemi w danym kraju zależy przedewszystkim od warunków przyrodniczych. Uzytki rolne to wszystkie tereny wykorzystywane rolniczo - zajmują 60% powierzchni Polski - sporo! Obejmują one grunty orne, czyli obszary przeznaczone pod uprawy, łąki (kosi się) i pastwiska ( do wypasania zwierzat) oraz sady

60% - dzięki przewadze nizin

W krajach odznaczających się wiekszym udziałem obszarów górskich, mało żyznymi glebami czy niekorzystnymi warunkami klimatycznymi udział uzytków rolnych jest mnijeszy

Znaczny udział uzytków rolnych powoduje, że zbiory wielu roslin sa wysokie, nawet jeśli plony nie nalezą do najwyższych w Europie

Najwiekszą powierzchnię uzytków rolnych w Polsce zajmują grunty orne. Uprawia sie na nich : zboza, rosliny przemysłowe ( buraki cukrowe, rzepak), warzywa, a także rośliny pastewne ( np. groch, bobik, kukurydza )

Zbiór pojeć rolnika

Zbiory - całkwota ilość zebranych płodów rolnych wyrażana najczęściej w tonach ( t) Plony-( to zbiory z 1 ha) - ilość płodów rolnych uzyskana z jednostki powierzchni, np. hektara

Wielkość plonów wyraża sie najczęściej w decytonach na hektar ( dt/ha) Decytona to 100 kg, czyli 0,1t - kwintal

Areał powierzcjnia gruntów wykorzystywanych pod uprawę danej rośliny

Zboża

Ponad 70% cakowitej powierzchni upraw w naszym kraju zajmują zboża. Wiąże się to przedewzystkim z opłacalnością ich produkcji i dużym zapotrzebowaniem na nie w przemyśle spożywczym. Najwiekszym areał upraw zajmuje pszenica - bardzo wymagająca

Zboża - pszenica

Najwięcej pszenicy uprawia się na Żuławach wiślanych, Nizinie Śląskiej i Wyżynie Lubelskiej Dzieje się tak dlatego, że pszenica ma najwyższe wymagania klimatyczne i glebowe ze wszystkich zbóż

Z ziaren pszenicy otrzymuje się na przykład najlepsze gatunki mąki

Jęczmień

Pszenżyto

Nieco większe obszary zajmuja uprawy jęczmienia. Wykorzystuje się go do produkcji pasz, wielu odmian kaszy oraz piwa

Mniejszą powierzcjnię niż uprawy pszenicy zajmują uprawy pszenżyta - krzyzówka pszenicy i żyta. Odznacza sie niższymi wymaganiami glebowymi niż pszenica, a niektóre jego odmiany dają podobne plony. Jest też bardziej odporne na zmiany warunków pogodowych ( np. na przymrozki czy letnie susze ) Pszenzyto przeznacza się głównie na pasze

Żyto

Żyto ma niewielkie wymagania klimatyczne glebowe, a wtwarza sie z niego głównie paszę i mąkę. Ze wzgledu na niskie plony areał tego zboża stopniowo się zmniejsza ( najcześciej na rzecz pszenżyta), bo daje mniejsze plony - pieczywo zytnie jest drogie

Ziemniaki i rośliny przemysłowe

Podstawowym produktem żywieniowym w Polsce, obok zbóż, są ziemniaki. Powstaja z nich frytki, chipsy, skrobia i pasze, np. dla trzody chlewnej

Od kilkunastu lat powierzchnia upraw ziemniaków systematycznie się zmniejsza. Jest to spowodowane głównie spadkiem ich znaczenia w produkcji pasz, a także coraz niższymi cenami skupu. Ziemniaki nie są wymagającymi roslinami, dlatego uprawia się je zwykle na obszarach o słabych glebach

Południe Polski

W duzych gospodarstwach rolnych nie karmi się już ziemniakami

Rośliny przemysłowe - rzepak i buraki cukrowe

Do najwazniejszych roślin przemysłowych uprawianych w Polsce należą rzepak i buraki cukrowe Rzepak jest podstawową roślina oleistą - uprawia się na zachodzie kraju Wytwarza się z niego między innymi olej jadalny, biopaliwa oraz pasze w 2018 roku udział rzepaku w ogólnej powierzchni upraw w Polsce wynosił prawie 8%

Rośliny przemysłowe - buraki cukrowe

Buraki cukrowe wymagają dobrych gleb, dlatego uprawia się je na Żuławach Wiślanych, Wyżynie Lubelskiej i Pojezierzu Wielkopolskim - z tych roslin wytwarza się przede wszystkim cukier

Warzywa i owoce

Rozmieszczenie upraw warzyw i owoców zalezy nie tylko od klimatu i jakości gleb, lecz także od bliskości rynków zbytu. Dlatego najwieksze obszary upraw warzyw występują w poblizu miast ( rynek zbytu) Natomiast najwięcej sadów znajduje si\e na Nizinie Mazowieckiej (pomiędzy Łowiczem, Grójcem, i Gorą Kalwarią) oraz w okolicach Sandomierza i na Lubelszczyźnie - uprawia się w nich głównie Jabłka, wiśnie, śłiwki oraz czeresnie

Sady 50% z nich to sady jabłkowe

Polska jest jednym z najwiekszych producentów jabłek na świecie

Dziekuję !!!

• dziś nauczyłem się, że..........
• zrozumiałem, że...........
• zaskoczyło mnie..........
• dziś osiągnąłem założony cel, bo....