Sprawa polska w czasie I wojny światowej

Sprawa polska podczas I wojny światowej

zabitych

0.5 mln

polskich żołnierzy w armiach państw zaborczych

3 mln

Około 3 miliony żołnierzy polskiego pochodzenia zostało powołanych do armii państw zaborczych podczas I wojny światowej. Około 500 tysięcy zginęło, wielokrotnie toczyły się bratobójcze walki przeciwko swoim rodakom zmuszonych do walki o nieswoją sprawę.

Polacy w armiach państw zaborczych

Józef Piłsudski - dowódca I Brygady Legionów Polskich

Kryzys przysięgowy

U boku państw centralnych uformowały się trzy Brygady Legionów Polskich. Toczyły one krwawe walki na froncie wschodnim.

I Brygada Legionów Polskich

Po wybuchu I wojny światowej z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, za zgodą Austriaków powstała Kompania Kadrowa. Jej żołnierze chcieli wywołać antyrosyjskie powstanie. Nie uzyskało ono poparcia ludności i Kompania Kadrowa została rozwiązana.

Polacy u boku państw centralnych

Błękitna armia na froncie zachodnim

Józef Haller

Błękitna armia - W 1917 roku u boku Francji powstała polska armia. Największe zasługi w jej utworzeniu miał Roman Dmowski. Na jej czele stał generał Józef Haller. Swoją nazwę zawdzięcza błękitnemu kolorowi mundorów

Polskie oddziały walczyły u boku Rosji. W 1914 roku powstał Legion Puławski, który walczył z Niemcami. Po obaleniu cara w 1917 roku utworzono trzy Korpusy Polskie.

Polacy u boku Ententy

Ziemie polskie poczas I wojny światowej

Rada Regencyjna

W 1917 roku powstała Rada Regencyjna, która był pierwszym polskim rządem

Wskutek strat na froncie wschodnim Niemcom i Austriakom zaczęło brakować żołnierzy. W tym celu chcieli zachęcić do walki Polaków i wydały akt 5 listopada 1916 roku, który zapewniał:

• powstanie Królewstwa polskiego jako dziedzicznej monarchii konstytucyjnej
• utworzenie polskiego wojska pod dowództwem państw centralnych
• sprawę granic pozostawiono do późniejszego rozstrzygnięcia.

Cele ONZ

Na początku wojny Polacy niezbyt obchodzili Niemców i Austriaków. Ich władze podejmowały jedynie działania propagandowe, aby zachęcić Polaków do walki po ich stronie.

Sprawa polska w polityce państw centralnych

Roman Dmowski

Ignacy Jan Paderewski

13 punkt Wilsona

Przełomowym momentem dla Polaków było orędzie prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona, którego jeden z 14 punktów programu pokojowego dotyczył niepodległego państwa polskiego.

Polacy starali się przekonać do swojej sprawy rządy państw ententy. Szczególnie aktywny był Roman Dmowski, który utworzył Komitet Narodowy Polski, którego działania przyczyniły się do zyskania popularności sprawy polskiej.

Sprawa polska w polityce ententy

Polscy politycy walczyli o ustalenie jak najbardziej korzystnych granic dla odradzającej się Rzeczypospolitej.

• Polska otrzymała Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie
• Gdańsk i przyległe tereny zostały wolnym miastem pod kontrolą międzynarodową
• o przynależności Górnego Śląska, Warmii, Mazur i Powiśla miały zadecydować plebiscyty przeprowadzone wśród mieszkańców.

Cele ONZ

W latach 1919-1920 w Paryżu odbyła się konferencja pokojowa. Wzięli w niej udział przedstawiciele Polski:- Ignacy Jan Paderewski- Roman Dmowski- Władysław Grabski

Polacy na konferencji paryskiej

Wydarzenia:-Akt 5 listopada 1916 roku - obietnica utworzenia państwa polskiego przez Niemców i Austriaków- Orędzie prezydenta USA Wilsona i punkt dotyczący niepodległości Polski- Konferencja paryska i wytyczenie granic Polski

Polacy u boku państw centralnych:- Pierwsza Kadrowa- trzy Brygady Legionów Polskich- Rada RegencyjnaPolacy u boku ententy- Błękitna Armia- Legion Puławski- Komitet Narodowy Polski

Postaci:Roman Dmowski- przewodniczący Komitetu Narodowego PolskiegoJózef Piłsudski- dowódca I Brygady Legionów PolskichIgnacy Jan Paderewski - słynny pianista i kompozytor, propagował sprawę polską na świecie

Notatka do zeszytu