Dziady III

Adam Mickiewicz

Dziady cz. III

oprac. Martyna Kamińska, 2021

Człowieku! gdybyś wiedział jaka twoja władza! Kiedy myśl w twojej głowie, jako iskra w chmurze, Zabłyśnie niewidzialna, obłoki zgromadza I tworzy deszcz rodzajny lub gromy i burze […].

Adam Mickiewicz, Dziady cz. III Prolog, w. 143–146

Geneza

Utwór powstawał w latach 1820–1832. Pierwsza (nieukończona) jego część opatrzona podtytułem Widowisko nie została ogłoszona drukiem za życia autora. Tak zwane Dziady wileńskie (cz. II i IV połączone balladą Upiór) powstawały w latach 1820–1823 w Wilnie i Kownie i wydane zostały wraz z Grażyną w II tomie Poezyj. Dziady drezdeńskie (cz. III) opublikowano w 1832 roku. Dziady. Widowisko ukazały się w zbiorowym wydaniu Pism Mickiewicza (1860).

Co łączy wszystkie części?

Wyświetl film z NE.

Podział tematyczny

Prolog I, II, III IV, V, VI VII, VIII, IX Ustęp

1. Losy narodu i walka z wrogiem.

Jakie represje stosuje zaborca wobec Polaków?

Jakie warunki panują w więzieniu?

(s. 99-104)

Losy...

Rollisona

Wasilewskiego

Cichowskiego

Janczewskiego

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut.

(s. 105, scena I - werset 395 )

(s. 149, scena VII werset 1724)

(s. 163-165, 183)scena VIII - w. 1973-2000, 2063-2147, 2179-2186, 2502-2511)

(s. 106, scena I - werset 439)

Podsumowanie losów narodu polskiego:

• niezawinione cierpienie - tortury, przesłuchania, represje bez powodu
• konfiskata majątków, jedzenia
• wywózka młodzieży w głąb Rosji - tępienie inteligencji
• brak możliwości edukacji
• analogiczne do losów Chrystusa

Jaka metaforyka została zastosowana przez poetę we fragmentach opisujących cierpienie Polaków?

Martyrologia

(gr. martys „świadek”, łac. martyr „męczennik”) – cierpienie, męczeństwo narodu lub pewnej grupy społecznej

+info

Mesjanizm

Wiara w zbawienie ludzkości za sprawą wybranej przez Boga jednostki lub zbiorowości. Klasyczną formą mesjanizmu jest wiara wyznawców judaizmu w pojawienie się Mesjasza. W chrześcijaństwie odpowiada temu zapowiedź ponownego przyjścia Chrystusa. W romantyzmie polskim mesjanizmem nazywa się obecną m.in. w twórczości A. Mickiewicza i J. Słowackiego koncepcję, zgodnie z którą Polacy – dzięki swojemu męczeństwu – przyniosą zbawienie ludzkości.

Jakie postawy wobec represji i zaborcy można zaobserwować i w której scenie?

Jak rozumiesz słowa Wysockiego?

Nasz naród jak lawa. Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi

2. Taka pieśń jest nieśmiertelność...

Wizja poety i poezji w Wielkiej improwizacji.

Subtitle

Która z postaci mogłaby pomóc Polsce pokonać Cara i dlaczego?

*Czym jest pieśń zemsty? Kto ją śpiewa i na kim chce się mścić?

*Pieśń zemsty

Wysłuchaj pieśni i wypełnij tabelę.

*Analiza Małej Improwizacji

Mała improwizacja

1. Czym jest „improwizacja”?2. Jaka symbolika została zastosowana w tekście? (Wskaż jej elementy) 3. Jaki jest cel użycia takiej symboliki?

Co wydarzyło się w celi Konrada po wyjściu innych więźniów?

Analiza Wielkiej Improwizacji

Wielka Improwizacja

Zaznacz w tekście Wielkiej Imrpowizacji cytaty obrazujące stosunek Konrada do:

Boga

Innych ludzi

Poezji

Dlaczego Konrad uważa, że może się mierzyć z Bogiem? (że jest mu równy) Po co wypowiada Bogu walkę? Co mu zarzuca?

Czego Konrad pragnie dla swoich rodaków? Co z tymi, którzy się nie podporządkują jego władzy?

Skąd pochodzi moc Konrada? Czym się przejawia?

Wypełnij tabelę

Z jakim bohaterem kojarzy ci się Konrad?

Przypomnij historię Prometeusza

+info

Konrad a prometeizm

Konrad buntuje się przeciw Bogu, jego bunt jest wzniecony w imię miłości do ludzi i jest wynikiem troski o ich szczęście i wolność. Pojęcie pochodzi od mitycznego tytana Prometeusza, który stworzył człowieka (ulepił go z gliny z domieszką łez) i dla niego wykradł bogom ogień. Kara, na jaką skazano Prometeusza za sprzyjanie ludziom i sprzeciwianie się bogom była bardzo dotkliwa: Zeus kazał przykuć tytana do skały Kaukazu, a ogromny orzeł (w innych wersjach mitu sęp) codziennie przylatywał i wyrywał mu wątroba, która odrastała w nocy. Straszliwe męki trwały ąz do dnia, w którym przybył Herakles i zabił orła oraz rozkuł łańcuchy. Postawa Prometeusza stała się archetypem postawy pełnej humanitaryzmu, bezinteresownej miłości do człowieka oraz gotowości do wystąpienie w imię jego dobra przeciw najwyższym siłom, bogom czy prawom rządzącym światem. To właśnie stanowi istotę prometeizmu, a człowiek reprezentujący tę postawę to prometyta.

Literacki komentarz Andrzeja Bursy

3. Kto ocalił Konrada?

Dlaczego Bóg nie udziela odpowiedzi Konradowi?

Jak się kończy Wielka Improwizacja i co następuje po niej?

Za kogo modli się bohaterka? Co mówi o nim i o jego przeznaczeniu?

Ksiądz Piotr

• Jakie cechy charakteryzują księdza Piotra?
• Jaki jest jego stosunek do Boga?
• Jakie nawiązania do Biblii pojawiają się w widzeniu?
• Jaka jest rola polskiego narodu?

Kim jest tajemniczy wybawca narodu z widzenia Księdza Piotra?

Jeżeli to Konrad jest wybrańcem to dlaczego Bóg odpowiada Księdzu?

3. Wizja Rosji

Praca w grupach

1. Droga do Rosji2. Przedmieścia stolicy 3. Petersburg 4. Pomnik Piotra Wielkiego 5. Przegląd Wojsk 6. Oleszkiewicz

Przeczytaj tekst, następnie postaraj się wykonać zadania z karty pracy.

Omówienie

Tematyka ustępu

Poeta opisuje w sześciu utworach krajobraz północy, żyjących tam ludzi oraz więźniów wiezionych kibitkami przez Syberię (Droga do Rosji); charakter przedmieść Petersburga (Przedmieścia stolicy), dzieje powstania stolicy rosyjskiego imperium, jej architekturę, zwyczaje mieszkańców oraz spotkanie dwóch ludzi – pielgrzyma należącego do grupy więźniów i mieszkającego od dawna w mieście Polaka rozdającego jałmużnę biednym (Petersburg); spotkanie dwóch poetów – pielgrzyma i „wieszcza ruskiego narodu” pod pomnikiem cara symbolizującym tyranię (Pomnik Piotra Wielkiego); paradę wojskową, która kosztuje życie lub zdrowie kilku żołnierzy (Przegląd wojska); tajemniczego polskiego malarza przepowiadającego powódź Petersburga (Oleszkiewicz).

a) Jakie ważne treści zamieścił Mickiewicz w Ustępie? b) Jak zbudowana jest ta część dramatu i jaką pełni funkcję w całym utworze?

Do przyjaciół Moskali

Pytania do tekstu

1) Jaka jest sytuacja liryczna? 2) Kim jest nadawca, a kim adresat wiersza? 3) W jaki sposób wspomina swoich przyjaciół Rosjan? 4) Co mówi o sobie? 5) Czym jest w jego oczach kara? 6) Jaki jest nastrój wiersza? 7) Czemu służą przerzutnie?

Jaki obraz Rosjan wyłania się z Ustępu i wiersza Do przyjaciół Moskali?

Porównaj obrazy Rosjan

Dziady jako dramat romantyczny

Podsumowanie