Nieantagonistyczne zależności między gatunkami

Temat:

Nieantagonistyczne zależności między gatunkami

Zwrócimy uwagę na:

> terminy "mutualizm", "komensalizm" > różnice między symbiozą a protokooperacją > przykłady zależność nieantagonistycznych

Zależności nieantagonistyczne - przynoszą korzyści przynajmniej jednej ze stron i u żadnej nie powodują strat; dzięki nim organizmy skuteczniej unikają zagrożeń oraz zdobywają pożywienie.

Do zależności nieantagonistycznych zalicza się: > mutualizm > komensalizm

MUTUALIZM (przynosi korzyści obu organizmom)

Protokooperacja

Symbioza

Nie jest niezbędna organizmowi do przeżycia.

Jest niezbędna organizmowi do przeżycia.

Brodaczka

Krab pustelnik i ukwiał

https://www.nurkomania.pl/fauna_krab_pustelnik.htm

SYMBIOZA

Mikoryza - zależność łącząca rośliny nasienne z grzybami

SYMBIOZA

Mrówki grzybiarki i grzyby

Zależność łącząca środkowoamerykańskie mrówki zwane grzybiarkami, z grzybami jest na tyle silna, że gdy zabraknie jednego z partnerów, drugi nie jest w stanie przeżyć. Mrówki hodują w swoich gniazdach grzyby, które są ich głównym źródłem pokarmu, ale nie przetrwałyby bez ich opieki.

Inne robotnice tną fragmenty liści na mniejsze części, rozdrabniają i ugniatają. Tworzą w ten sposób podłoże pod uprawę grzybów.

Mrówki pracujące na powierzchni ziemi przemierzają las w poszukiwaniu odpowiednich liści, z których wykrawają mniejsze fragmenty.

Mrówki transportują kawałki liści do mrowiska i składują je przy licznych wejściach do gniazda.

SYMBIOZA

Groch

Rośliny motylkowe i bakterie brodawkowe

Przykładami organizmów, które łączy ścisła zależność, są rośliny motylkowe i bakterie brodawkowe żyjące w brodawkach ich korzeni. Bakterie wykorzystują azot atmosferyczny do produkcji związków azotowych, z których korzystają rośliny. W zamian rośliny dzielą się z bakteriami związkami organicznymi wytworzonymi w procesie fotosyntezy.

Dzięki współpracy z bakteriami brodawkowymi rośliny motylkowe, takie jak groch, mogą żyć na glebach ubogich w azot.

PROTOKOOPERACJA

Kolibry i rośliny

Kolibry odżywiają się nektarem. Pobierają go z wnętrza kwiatu za pomocą długiego, wąskiego dzioba. W tym czasie pyłek kwiatowy przykleja się do ptaka, który nieświadomie przenosi go na inne kwiaty i w ten sposób uczestniczy w zapylaniu. Kolibry nie są związane z żadnym konkretnym gatunkiem roślin, a rośliny mogą być zapylane także przez inne gatunki zwierząt.

PROTOKOOPERACJA

Mszyce i mrówki

Mszyce wydalają słodką ciecz, która zawiera bardzo dużo cukrów, tzw. spadź. Niektóre mrówki przepadają za jej słodkim smakiem. Hodują więc mszyce, aby zapewnić sobie i swoim larwom stały dostęp do tego przysmaku. W zamian za to mszyce mają zapewnioną ochronę mrówek przed niebezpieczeństwem.

PROTOKOOPERACJA

Bąkojady i bawoły

Bąkojady odżywiają się owadami pasożytującymi na dużych roślinożernych ssakach, m.in. na bawołach. Ptaki te mają zapewnione pożywienie, a bawoły pozbywają się dzięki nim uciążliwych pasożytów. Dodatkowo bąkojady ostrzegają swoich gospodarzy przed niebezpieczeństwem.

KOMENSALIZM

relacja nieantagonistyczna między populacjami, dzięki której osobniki jednego gatunku odnoszą korzyści, a drugie pozostają obojętne

KOMENSALIZ

Zależność między drapieżnikami a padlinożercami

Hieny są doskonałymi myśliwymi, jednak czasem żywią się resztkami zdobyczy, której nie dojadły lwy. Lwy nie ponoszą z tego powodu strat, ponieważ upolowane zwierzę jest za duże, aby mogły je zjeść same.

KOMENSALIZ

Związek dwóch organizmów, z których jeden służy drugiemu za środek lokomocji

Podnawki, choć dobrze pływają i sprawnie zdobywają pożywienie, przyczepiają się do dużych kręgowców morskich, m.in. rekinów, za pomocą przyssawki na szczycie głowy. Dzięki temu szybciej się przemieszczają, a przy okazji korzystają z resztek pokarmu drapieżnika. Obecność podnawki jest dla rekina obojętna.

Ćwiczenia 1, 2, 3 str. 115