IMIESŁOWY

Lekcja

Temat: Powtarzamy wiadomości o imiesłowach

Imiesłów

to nieosobowa forma czasownika mająca cechy składniowe i fleksyjne przymiotnika. W języku polskim istnieją również imiesłowy o funkcji zbliżonej do przysłówka (imiesłowy przysłówkowe).

ZAPAMIĘTAJ!

• Janek jest bardzo spokojny. (jaki?)

• Telewizor został naprawiony. (co zrobiony?)

Jak odróżnić imiesłów od innej części zdania?

1. Znajdź imiesłowy

2. Wskaż w tekście imiesłowy

Wskaż i nazwij imiesłowy

POGRUPUJ IMIESŁOWY

IMIESŁOWY WE FRAZEOLOGIZMACH

PISOWNIA IMIESŁOWÓW PRZYSŁÓWKOWYCH Z KOŃCÓWKĄ -łszy/ -wszy

PISOWNIA PARTYKUŁY NIE Z IMIESŁOWAMI

JAK POPRAWNIE STOSOWAĆ IMIESŁOWY W ZDANIU?

ZAPAMIĘTAJ!

1. RÓWNOWAŻNIKI ZDANIA TWORZĄ TYLKO IMIESŁOWY PRZYSŁÓWKOWE. IMIESŁOWY PRZYMIOTNIKOWE SĄ PRZYDAWKAMI - I KONIEC!

2. IMIESŁOWU WSPÓŁCZESNEGO UŻYWAMY, GDY MÓWIMY O CZYNNOŚCIACH ODBYWAJĄCYCH SIĘ RÓWNOCZEŚNIE.

3. IMIESŁOWU UPRZEDNIEGO UŻYWAMY, GDY MÓWIMY O CZYNNOŚCI WCZEŚNIEJSZEJ, KTÓRA SIĘ JUŻ ZAKOŃCZYŁA.

4. W WYPOWIEDZENIU Z IMIESŁOWOWYM RÓWNOWAŻNIKIEM ZDANIA PODMIOT W OBU WYPOWIEDZENIACH MUSI BYĆ TEN SAM, WSPÓLNY DLA OBU WYPOWIEDZEŃ.

IMIESŁÓW I ORZECZENIE = TEN SAM PODMIOT

Kasia, czytając książkę, leży na kanapie. imiesłowowy równoważnik zdania podrzędnego Kasia czyta książkę i jednocześnie leży na kanapie. zdanie złożone współrzędnie W obu zdaniach jest ten sam podmiot (Kasia- ONA)-> zdanie jest poprawne

Używając imiesłowów, często robimy błędy. Aby wypowiedzenie było poprawne, czynności wyrażone imiesłowem i orzeczeniem w zdaniu nadrzędnym muszą odnosić się do tego samego podmiotu, w przeciwnym razie wypowiedzenie jest niepoprawne.

Czytając, słyszałam śpiew ptaków.imiesłowowy równoważnik zdania podrzędnego Kiedy czytałam, słyszałam śpiew ptaków.Ja czytałam. Ja słyszałam. Zdanie poprawne: i tu, i tu ja jest podmiotem.

Jadąc rowerem, spadł mi łańcuch. Kiedy jechałem rowerem, spadł mi łańcuch.Ja jechałem, łańcuch spadł. Błąd! Dwa różne podmioty. Zdanie jest nielogiczne!

Imiesłowowe równoważniki zdania możemy przekształcać w zdania, jeśli imiesłów zastąpimy osobową formą czasownika i wprowadzimy spójnik podrzędny, np. ponieważ, bo, gdy, kiedy

Kasia podziwiała widoki, kiedy wspinała się na Śnieżkę. zdanie podrzędnie złożone z podrzędnym okolicznikowym czasu Kasia podziwiała widoki, wspinając się na Śnieżkę. zdanie złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania

Opalając się, marzyłam o nowym kostiumie. (czynności jednoczesne) Wszedłszy do domu, zdjąłem buty. (najpierw wszedłem do domu, później zdjąłem buty)

ZADANIE

POPRAW BŁĘDY!

Zadanie

ZADANIA EGZAMINACYJNE

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1., 2. albo 3. W wypowiedzi Wacława Czy nie byłoby sposobu, Ustąpiwszy ze stron obu, Zapomniawszy przeszłe szkody, Do sąsiedzkiej wrócić zagrody? podkreślone wyrazy są

użytymi w celu

wyrażenia czynności wcześniejszej wobec innej czynności.

A.

1.

imiesłowami przymiotniko-wymi,

2.

wyrażenia czynności trwającej równocześnie z inną czynnością.

B.

B.

imiesłowami przysłówko- wymi,

3.

ukazania szybkości, z jaką czynności mają zostać wykonane.

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W wypowiedzeniu Opuściwszy przystań, udałem się do hotelu Adelphi występuje imiesłów A. przymiotnikowy bierny. B. przymiotnikowy czynny. C. przysłówkowy uprzedni. D. przysłówkowy współczesny. Przekształć podane zdanie w taki sposób, aby zastąpić występujący w nim imiesłów osobową formą czasownika. ……………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie (0-2)

1.1 Popraw błąd w podanym zdaniu: Siedząc w pokoju, nagle zadzwonił telefon. ................................................................................................ 1.2 Wyjaśnij, na czym polega błąd. .............................................................................................

Zadanie (0-2)

2.1 Popraw błąd w podanym zdaniu: Szedłszy ulicą, spotkali znajomych. ............................................................................................ 2.2 Wyjaśnij, na czym polega błąd. .............................................................................................