Związki wyrazowe, kl.6

Temat:

Związek zgody,rządu i przynalażności.

Info

Wyrazy nadrzędne i podrzędne

związek zgody

Zachodzi on, gdy wyraz określany i określający zgadzają się ze sobą w przypadku, liczbie i rodzaju. W tym związku pozostają ze sobą: - podmiot i orzeczenie, np. rzeka płynęła (l.poj., r. żeński) - niektóre związki rzeczownika i przydawki, np. piękny krajobraz (M., l. poj., r. męski), rzeką Wisłą (N., l.poj., r. żeński)

Kiedy wyraz nadrzędny zmienia formę, wyraz podrzędny robi to samo!

Szukaj rzeczowników! To one najczęściej są wyrazami nadrzędnymi w związkach zgody.

związek rządu

Wyraz nadrzędny rządzi przypadkiem wyrazu podrzędnego. Oznacza to, że wyraz podrzędny musi wystąpić w określonym przypadku, wymaganym przez wyraz nadrzędny. W tym związku pozostają ze sobą: - czasownik i dopełnienie, np. czytam (co?) książkę - dwa rzeczowniki w różnych formach, np. śpiew (czego?) ptaków - rzeczownik i wyrażenie przyimkowe, np. gra (na czym) na skrzypcach

Uwaga! Przypadek wyrazu podrzędnego jest stały. Nawet gdy wyraz nadrzędny zmienił swoją formę.

Jak rozpoznać? Wystarczy, jesli między wyrazem nadrzędnym a podrzędnym postawisz pytanie jednego z przypadków.

związek przynależności

Zachodzi, gdy wyraz określający nie jest rządzony przez wyraz określany i nie musi się z nim zgadzać pod względem formy. W tym związku pozostają ze sobą: - czasownik i okolicznik, np. idę (dokąd?) do lasu - wyrazem nadrzędnym w związku przynależności, oprócz czasownika, może też być przymiotnik lub przysłówek, np. zmęczony (jak?) bardzo

Formy gramatyczne nie mają tu znaczenia. Wyraz podrzędny jest zwykle nieodmienny. Szukaj połączeń logicznych.

Szukaj okoliczników!

Uwaga! Niektóre wyrazy pozostają poza związkami w zdaniu - nie łączą się one z żadną częścią zdania. Zaliczamy do nich: wyrazy wtrącone, np. według ciebie, moim zdaniem, owszem, na pewno, jak wiesz wołacze, np. Kasiu, kolego, słuchaczu wykrzykniki, np. cześć, hej, ojej, ach W zdaniu oddzielamy je przecinkami lub myślnikami. Po wołaczach możemy postawić przecinek lub wykrzyknik.

Info

sprawdź co zapamiętałeś!

sprawdź co zapamiętałeś!