INNY ŚWIAT

inny świat gustaw herling-grudziński

Ela szymczak

Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) Prozaik i eseista. Urodził się w Kielcach, był żołnierzem kampanii wrześniowej, więźniem NKWD, zesłańcem, uczestnikiem bitwy pod Monte Cassino. 1940 – 1942 przebywał w stalinowskich więzieniach i łagrach – zwolniony w wyniku amnestii, wstąpił do armii Andersa. 1947 – rozpoczął współpracę z miesięcznikiem ‘Kultura”. pracował w rozgłośni Radia Wolna Europa w Monachium. Od 1955 przebywał na stałe w Neapolu. Po wojnie pozostał na emigracji (Anglia, Niemcy, Włochy). Przeżycia z okresu zesłania opisał w ”Innym świecie”, książce, która zdobyła sobie popularność na całym świecie. Innym jego bardzo ważnym dziełem jest „Dziennik pisany nocą”– zapiski dotyczące bieżących wydarzeń, dziejów i piśmiennictwa Rosji oraz ocena sytuacji w kraju i współczesnej polskiej literatury. Przylgnęło do niego miano pisarza-moralisty.

Informacje o autorze

tytuł i motto

Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego nie podobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać.

Fiodor Dostojewski Zapiski z martwego domu

STYL

TEMATYKA

W przeważającej części powściągliwy , czasami obrazowy i poetycki

"Inny świat" to jeden z pierwszych literackich opisów życia w łagrach sowieckich

NARRACJA

GATUNEK LITERACKI

Powieść autobiograficzna,powieść wspomnieniowa, powieść z pogranicza eseju i literatury faktu

Narracja prowadzona w 3 osobie lp. przeplata się z narracją prowadzoną w 1 osobie lp. tzw. odautorska

OBOZOWA RZECZYWISTOŚĆ "INNEGO SWIATA"

Obozy sowieckie spełniały trzy funkcje: 1) eliminowały ze społeczeństwa jednostki „szkodliwe” lub „wrogie”, które poddawano procesowi resocjalizacji (wpojenie norm moralności socjalistycznej). W istocie więzień przekonywał się o bezcelowości oporu. 2) dostarczały tanią siłę roboczą (Sołżenicyn w „Archipelagu Gułag” zauważa, że fala aresztowań nasilała się, gdy władze przystępowały do realizacji którejś z gigantycznych inwestycji przemysłowych 3) utrzymywały monopol władzy komunistycznego państwa poprzez zastraszenie „niepokornych”

KATEGORIE WIĘŹNIÓW

POLITYCZNI

ITEEROWCY

BYTOWNICY

NACMANI

KURZY ŚLEPCY

URKOWIE

LUDZIE Z TRUPIARNI

ZNIEWOLENIE UMYSŁU

Zniewolenie umysłów pozwala wychować niewolników, których można wykorzystać nie tylko do pracy, ale także do zniewalania następnych pokoleń. W taki sposób ustrój totalitarny dąży do panowania nad światem. Jego istotą jest podporządkowanie sobie całego człowieka i całego społeczeństwa. W tym schizofrenicznym świecie człowiek jest zdegradowany, staje się przedmiotem w rękach władzy.

Celem sowieckiej procedury śledczej było doprowadzenie do totalnej dezintegracji osobowości więźnia. Najwyższym stadium tego procesu była tzw. Wielka Przemiana – zabicie ducha wolności, ludzkich odruchów wobec innych, a tym samym doprowadzenie człowieka do takiego stanu psychicznego, w którym biernie przyjmował to, co się wokół niego działo.

OBOZOWE ZAGROŻENIA

CHOROBY

ŚMIERĆ

GŁÓD

PRACA

realia obozu sowieckiego

pozory normalności

ZA CO BOHATEROWIE TRAFILI DO OBOZU ?

Więźniowie jercewskiego obozu zazwyczaj zostali aresztowani za niewielkie przewinienie, przez przypadek lub w wyniku nieszczęśliwego zbiegu okoliczności. Śledztwo opierało się na przekonaniu, że nie ma ludzi niewinnych. Torturowany fizycznie i psychicznie więzień przyznawał się do najbardziej nawet absurdalnych zarzutów, wiedząc, że nie potrafi się obronić.

PRZERAŻAJĄCE WYDARZENIA Z obozu W JERCEWIE

Więźniowie - podział na kotły

szpital w jercewie

personel

miejsce

zasady

kult szpitala

warunki

wpływ szpitala na więźniów

RATOWANIE LUDZKIEJ GODNOŚCI

"Człowiek jest ludzki w ludzkich warunkach, i uważam za upiorny nonsens naszych czasów próby sądzenia go według uczynków, jakich dopuścił się w warunkach nieludzkich (…)".

Gustaw Herling-Grudziński uporczywie szuka dowodów na heroizm ludzki, na obronę człowieczeństwaw tych nieludzkich warunkach.

"INNY ŚWIAT" GRUDZIŃSKIEGO A "OPOWIADANIA" BOROWSKIEGO

Bohater-narrator Innego świata nie poddał się zlagrowaniu (w taki sposób jak - opisywany przez Tadeusza Borowskiego -Tadek). Ich postawy są różne, choć cel ten sam: przeżycie. Jednak w przypadku bohatera Herlinga-Grudzińskiego nie jest to chęć przeżycia za wszelką cenę. Nie za cenę utraty człowieczeństwa. Grudziński mówi: Wyszedłem z Jercewa z iskierką nadziei, której z Oświęcimia nie wyniósł Borowski. Na tym, mówiąc najprościej, polega różnica między nami. Po prostu ja, inaczej niż Borowski, nie straciłem całkowicie wiary w podstawowe wartości ludzkie. Grudziński twierdzi, że nawet w skrajnych warunkach można być prawym i uczciwym, choćby za cenę heroizmu.

"INNY ŚWIAT " JAKO MODEL PAŃSTWA TOTALITARNEGO

TOTALITARYZMSYSTEM ORGANIZACJI PAŃSTWA, POLEGAJĄCY NA INGERENCJI WŁADZ WE WSZYSTKIE FORMY LUDZKIEJ AKTYWNOŚCI I SPRAWOWANIU NAD NIMI KONTROLI

SOWIECKIE ŁAGRY TO MINIATURA PAŃSTWA TOTALITARNEGO

Obóz pracy, opisany w „Innym świecie” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, był częścią państwa totalitarnego i jednocześnie odzwierciedlał zasady, według których taki ustrój funkcjonował.

Na kolejnych stronach znajdziesz argumenty i dowody na poparcie tej tezy.

1. PAŃSTWO TOTALITARNE KONTROLUJE ŻYCIE SPOŁECZNE OBYWATELI

DOWODY

2. PAŃSTWO TOTALITARNE KONTROLUJE ŻYCIE POLITYCZNE OBYWATELI

DOWODY

3. PAŃSTWO TOTALITARNE SPRAWUJE KONTROLĘ NAD ŻYCIEM OSOBISTYM OBYWATELI

DOWODY

4. PAŃSTWO TOTALITARNE SPRAWUJE KONTROLĘ NAD ŻYCIEM INTELEKTUALNYM OBYWATELI

DOWODY

5. PAŃSTWO BYŁO PONAD PRAWEM

DOWODY

ZAKOŃCZENIE INNEGO ŚWIATA

Zakończenie utworu daje jasny sygnał – nie ma usprawiedliwienia dla istnienia „innego” świata, pozbawionego norm moralnych i etycznych, gdzie wszystko jest odwrotnie, gdzie kłamstwo ma przewagę nad prawdą, gdzie niesprawiedliwość triumfuje nad sprawiedliwością, gdzie morduje się ludzi w myśl pokojowej ideologii, gdzie traktuje się drugiego człowieka jak maszynę, narzędzie pracy, a chęć przetrwania sankcjonuje wszelkie działania, nawet te najgorsze. Według Gustawa Herlinga-Grudzińskiego właśnie tak wyglądał świat obozu w Jercewie, którego tak bardzo nienawidził. Dlatego też nie mógł pomóc Jewriejowi, ponieważ całkowicie potępiał czyn, którego ten się dopuścił. Autor „Innego świata” uważał, że człowieka w każdej sytuacji obowiązuje jeden i ten sam kodeks postępowania, nie ważne czy jest się na wolności czy w obozie koncentracyjnym. Takie podejście nazywa się absolutyzmem moralnym.

TO WSZYSTKO . DZIĘKUJĘ ZA UDZIAŁ W LEKCJACH.