Untitled genially

Rozprawka maturalna

Anna Buchwald

Budowa rozprawki: Rozprawka jest wypowiedzią o skonwencjonalizowanej, trójdzielnej budowie, na którą składają się: – wstęp – rozwinięcie – zakończenie.

Zakończenie można uznać za udane, jeśli: – zręcznie podsumowuje przedstawione w rozwinięciu rozważania – skłania czytelnika do refleksji nad przedstawionym problemem i jego rozstrzygnięciem.

Rozwinięcie to główna część rozprawki. Zawiera podstawową treść rozważań argumentację. Składają się na nią poszczególne argumenty, czyli dowody świadczące na rzecz słuszności przyjętego stanowiska, wyrażonego w formie tezy

Wstęp powinien wprowadzać czytelnika w problematykę, której dotyczyć będzie rozwinięcie – zachęcać do lektury całości wypracowania – przedstawiać stanowisko autora wobec problemu podanego w temacie.

Temat

Polecenie składa się z trzech części:

pytania, w którym zawarty jest problem

Praca nad rozprawką powinna się zawsze zaczynac od analizy tematu, który składa się z polecenia i dołączonego tekstu literackiego

czynności, którą piszący ma wykonać

określenia minimalnej długości pracy

Samotność – szansa czy ograniczenie?

Temat

Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do załączonego fragmentu "Wilka stepowego" oraz do innych, wybranych przez siebie, tekstów kultury.

Pierwsze i najważniejsze pytanie : Czego dotyczy problem? W wypadku podanego wyżej polecenia widzimy, że problem dotyczy samotności i ma postać dylematu (szansa czy ograniczenie?). Na tym etapie przygotowań nie należy jeszcze tego dylematu rozstrzygać. Przedtem należy uważnie przeczytać tekst załączony do polecenia.

tekst

Zinterpretuj podany fragment prozy, przy czym jego interpretacja musi być ukierunkowana przez temat.

Przeczytaj uważnie, zastanów się, czego dotyczy tekst, jak się odnosi do tematu rozprawki

Rozważ zawartą w temacie kwestię. Przeanalizuj możliwe rozwiązania problemu, opowiedz się za którymś z nich i uzasadnij wybrane stanowisko.

Zajmij stanowisko - szansa ? ograniczenie ? A może jedno i drugie, w zależności od sytuacji ?

Budowanie wstępu

Sposoby na wstęp

Dobry wstęp do rozprawki powinien spełniać trzy warunki: • powinien być rzeczowy (dotyczyć problemu podanego w temacie), • powinien być efektowny (zachęcać do lektury całości), • może zawierać tezę (przedstawiać stanowisko autora wobec problemu podanego w temacie, stanowisko autora może być też zawarte w podsumowaniu pracy)

Przykłady dobrych wstępów

Jak nie pisać wstepów ?

Jak argumentować ?

Budowa argumentu

argument to stwierdzenie uzasadniające lub obalające tezę

przykład

Rozwinięcie to rozbudowanie argumentu, wyjaśnienie, na czym on polega

Przykład to fakt lub zdarzenie fikcyjne ilustrujące argument, wyjaśniające jego znaczenie oraz wspomagające argumentację

kolejny przykład

Częściowe podsumowanie argumentu: jak ten argument odnosi się do przyjętego stanowiska

Błędy w argumentowaniu

Zakończenie

Dobre zakończenie rozprawki powinno być podsumowaniem rozważań, które skłoni czytelnika do refleksji nad przedstawionym problemem i jego rozstrzygnięciem.

Zły przykład

Dobry przykład

Przykład

Znaczenia motywu podróży w kulturze: ucieczka od… czy raczej dążenie ku…?

Jak dobrać przykłady ?

przykłady rozprawek

Pierwsza otrzymała maksymalną ilość punktów, druga - nieco mniej, sprawdź - dlaczego ?

„Czy odkupienie winy zwalnia człowieka od odpowiedzialności za wyrządzone krzywdy? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podanego fragmentu „Pana Tadeusza”, całego utworu oraz do innego tekstu kultury.

Bibliografia

• Materiały CKE:

https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2015/Informatory/2015/Jezyk-polski.pdf

https://youtu.be/k0ThZzMoBxY

• Materiały Instytutu Badań Edukacyjnych :

Materia pomocniczy do matury - rozprawka 2.pdf

• Artykuł Katarzyny Żak:

https://indywidualni.pl/edustrefa/jak-napisac-wstep-do-rozprawki-maturalnej